“Ngọc tốt giấu kín nơi sâu, / Rồng thần lặn không kẻ thấy. / Chờ khi người biết đến mình, / Chí lớn nọ đem ra vùng vẫy. / Giúp tám cực mà chuyển xoay, / Vỗ chín cõi yên rường mối” - Ngô Thì Nhậm (Mộng Thiên Thai phú. Lời dịch của Ngô Linh Ngọc. Tuyển tập thơ văn Ngô Thì Nhậm, tập 2.-H.: KHXH, Hà Nội, 1978.-Tr.41)

"Lúc giặc Nguyện mới vào cướp phá lần đầu, ông thường bất ngờ cho quân ra đánh úp (nên sau đó) được vua Trần Thánh Tông khen là bậc có trí và dũng, cho làm Thiên Tử Nghĩa Nam. Sau ông đi đánh dân man ở núi, giành đại thắng nên được ban chức Phiêu kỵ Đại tướng quân" - Phan Huy Chú(Lịch triều hiến chương loại chí)

“Lê Lai là người có dung mạo khác thường, tính cương trực, chí khí cao cả lẫm liệt. Ông lo việc hầu cận cho vua Lê Thái Tổ thật chu đáo, công trạng thật rõ ràng” - Đại Việt thông sử (Chư Thần truyện)

“Tiền Ngô Vương lấy quân mới họp của nước Việt ta đánh tan cả trăm vạn quân của Lưu Hoằng Tháo, mở nước và xưng vương, làm cho bọn người Bắc không dám sang nữa. Có thể nói là (Tiền Ngô Vương) một lần nổi giận mà khiến cho trăm họ được yên, mưu đã giỏi mà đánh cũng giỏi. Tuy chỉ mới xưng vương, chưa lên ngôi Hoàng đế, cũng chưa đặt niên hiệu, nhưng quốc thống của ta cơ hồ đã được nối lại rồi vậy”.

Lê Văn Hưu (1230 - 1322)

“Lê Sát người làng Bỉ Ngũ (Lam Sơn), là bậc trí dũng song toàn. Ông theo vua (Lê) Thái Tổ khởi binh, từng trải nhiều gian lao nguy hiểm, lập được nhiều công lao” - Đại Việt thông sử(Chư thần truyện)

“Trưng Trắc, Trưng Nhị là đàn bà, hô một tiếng mà các quận Cửu Chân, Nhật Nam và Hợp Phố cùng 65 thành ở Lĩnh Ngoại đều nhất tề hưởng ứng, việc dựng nước xưng vương dễ như trở bàn tay. Xem thế cũng đủ biết hình thế đất Việt ta đủ để có thể dựng được nghiệp bá vương..." - Lời bàn của Bảng nhãn Lê Văn Hưu. (Đại Việt sử ký toàn thư; Ngoại kỷ, quyển 3, tờ 3-a).

Quân đội ta có hai vị Đại tướng đầu tiên thì một người xuất thân từ trí thức, một người xuất thân từ nông dân và cùng quê Bình Trị Thiên. Có điều đặc biệt, người xuất thân từ trí thức thì trở thành quan võ, Bộ trưởng Quốc phòng, Tổng Tư lệnh. Người xuất thân từ nông dân thì trở thành quan văn, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam...

“Võ công dũng quán quân, / Bách chiến khởi Tây thùy” (Võ công anh dũng vào hàng bậc nhất. / Trăm trận bắt đầu từ biên thùy phía Tây) - Nguyễn Trọng Trì (Vịnh Võ Đô Đốc - Tây Sơn lương tướng ngoại truyện)

Năm 722, Mai Thúc Loan kêu gọi những người dân phu đã cùng ông phải đi gánh vải quả nộp cống cho chính quyền nhà Đường nổi dậy khởi nghĩa. Được nhân dân khắp vùng Thanh, Nghệ Tĩnh hưởng ứng, nghĩa quân trở nên đông đảo, mạnh mẽ.

Chiến thắng Tốt Động-Chúc Động mở ra một cục diện mới đưa sự nghiệp cứu nước vào giai đoạn toàn thắng. Đó là thắng lợi của trận quyết chiến có ý nghĩa chiến lược to lớn của cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc đầu thế kỷ XV.