Phong trào đấu tranh vũ trang chống Pháp từ khi Pháp bắt đầu xâm lược đến cuối thế kỷ XIX trước sau đều bị quân Pháp đánh bại, song đã vun đắp cho truyền thống đấu tranh bất khuất chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta.

"Nhân dĩ sơn phiêu danh nhi thoa kế tăng quang, /
Sơn dĩ nhân đắc hiệu nhi thảo hoa sinh sắc. / (Người nhờ núi nêu danh mà trâm tóc thêm sáng, / Núi nhờ người được hiệu mà hoa cỏ tốt tươi) - (Tác giả khuyết danh)

Lần đầu tiên trong lịch sử, dân tộc ta đã dùng hành động tiến công táo bạo vượt ra ngoài biên giới quốc gia để tự vệ một cách tích cực, chủ động, sau đó lại lập chiến tuyến và dùng lối đánh chính quy phối hợp chặt chẽ với lối đánh du kích ở vùng sau lưng địch để chống lại một cách thắng lợi cuộc vũ trang xâm lược của một nước lớn.

“Đánh cho nó chích luân bất phản - Đánh cho nó phiến giáp bất hoàn - Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ” - Quang Trung Đại Đế.

“Lê Duy Mật là người chí thân của vua Lê, đau về nỗi nhà Lê không sao ngóc đầu lên được, nên đã đem thân ra xa mãi chốn núi rừng để đánh giặc. Việc Lê Duy Mật làm có thể gọi là danh chính ngôn thuận, không thể ví như bọn giặc cỏ được. Dẫu rằng lòng trời chẳng còn muốn giúp nhà Lê, khiến cho việc của Lê Duy Mật không thể thành công, nhưng, nói về nghĩa lớn vua tôi thì không bao giờ mai một được” - Lời cẩn án của các sử gia thời Nguyễn trong Khâm định Việt sử thông giám cương mục, Chính biên, quyển 37, tờ 25.

“Vô đoan hữu lục anh hùng phổ, / Túy mặc lâm ly bất tự cầm” (Nào phải vô cớ mà chép chuyện anh hùng, / Mực say lâm ly không thể ngăn lại được đó thôi) - Nguyễn Bá Huân (Lời đề tựa cho Tây Sơn lương tướng ngoại truyện của Nguyễn Trọng Trì).

“Đằng Giang tự cổ huyết do hồng”

(Sông Bạch Đằng từ xưa máu vẫn còn đỏ)

Giang Văn Minh (Vế đối đáp lại vế đối láo xược của vua Minh Sùng Trinh)

"Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhận chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước".



Hồ Chí Minh

Trịnh Lỗi là một trong những tướng lĩnh của Lam Sơn, sát cánh chiến đấu với Bình Định Vương Lê Lợi ngay từ khi cuộc khởi nghĩa Lam Sơn vừa mới bùng nổ.

Chiến dịch tiến công của Đại đoàn 308 và một bộ phận LLVT Pathét Lào trong chiến cục Đông Xuân 1953-54, nhằm phá vỡ phòng tuyến sông Nậm Hu (Thượng Lào), mở rộng vùng giải phóng của Cách mạng Lào, cô lập quân Pháp ở Điện Biên Phủ, tiêu diệt sinh lực địch và làm lạc hướng phán đoán của địch, tạo điều kiện cho ta chuẩn bị chiến dịch Điện Biên Phủ (13.3-7.5.1954).