“Khí độ trầm lắng mà hùng mạnh. độ lượng lớn mà cương nghị hơn người. Giúp Cao Hoàng mở nước, trải trăm trọn gian nan. Phò Tiên Khảo giữ giang sơn, hết lòng giúp rập... Nghiêm nghị ở triều, lẫm liệt như thanh gươm mới luyện. Trăm quan nể trọng phong thái. Bốn biển ngưỡng mộ uy danh...” - Đại Việt thông sử (Chư thần truyện).

Nam Quốc sơn hà, Nam Đế cư.

Tiệt nhiên định phận tại Thiên Thư

Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm.

Nhữ đẵng hành khan thủ bại hư

Lý Thường Kiệt

Cuộc kháng chiến của nhân dân VN chống đế quốc Mỹ xâm lược tiếp sau thắng lợi của Kháng chiến chống Pháp (1945-54) để giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc, thống nhất đất nước, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trên cả nước.

Chiến tranh do Nguyễn Ánh cầm đầu các thế lực phong kiến họ Nguyễn chống triều đình Tây Sơn nhằm giành lại chính quyền.

“Cứu khốn phò suy: giành lại cơ đồ, chẳng sá cháo rau cơm hẩm; / Diệt trừ bạo loạn: rửa sạch đất trời, bao quản gươm vàng ngựa sắt” - Lời chế văn của vua Lê Thái Tổ dẫn lại trong Đại Việt thông sử,Chư thần truyện.

Thủy quân là một trong những lực lượng quan trọng; ra đời rất sớm và lớn mạnh nhanh chóng trước yêu cầu bảo vệ Tổ quốc.

“Nam nhi bật hướng sa trường tử, / Cao ca nhất khúc khán Thị Xuân”. / Nếu nam nhi mà không hướng về sa trường để chết, / Hát lớn một khúc ca mà xem gương Bùi Thị Xuân) -
Nguyễn Trọng Trì (Tây Sơn lương tướng ngoại truyện. Bùi Phu nhân ca)

Chiến dịch tiến công của quân tình nguyện VN phối hợp với LLVT CM Lào đánh QĐ phái hữu Lào và QĐ Thái Lan ở khu vực Cánh Đồng Chum-Long Chẹng (t. Xiêng Khoảng, Lào), nhằm tiêu diệt sinh lực, phá âm mưu lấn chiếm của địch, giữ vững và mở rộng vùng giải phóng. 

“Ngay thẳng mà tiết tháo. Quyết đoán mà đa mưu. / Nếm mật nằm gai, ngươi từng dốc chí. Giành đất, hạ thành... biết mấy công lao” - Lời chế văn của vua Lê Thái Tổ dẫn lại trong Đại Việt thông sử (Chư thần truyện).

“Nếu không có trận đại thắng này thì nhuệ khí của bọn Lưu Nghiễm vẫn còn, và cái cơ bị ngoại thuộc lại dần dần nổi lên. Cho nên, trận Bạch Đằng chính là gốc rễ của sự khôi phục quốc thống. Sau này, các đời Đinh, Lê, Lý, Trần... cũng được nhờ ở dư âm của sự oanh liệt ấy. Võ công hiển hách của Ngô Quyền, thực sự là để tiếng thơm đến muôn đời chứ đâu phải chỉ sáng rỡ trong nhất thời đâu” - Ngô Thì Sĩ, Việt sử tiêu án.