Câu chuyện bắt đầu với văn bản mà gia đình ông Đặng Lên đã gìn giữ trong 175 năm qua tại quê hương ở thôn Đồng Hộ, xã An Hải trên hòn đảo Lý Sơn ngoài khơi tỉnh Quảng Ngãi...

Nguyễn Khoái là tướng chỉ huy quân Thánh Dực dưới thời vua Trần Nhân Tông (1278-1293) và từng dũng cảm lập công lớn trong hai cuộc chiến tranh vệ quốc chống quân Nguyên xâm lược lần thứ hai (1285) và thứ ba (1288).

“Hoài Văn tuổi trẻ chí cao / Cờ đề sáu chữ, quyết vào lập công” - Lê Ngô Cát, Phạm Đình Toái (Đại Nam quốc sử diễn ca)

Bằng một chiến dịch tấn công chớp nhoáng, đặc biệt cuộc tổng công kích vào Ngọc Hồi, Đống Đa, quân Tây Sơn với thiên tài quân sự của vị thống lĩnh Nguyễn Huệ, lại được nhân dân ủng hộ, phối hợp đã tiêu diệt đạo quân xâm lược gần 30 vạn tên cùng đám nguỵ quân. Đây là một chiến công hiển hách vào bậc nhất trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta.

“Trưng Trắc, Trưng Nhị là đàn bà, hô một tiếng mà các quận Cửu Chân, Nhật Nam và Hợp Phố cùng 65 thành ở Lĩnh Ngoại đều nhất tề hưởng ứng, việc dựng nước xưng vương dễ như trở bàn tay. Xem thế cũng đủ biết hình thế đất Việt ta đủ để có thể dựng được nghiệp bá vương..." - Lời bàn của Bảng nhãn Lê Văn Hưu. (Đại Việt sử ký toàn thư; Ngoại kỷ, quyển 3, tờ 3-a).

"Ta đánh nhau với Trung Hoa nhiều phen. Xưa thì có (Lý) Nam Đế trở về trước, gần thì có Ngô Tiên Chúa đánh trận Bạch Đằng, Lê Đại Hành đánh trận Lãng Sơn, Trần Nhân Tông đánh đuổi được Toa Đô, Thoát Hoan... Đó là niềm hãnh diện của nước ta, nhưng tất cả do giặc tự dấn thân đến, ta bất đắc dĩ mà phải ứng chiến đấy thôi. Còn như nói đường đường chính chính đem quân vào nước người, đến không ai địch nổi, về không ai dám đuổi theo thì phải kể đến đệ nhất võ công là trận đánh vào Châu Ung, Châu Liêm. Từ đây, nước Tàu không dám coi thường nước ta, cho nên, mọi cống phẩm cho đến thư từ họ không dám chê trách vì chỉ sợ sinh ra hiềm khích lôi thôi” - Ngô Thì Sĩ (Việt sử tiêu án)

Bị quân Tây Sơn đánh cho tan tác, trong bước đường cùng, bọn phong kiến Đàng Trong đứng đầu là Nguyễn Ánh đi vào con đường phản bội Tổ quốc mưu giữ được địa vị thống trị của mình. Năm 1783, Nguyễn Ánh chạy ra đảo Phú Quốc rồi trốn sang sống lưu vong bên đất Xiêm và cầu cứu vua Xiêm.

Chiến dịch tiến công của LLVTND VN trên hướng Tây Bắc VN nhằm tiêu diệt sinh lực địch, giải phóng một bộ phận đất đai, phá âm mưu của Pháp lập “ Xứ Thái tự trị”.

Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ là ba lãnh tụ của phong trào Tây Sơn, ba danh tướng kiệt xuất nhất của thế kỷ XVIII.

Ngày 10-12, huyện Điện Bàn (Quảng Nam) và gia đình vô cùng thương tiếc báo tin Bà mẹ Việt Nam Anh hùng Nguyễn Thị Thứ đã trút hơi thở cuối cùng vào lúc 1 giờ 40 phút sáng nay.