Theo sử sách, chiến thuyền dưới các vương triều phong kiến Việt Nam không chỉ được sử dụng nhằm mục đích tăng sức đánh bộ trong những trận tập kích vượt biển, mà còn chuyên chở lương thực hoặc lễ vật làm quà trong những lễ nghi ngoại giao.

Bị quân Tây Sơn đánh cho tan tác, trong bước đường cùng, bọn phong kiến Đàng Trong đứng đầu là Nguyễn Ánh đi vào con đường phản bội Tổ quốc mưu giữ được địa vị thống trị của mình. Năm 1783, Nguyễn Ánh chạy ra đảo Phú Quốc rồi trốn sang sống lưu vong bên đất Xiêm và cầu cứu vua Xiêm.

“Bảo ít đọc sách nhưng rất trung liệt và giàu mưu lược hơn người. Ông thường dùng đức để trị nên ai cũng vui theo” - Nguyễn Trọng Trì (Tây Sơn lương tướng ngoại truyện)

“Lê Lai là người có dung mạo khác thường, tính cương trực, chí khí cao cả lẫm liệt. Ông lo việc hầu cận cho vua Lê Thái Tổ thật chu đáo, công trạng thật rõ ràng” - Đại Việt thông sử (Chư Thần truyện)

“Lập Chí rất bền, thấy việc rất sớm, tính mưu rất kỹ, ứng biến rất nhanh, công đầy biên quận” - Trịnh Thuấn Du (Văn bia Thần Đạo)

"Mãnh thiên hang thẳm, núi cùng, / Hãy còn Hoàng Chất lâm tùng dấn thân" - Lê Ngô Cát và Phạm Đình Toái (Đại Nam quốc sử diễn ca).

Phạm Tu là một trong những bậc hào kiệt đầu tiên đã nhiệt liệt hướng ứng và có mặt bên cạnh Lý Bôn, trực tiếp tham gia vào quá trình chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa chống ách đô hộ của chính quyền nhà Lương. Là công thần khai quốc thời tiền Lý, ông có công giúp Lý Nam Đế đánh đuổi quân xâm lược nhà Lương, thành lập nên nước Vạn Xuân.

"Nhân dĩ sơn phiêu danh nhi thoa kế tăng quang, /
Sơn dĩ nhân đắc hiệu nhi thảo hoa sinh sắc. / (Người nhờ núi nêu danh mà trâm tóc thêm sáng, / Núi nhờ người được hiệu mà hoa cỏ tốt tươi) - (Tác giả khuyết danh)

“Học cho rộng rồi ước lược cho gọn, theo điều học biết mà làm” - Lời đáp của Nguyễn Thiếp đối với Quang Trung về việc học (Hoàng Xuân Hãn. La Sơn Phu Tử.-Paris: Minh Tân xuất bản, 1950.-Tr.146)

Trường ca "Người Việt Nam" của nhạc sĩ Trương Quý Hải được dàn đại hợp xướng 1309 người của công ty FPT biểu diễn ra mắt vào ngày 9.10.2010 nhân dịp kỷ niệm 1000 năm Thăng Long-Hà Nội. Xin giới thiệu cùng quý vị nhạc và lời tác phẩm.