Vietnamdefence.com

VietnamDefence - Trong quá trình chiến sự ở Nam Ossetia, cả phía Gruzia và phía Nga/Nam Ossetia chủ yếu sử dụng các loại vũ khí và KTQS của Liên Xô và Nga, ngoài ra, các đơn vị Gruzia còn tích cực sử dụng vũ khí nước ngoài, trước hết là vũ khí bộ binh, khí tài thông tin và trinh sát, khí tài nhìn đêm, pháo tự hành và dàn rocket phóng loạt. 

Pháo binh Gruzia nã đạn vào Tskhinvali (AFP)

Phía Gruzia đã sử dụng ráo riết các đơn vị bắn tỉa được trang bị súng trường bắn tỉa của Liên Xô (SVD), Mỹ và Israel (súng Galil 7,62 mm) lắp thiết bị nhìn đêm.

Trước tối ngày 6/8/2008, Gruzia đã đưa pháo binh, chủ yếu là pháo kéo và pháo tự hành cỡ nòng lớn thuộc biên chế lữ đoàn pháo binh độc lập (toàn bộ pháo binh có nòng, tự hành và xe kéo cùng các hệ thống rocket phóng loạt trong quân đội Gruzia đều được biên chế vào một lữ đoàn pháo binh duy nhất của quân đội Gruzia) tới gần Tskhinvali.

Không lâu trước nửa đêm ngày 8/8, giờ Moskva, pháo binh Gruzia từ các làng Nikozi và Ergneti thuộc Gruzia bắt đầu bắn phá Tskhinvali và các làng mạc ở Nam Ossetia. Tham gia pháo kích có các hệ thống rocket phóng loạt 122 mm BM-21 Grad, lựu pháo D-30 (không nằm trong biên chế của lữ đoàn pháo) và pháo cối cỡ lớn.

Đêm mồng 7, rạng sáng mồng 8/8/2008, lữ đoàn 4 bộ binh của quân đội Gruzia cùng các đơn vị phối thuộc đã bắt đầu công kích Tskhinvali. Lữ đoàn 4 có quân số gần 3.300 quân, cộng với 200-350 quân của các đơn vị phối thuộc. Theo cơ cấu biên chế tiêu chuẩn, một lữ đoàn Gruzia gồm 3 tiểu đoàn bộ binh, mỗi tiểu đoàn có quân số 591 người và sử dụng các xe chiến đấu thiết giáp (BTR, BMP), 1 tiểu đoàn tăng-thiết giáp (cơ giới hoá) có 380 quân, 30 xe tăng Т-72, 17 xe chiến đấu bộ binh BMP-2), 1 tiểu đoàn pháo (371 quân, 18 lựu pháo D-30, 12 khẩu cối 120 mm), 1 tiểu đoàn hậu cần-bảo đảm vật chất (288 quân), 1 đại đội công binh (96 quân), 1 đại đội trinh sát (101 quân), 1 đại đội thông tin (88 quân).

 

Vũ khí trang bị của Lữ đoàn pháo, quân đội Gruzia:   Chủng loại vũ khí  Số lượng, khẩu 1 Pháo 2А36 Giatsint-B 152 mm 3 2 Lựu pháo 2А65 Msta-B 152 mm     11 3 Pháo tự hành 2S7 Pion 203 mm  6 4 Pháo tự hành 2S19 Msta-S 1  5 Pháo tự hành SPH-77 Dana 152 mm  26 6 Pháo tự hành 2S3 Akatsya 152 mm 13 7 Hệ thống rocket phóng loạt М-87 Orkan 262 mm 4 8 Hệ thống rocket phóng loạt LAR-160 160 mm 4 9 Hệ thống rocket phóng loạt BM-21 Grad 122 mm 16 10 Hệ thống rocket phóng loạt RM-70 122 mm 6 11 Hệ thống rocket phóng loạt M63 Plamen 128 mm 12 12 Pháo phòng không ZU-23-2 15 Quân số lữ đoàn: Gần 1.200 quân

Lữ đoàn 4 (trú quân tại điểm dân cư Vaziani) trước khi chiến sự bùng nổ ở Nam Ossetia đã được huấn luyện theo chương trình GSSOP II (Georgia Sustainment and Stability Operations Program II) của Mỹ để sau đó phái sang Iraq thay thế Lữ đoàn 1 bộ binh (chính lữ này đã được cấp tốc điều từ Iraq về Gruzia với sự yểm trợ trực tiếp của Mỹ).

Theo tin của CNN, tổng công phíTheo tin của CNN, tổng cộng, phía Gruzia có tại khu vực xung đột Nam Ossetia gần 100 xe tăng Т-72, Т-55, mấy chục xe thiết giáp (BMP-1, BMP-2, xe trinh sát chiến đấu BRM-1 và xe bọc thép chở quân) và mấy ngàn quân.Phía Gruzia đã lần đầu tiên sử dụng xe tăng T-72-SIM-1 do công ty Elbit Systems của Israel hiện đại hoá trong giao tranh. Các xe tăng cải tiến này được lắp khí tài thông tin mới, thiết bị phân biệt địch-ta, hệ thống dẫn đường GPS, 2 thiết bị ảnh nhiệt (cho lái xe và pháo thủ), hệ thống sử dụng vũ khí có điều khiển và vỏ giáp mới. Đa phần các xe tăng này không hoạt động ở các trận địa tiền tiêu vì bộ chỉ huy Gruzia muốn bảo toàn số binh khí đắt tiền.

Các đơn vị bộ binh Gruzia được chi viện từ trên không bởi các trực thăng Mi-8, phần nào là các trực thăng Mi-24 (lúc đó, Gruzia có không dưới 3 chiếc Mi-24), và các máy bay cường kích Su-25.

Đối phương của quân Gruzia là các đơn vị và dân quân Nam Ossetia. Gần 5 giờ sáng ngày 8/8/2008, lực lượng tiếp viện đã từ Bắc Ossetia đến Tskhinvali. Lực lượng phòng thủ Tskhinvali được trang bị súng bộ binh, chủ yếu là AKM-74 và AKS-74U, pháo cối, pháo kéo, xe chiến đấu bộ binh BMP, xe bọc thép chở quân BTR, xe tăng Т-55.

Một trong những hướng tấn công chính của quân đội Gruzia nhằm vào tiểu đoàn gìn giữ hoà bình gồm 180 quân. Tiểu đoàn này chịu tổn thất nặng: 15 người hy sinh và thiệt mạng do bị thương, 150 người bị thương. Lực lượng gìn giữ hoà bình cũng mất 1 xe BMP và 1 xe trinh sát chiến đấu BRDM.

Xe tăng Gruzia bị bắn cháy trên đường phố

Theo số liệu của lực lượng vũ trang Nam Ossetia, trong quá trình tấn công vào ngoại ô Tskhinvali,  10 xe tăng Т-55 и Т-72 của Gruzia đã bị tiêu diệt (trước khi chiến sự mở màn, trong trang bị của Gruzia theo các số liệu khác nhau có 230-240 xe tăng, trong đó có 205-210 chiếc Т-72 (Năm 2006 году, 169 xe tăng đã bắt đầu được hiện đại hóa lên tiêu chuẩn SIM-1) và 30-35 chiếc Т-55АМ). Các cuộc bắn phá và tấn công Tskhinvali đã làm thiệt mạng 1.500-2.000 dân thường, 12 lính gìn giữ hòa bình hy sinh và không dưới 50 người bị thương.

Trước 12 giờ, ngày 8/8, quân đội Gruzia đã chiếm trung tâm Tskhinvali. Khoảng 2 giờ chiều, Tbilisi đã cử 2 tiểu đoàn quân dự bị có tổng quân số 750-800 quân, được trang bị súng trường Mỹ М-4, pháo cối và súng phóng lựu tới Nam Ossetia.

Hai tiểu đoàn tăng cường của Sư đoàn bộ binh cơ giới cận vệ 19 của Tập đoàn quân 58 của Nga tiến vào khu vực chiến sự đã giúp tăng cường đáng kể các đơn vị Nam Ossetia và lực lượng gìn giữ hòa bình. Hai tiểu đoàn này gồm các đơn vị xe tăng, pháo binh, bộ binh cơ giới và trinh sát (hàng trăm xe tăng Т-72, BMP, BTR, BRM, pháo tự hành Akatsya, pháo cối và pháo). Trong quá trình giải tỏa con đường Zarskaya, các đơn vị Nam Ossetia đã tiêu diệt 4 xe tăng Gruzia.

Sáng 9/8, các đơn vị của Sư đoàn đổ bộ đường không 76 ở Pskov của Nga cùng trang bị trong biên chế (các xe thiết giáp BMP, BTR, BRDM) được tung tới khu vực xung đột. Số quân dù được điều đến không được tiết lộ. Đồng thời cũng bắt đầu điều tới các đơn vị của Sư đoàn đổ bộ đường không 98 từ Ivanovo, lực lượng đặc nhiệm của Trung đoàn trinh sát độc lập 45, 2 đại đội của 2 tiểu đoàn đặc nhiệm người Chechnya Vostok và Zapad.

Xe tăng Nga tại khu vực xung đột (AFP)

Việc đưa nhanh chóng lực lượng của Tập đoàn quân 58 và các đơn vị đặc nhiệm, công tác phối hợp hiệp đồng nhịp nhàng, mạch lạc đã chặn đứng quân đội Gruzia phần nhiều do các cố vấn nước ngoài chỉ huy điều hành. Những hành động dứt khóat của lực lượng gìn giữ hòa bình tăng cường cũng cho phép hoàn thành “chiến dịch cưỡng chế hòa bình” trong thời gian ngắn nhất.

Không quân

Ngày 7/8/2008, Không quân Gruzia bắt đầu sử dụng các máy bay cường kích Su-25 không kích các làng ở Nam Ossetia và Tskhinvali. Tại thời điểm bắt đầu chiến sự, Không quân Gruzia có 10 máy bay cường kích Su-25КМ, 2 máy bay huấn luyện chiến đấu Su-25UB, 6 chiếc L-39 và 9 chiếc L-29. Do trên lãnh thổ Nam Ossetia không có hệ thống phòng không mạnh nên Không quân Gruzia đã dễ dàng thực hành các cuộc không kích vào các điểm dân cư Nam Ossetia và các mục tiêu của lực lượng gìn giữ hòa bình.

Ngày 8/8, lực lượng của Tập đoàn Phòng không-Không quân số 4 của Không quân Nga bắt đầu tấn công các vị trí của Gruzia. Tập đoàn 4 có trong trang bị: gần 60 máy bay ném bom chiến thuật Su-24, 100 máy bay tiêm kích MiG-29, 60 máy bay tiêm kích Su-27, 100 máy bay cường kích Su-25, 40 máy bay cường kích hạng nhẹ L-39 và 30 máy bay trinh sát Su-24MR, 75 trực thăng tiến công Mi-24 và các binh khí kỹ thuật hàng không khác.

Một máy bay cường kích của Nga thả 1 quả bom xuống ân bay quân sự ở Marneuli, Tây Nam Gruzia, làm hư hỏng đường băng cất hạ cánh. Căn cứ quân sự Vaziani và các mục tiêu quân sự tại các thành phố Gori và Kareli cũng bị đánh bom.

Cuộc không kích ngày 8/8 của Không quân Nga vào căn cứ không quân Marneuli đã làm chết và bị thương một số nhân viên của căn cứ, tiêu diệt một số máy bay quân sự. Hai chiếc trực thăng Mi-8 và Mi-24 đã bị tiêu diệt tại sân bay trong cuộc không kích căn cứ Salami.

Trong quá trình chiến đấu, Không quân Nga cũng chịu một số tổn thất. Ban đầu, Nga thừa nhận có 2 máy bay Su-25 và Ту-22MR bị bắn rơi. Sau đó, ngày 11/8, bộ chỉ huy Nga thừa nhận mất thêm 2 máy bay chiến đấu Su-25 ở Nam Ossetia.

Như vậy, kể từ đầu cuộc chiến tranh, Không quân Nga đã mất 4 máy bay: 1 máy bay trinh sát tầm xa Ту-22MR (2 phi công bị bắt làm tù binh, 1 bị thiệt mạng trên không hoặc khi tìm cách thoát ra khỏi máy bay và 1 phi công có lẽ đã chết do vết thương tại một bệnh viện Gruzia) và 3 máy bay cường kích Su-25.Tác chiến chống lại máy bay Nga là các phương tiện phòng không Gruzia dưới sự chỉ huy của Sở chỉ huy phòng không trung tâm ở Tbilisi.

Tại thời điểm bắt đầu chiến sự, Gruzia có: 2 tiểu đoàn tên lửa phong không, 1 tiểu đoàn phòng không độc lập, 5-6 trạm radar (36D6-М, 1RL131 Terek, P-18, Kolchuga). Theo số liệu ban đầu, phòng không Gruzia được trang bị các hệ thống tên lửa phòng không S-125М Neva-М, Osa-АК, Osa-AKM, Buk-М1, các hệ pháo phòng không tự hành ZSU-23-4, tên lửa phòng không mang vác 9К31 Strela-2M và 9К38 Igla.

Sau khi máy bay trinh sát Ту-22MR bị bắn rơi, Nga đã cáo buộc Ucraina cung cấp cho Gruzia hệ thống tên lửa phòng không S-200 có khả năng bắn hạ các máy bay tầm cao (trần bay của Ту-22MR là 13.500 m).

Tổn thất của Gruzia là 2-3 chiếc Su-25: 1 chiếc bị bắn rơi trong ngày đêm đầu của cuộc xung đột (có lẽ bị tên lửa phòng không vác vai hoặc pháo phòng không cỡ nhỏ của Nam Ossetia bắn rơi) và 1 chiếc khác theo tin của Đài phát thanh Ossetia bị tên lửa phòng không vác vai Igla bắn rơi ngày 11/8 trên bầu trời Tskhinvali.

Nhờ những hoạt động tích cực trên không và trấn áp các phương tiện phòng không của quân đội Gruzia, Không quân Nga đã nhanh chóng giành được quyền kiểm soát trên không, đây là một trong những yếu tố chính bảo đảm cho thành công của chiến dịch tại Nam Ossetia.

Hải quân

Ngày 8-9/8, tuần dương hạm tên lửa Moskva và tàu hộ tống Smetlivy của Hạm đội Biển Đen đã có mặt ở gần bờ biển Abkhazia để sẵn sàng bảo đảm cho công tác di tản dân chúng Abkhazia bằng đường biển khi cần. Ngày 10/8, các lực lượng của Hải quân Nga đã phải nổ súng bắn chìm 1 trong 4 tàu Gruzia.

Theo lời Chuẩn đô đốc dự bị Valery Vlasov, tấn công các tàu Nga có thể là các tàu Projekt Grif 1400М. Theo nguồn tin khác, đó có thể là các tàu lớp Batumi (tàu Projekt PSKR-648 của các đơn vị biên phòng hải quân) có thể được trang bị ngư lôi chống ngầm và các pháo phòng không tự động 30 mm АК-230.Trước khi chiến sự bắt đầu, Hải quân Gruzia có: tới 20 tàu nhỏ do Liên Xô, Mỹ, Đức, Rumani, Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ đóng. Có khả năng chiến đấu nhất là 2 tàu tên lửa Tbilisi và Dioskurya. Tàu Tbilisi là tàu lớp Projekt 206MR của Liên Xô, nhận năm 1999 từ Ucraina. Dioskurya nhận năm 2004 từ Hy Lạp, là tàu lớp Combatant-2 do Pháp đóng hồi đầu những năm 1970. Tàu Batumi cũng nhận từ Ucraina.

Vụ chiếc tàu của Gruzia bị tiêu diệt đã cho thấy Hải quân Nga sẵn sàng sử dụng vũ lực và hành động cương quyết. Vụ này thực tế là lần đầu tiên kể từ Thế chiến II, Hải quân Nga tiêu diệt 1 chiến hạm nước ngoài. Quân đội GruziaHệ thống huấn luyện của quân đội Gruzia từ năm 2000 được thực hiện hoàn toàn theo các tiêu chuẩn của Mỹ và tiến hành với sự giúp đỡ của Mỹ.

Năm  2002-2004, Mỹ đã tiến hành huấn luyện hơn 2.000 lính Gruzia theo chương trình "Huấn luyện và trang bị " tại Gruzia. Chi phí huấn luyện là gần 64 triệu USD. Các chuyên gia và huấn luyện viên của Lầu Năm góc đã giúp quân đội Gruzia thành lập 4 tiểu đoàn: tiểu đoàn 112 (nay là tiểu đoàn 12) Commandos, tiểu đoàn bộ binh sơn cước Sachere 116 (nay là tiểu đoàn 23), tiểu đoàn bộ  binh nhẹ 111  (nay là tiểu đoàn 11) Telavi, tiểu đoàn bộ binh nhẹ Shavnabad 113 (nay là tiểu đoàn 13), cũng như đại đội tăng-thiết giáp hỗn hợp được trang bị  xe tăng Т-72 và xe chiến đấu bộ binh BMP.

Nhưng hoạt động huấn luyện đã không có hiệu quả cao. Sau cuộc tấn công thất bại của các đơn vị Gruzia vào Tskhinvali mùa hè năm 2004, hệ thống huấn luyện đã được thay đổi. Năm 2005-2007, Mỹ đã tiến hành ở Gruzia chương trình mới GSSOP II (Georgia Sustainment and Stability Operations Program II) trị giá 60 triệu USD. Trong khuôn khổ chương trình này, các cố vấn Mỹ đã huấn luyện thêm được 3.000 lính Gruzia.

Từ năm 2004, Gruzia đã được cung cấp nhiều vũ khí trang bị: các xe tăng Т-72 và Т-55 (Czech và Ucraina), xe chiến đấu bộ binh BMP, xe bọc thép chở quân BTR và ô tô KrAZ (Ucraina), xe thiết giáp chiến đấu RN-94 (Thổ Nhĩ Kỳ), lựu pháo D-30 (Czech, Ucraina, Bulgaria), máy bay không người lái Hermes-450, tên lửa phòng không mang vác Lynx, các tàu thuyền, phương tiện phòng không, thiết bị nhìn đêm (Israel), pháo cao xạ ZU-23 (Bulgaria, Ucraina), trực thăng (Mỹ, Ucraina, Bulgaria), vũ khí bộ binh các loại (Mỹ, Israel, Ucraina). Từ tháng 1/2008, lãnh đạo Gruzia đã tiến hành thay thế theo kế hoạch súng АК-47 bằng súng М4 của Mỹ.

Xe tăng Gruzia rút khỏi Gori (AFP)

Tháng 5/2008, đặc nhiệm Gruzia đã bắt đầu được trang bị súng trường cỡ nòng lớn Nemesis của Thụy Sĩ bắn đạn bắn tỉa đặc biệt. Cần lưu ý là các lữ bộ binh Gruzia được huấn luyện cơ bản để tác chiến ở địa hình rừng núi nên điều đó quy định vũ khí, trang bị của các đơn vị này.Con số chính xác tổn thất của phía Gruzia vẫn chưa được công bố, nhưng chắc chắn là nặng nề.

Đêm 12/8, Gruzia tổn thất 6-8 máy bay, 16-20 xe tăng, 14-18 xe BMP và BTR, 2-3 bệ phóng rocket phóng loạt và 1 đài radar. Hiện chưa rõ số lính Gruzia thiệt mạng, nhưng theo các số liệu khác nhau thì gần 150-170 người. Trong số những binh sĩ Gruzia chết tại khu vực trường số 12 ở Tskhinvali phát hiện thấy xác của các lính đánh thuê da đen và người châu Á. Không dưới 15 lính Gruzia bị bắt làm tù binh.

• Nguồn: Pavel Sergeyev - Lenta, 13.8.2008.