Ai về xứ Bắc ta đi với.

Thăm lại non sông giống Lạc Hồng.

Từ độ mang gươm đi mở cõi.

Trời Nam thương nhớ đất Thăng Long

Huỳnh Văn Nghệ

"Một xin rửa sạch nước thù. Hai xin nối lại nghiệp xưa họ Hùng. Ba kẻo oan ức lòng chồng. Bốn xin vẹn vẹn sở công lênh này" - Lời thề của Bà Trưng Trắc (Thiên Nam ngữ lục)

Vào đầu thế kỷ XVI, triều Lê suy sụp, các phe phái phong kiến tranh giành quyền lực, thoán đoạt và xung đột gay gắt.

Chiến dịch tiến công của LLVT Quân khu Trị-Thiên (gồm 3 trung đoàn, 9 tiểu đoàn và 12 đại đội bộ binh, 2 tiểu đoàn đặc công, 1 tiểu doàn pháo binh, 1 đại đội xe tăng, 150 đội vũ trang công tác và du kích địa phương) phối hợp với Quân đoàn 2 (thiếu Sư đoàn 304) nhằm bao vây, tiêu diệt tập đoàn phòng ngự thuộc Quân đoàn 1-Quân khu 1 QĐ Sài Gòn ở Quảng trị, Thừa Thiên-Huế, trong tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975.

Nhà nghỉ cán bộ lão thành cách mạng Đại Lải sương chiều bàng bạc trải trên cánh rừng thưa, thoảng mùi hương thơm dìu dịu của các loài hoa nở cánh khi chiều về. Những giọt mưa ngâu chảy rì rầm hòa cùng tiếng kể chuyện đều đều của cụ Phí Văn Bái (tức Phan Kỳ Đức)...

Mùa xuân năm 542, Lý Bí phát động cuộc khởi nghĩa toàn dân. Tháng giêng năm 544, Lý Bí tuyên bố độc lập, đặt quốc hiệu là Vạn Xuân. Ông lên ngôi hoàng đế xưng là Nam Đế
(Hoàng đế nước Nam), đặt niên hiệu riêng là Đại Đức.

Nguyễn Tuyển và Nguyễn Cừ là hai anh em ruột. Hai ông người làng Ninh Xá, huyện Chí Linh, phủ Nam Sách (nay thuộc huyện Chí Linh, tỉnh Hải Duong).

"Nhân dĩ sơn phiêu danh nhi thoa kế tăng quang, /
Sơn dĩ nhân đắc hiệu nhi thảo hoa sinh sắc. / (Người nhờ núi nêu danh mà trâm tóc thêm sáng, / Núi nhờ người được hiệu mà hoa cỏ tốt tươi) - (Tác giả khuyết danh)

Cuộc chiến bại này làm cho đất nước ta rơi vào ách thống trị của phong kiến Trung Quốc hơn 1.000 năm, thường gọi là thời kỳ Bắc thuộc.

Chiến thắng Chi Lăng-Xương Giang lịch sử đã xóa bỏ 20 năm đô hộ tàn bạo của nhà Minh, mở ra những trang mới trong lịch sử dựng nước và giữ nước quang vinh của dân tộc.