“Mắt sáng như chớp, tiếng nói như chuông, khôn ngoan trí xảo hơn người, giỏi chiến trận, không ai là không phải khiếp sợ” - Đại Nam chính biên liệt truyện (Sơ tập, quyển 30).

“Lê Lý (tức Nguyễn Lý) người thôn Dao Xá (nay là xã Xuân Lam, Thọ Xuân, Thanh Hóa), theo vua Lê Thái Tổ khởi binh, được trao chức Thứ thủ trong vệ kỵ binh, thuộc quân Thiết Đột. Ông từng hết lòng phò Vua, trải không biết bao nhiêu gian khổ. Khi Vua cùng 18 bề tôi thân cận tổ chức Hội thề Lũng Nhai, ông cũng có mặt trong số đó” - Đại Việt thông sử (Chư thần truyện)

"Chương Dương cướp giáo giặc, Hàm Tử bắt quân thù.

Thái bình nên gắng sức, Non nước ấy nghìn thu".

Trần Quang Khải (Tòng giá hoàn kinh)

Sát cánh với Lý Bôn trong cuộc chiến đấu ngoan cường và gian khổ nhằm đánh đuổi quân Lương ra khỏi bờ cõi còn có khá nhiều tướng lĩnh xuất sắc, trong đó, nổi bật hơn cả là Triệu Quang Phục (tức Triệu Việt Vương), Triệu Túc, Phạm Tu và Tinh Thiều.

Lê Niệm là con của Lê Lâm, người xã Duy Tinh, huyện Thuận Hựu (nay thuộc Thanh Hóa). Lê Lâm là con út của Lê Lai (Tham khảo thêm phần viết về danh tướng Lê Lai), người làng Dựng Tú, huyện Lương Giang (nay cũng thuộc Thanh Hóa).

“Lê Duy Mật là người chí thân của vua Lê, đau về nỗi nhà Lê không sao ngóc đầu lên được, nên đã đem thân ra xa mãi chốn núi rừng để đánh giặc. Việc Lê Duy Mật làm có thể gọi là danh chính ngôn thuận, không thể ví như bọn giặc cỏ được. Dẫu rằng lòng trời chẳng còn muốn giúp nhà Lê, khiến cho việc của Lê Duy Mật không thể thành công, nhưng, nói về nghĩa lớn vua tôi thì không bao giờ mai một được” - Lời cẩn án của các sử gia thời Nguyễn trong Khâm định Việt sử thông giám cương mục, Chính biên, quyển 37, tờ 25.

Vung gươm ở Nhân Mục và Tam Giang: khiến Vương Thông muốn vỡ mật; / Tung hoành ở Lê Hoa và Lãnh Thủy: khiến Mộc Thạnh phải hoảng hồn” - Chế văn của vua Lê Thái Tổ dẫn lại trong Lịch triều Hiến chương loại chí (Nhân vật chí)

“Lập Chí rất bền, thấy việc rất sớm, tính mưu rất kỹ, ứng biến rất nhanh, công đầy biên quận” - Trịnh Thuấn Du (Văn bia Thần Đạo)

Anh em Tây Sơn được dân gian trìu mến gọi bằng những cái tên rất mộc mạc và thân thương. Nếu Nguyễn Nhạc được gọi là ông Hai Trầu, là Biện Nhạc, và nếu Nguyễn Huệ được gọi là Ba Thơm, thì Nguyễn Lữ lại được gọi là Thầy Tư Lữ...

“Được dự vào hàng công huân cao quý, cố sao đền đáp ơn vua vừa mới ban xuống; Nối dõi thư hương, càng gắng giữ nếp cũ thanh bạch của nhà xưa” - Phan Huy Ích (Dật thi lược toán)