Dồn quân địch vào thế nguy khốn, lúc đó lực lượng kháng chiến của người Việt mới tổ chức phản công lớn “đại phá quân Tần và giết được tướng giặc Đồ Thư, quân Tần phơi thây, máu chảy hàng mấy chục vạn người”. Năm 208TCN, nhà Tần phải xuống lệnh thu nốt số bại binh về nước.

Anh em Tây Sơn được dân gian trìu mến gọi bằng những cái tên rất mộc mạc và thân thương. Nếu Nguyễn Nhạc được gọi là ông Hai Trầu, là Biện Nhạc, và nếu Nguyễn Huệ được gọi là Ba Thơm, thì Nguyễn Lữ lại được gọi là Thầy Tư Lữ...

Vào đầu thế kỷ thứ XV, ở xã Hào Lương, huyện Lương Giang (nay thuộc huyện Thọ Xuân, Thanh Hóa) có hai nhân vật đặc biệt. Một là Đỗ Phú - tên phản dân, hại nước. Hai là Bùi Bị - vị anh hùng trong sự nghiệp cứu nước, cứu dân, vị danh tướng của lịch sử dân tộc.

"Mãnh thiên hang thẳm, núi cùng, / Hãy còn Hoàng Chất lâm tùng dấn thân" - Lê Ngô Cát và Phạm Đình Toái (Đại Nam quốc sử diễn ca).

Chiến dịch phòng ngự của QGPMN VN tại thị xã Quảng Trị và vùng ven, đánh trả cuộc phản công của QĐ Sài Gòn được không quân và hải quân Mỹ yểm trợ, bảo vệ vùng giải phóng Quảng Trị, phục vụ yêu cầu của đấu tranh chính tri-ngoại giao tại hội nghị Paris (1968-1973).

“Lê Duy Mật là người chí thân của vua Lê, đau về nỗi nhà Lê không sao ngóc đầu lên được, nên đã đem thân ra xa mãi chốn núi rừng để đánh giặc. Việc Lê Duy Mật làm có thể gọi là danh chính ngôn thuận, không thể ví như bọn giặc cỏ được. Dẫu rằng lòng trời chẳng còn muốn giúp nhà Lê, khiến cho việc của Lê Duy Mật không thể thành công, nhưng, nói về nghĩa lớn vua tôi thì không bao giờ mai một được” - Lời cẩn án của các sử gia thời Nguyễn trong Khâm định Việt sử thông giám cương mục, Chính biên, quyển 37, tờ 25.

Sát cánh với Lý Bôn trong cuộc chiến đấu ngoan cường và gian khổ nhằm đánh đuổi quân Lương ra khỏi bờ cõi còn có khá nhiều tướng lĩnh xuất sắc, trong đó, nổi bật hơn cả là Triệu Quang Phục (tức Triệu Việt Vương), Triệu Túc, Phạm Tu và Tinh Thiều.

"Nguyễn Trãi, người anh hùng của dân tộc, văn võ song toàn,...; văn và võ đều là vũ khí, mạnh như vũ bão, sắc như gươm dao” - Phạm Văn Đồng.

“Phan Văn Lân trí dũng hơn người, đánh giặc rất giỏi, hễ được ban thưởng là đem hết ra để khao quân, không mấy khi nhắc đến chuyện nhà. Ông ra vào giản dị chẳng khác người hầu. Quân Thanh sợ (Phan) Văn Lân, gọi ông là Phi Tướng quân nghĩa là tướng như từ trên trời bay xuống” - Nguyễn Trọng Trì (Tây Sơn lương tướng ngoại truyện. Phan Nội hầu Văn Lân ngoại truyện).

“Trần Nguyên Hãn người xã Sơn Đông, huyện Lập Thạch (nay thuộc tỉnh Phú Thọ), có học thức, giỏi binh pháp. Ông theo Lê Thái Tổ khởi nghĩa, có công lớn trong sự nghiệp đánh quân Minh, được phong hàm Đại Tư đồ, chức Tả Tướng quốc” - Đại Nam Nhất Thống chí (Tỉnh Sơn Tây - mục Nhân vật)