Thủy quân là một trong những lực lượng quan trọng; ra đời rất sớm và lớn mạnh nhanh chóng trước yêu cầu bảo vệ Tổ quốc.

“Lập Chí rất bền, thấy việc rất sớm, tính mưu rất kỹ, ứng biến rất nhanh, công đầy biên quận” - Trịnh Thuấn Du (Văn bia Thần Đạo)

“Ta thà làm ma nước Nam chớ không thèm làm vương đất Bắc” - Lời Trần Bình Trọng (Đại Việt sử ký toàn thư, Bản kỷ, quyển 5, tờ 47-a)

“Đằng Giang tự cổ huyết do hồng”

(Sông Bạch Đằng từ xưa máu vẫn còn đỏ)

Giang Văn Minh (Vế đối đáp lại vế đối láo xược của vua Minh Sùng Trinh)

Phong trào đấu tranh vũ trang chống Pháp từ khi Pháp bắt đầu xâm lược đến cuối thế kỷ XIX trước sau đều bị quân Pháp đánh bại, song đã vun đắp cho truyền thống đấu tranh bất khuất chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta.

“Khí độ trầm lắng mà hùng mạnh. độ lượng lớn mà cương nghị hơn người. Giúp Cao Hoàng mở nước, trải trăm trọn gian nan. Phò Tiên Khảo giữ giang sơn, hết lòng giúp rập... Nghiêm nghị ở triều, lẫm liệt như thanh gươm mới luyện. Trăm quan nể trọng phong thái. Bốn biển ngưỡng mộ uy danh...” - Đại Việt thông sử (Chư thần truyện).

Cuộc kháng chiến của nhân dân VN chống đế quốc Mỹ xâm lược tiếp sau thắng lợi của Kháng chiến chống Pháp (1945-54) để giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc, thống nhất đất nước, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trên cả nước.

Chiến dịch tiến công của LLVT miền Đông Nam Bộ tại khu vực tỉnh Bình Long và Phước Long nhằm tiêu diệt một bộ phận sinh lực tinh nhuệ của địch, hỗ trợ nhân dân đẩy mạnh chiến tranh du kích, nổi dậy phá ấp chiến lược, mở rộng vùng giải phóng.

Chiến dịch tiến công của QĐND VN phối hợp với QĐ Pathét Lào trên địa bàn hai tỉnh Sầm Nưa, Xiêng Khoảng (Thượng Lào) nhằm tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch, giải phóng đất đai, mở rộng căn cứ kháng chiến của nhân dân Lào.

“Phan Văn Lân trí dũng hơn người, đánh giặc rất giỏi, hễ được ban thưởng là đem hết ra để khao quân, không mấy khi nhắc đến chuyện nhà. Ông ra vào giản dị chẳng khác người hầu. Quân Thanh sợ (Phan) Văn Lân, gọi ông là Phi Tướng quân nghĩa là tướng như từ trên trời bay xuống” - Nguyễn Trọng Trì (Tây Sơn lương tướng ngoại truyện. Phan Nội hầu Văn Lân ngoại truyện).