Vietnamdefence.com

Cuối thu năm 1979, trời mưa tầm tã ở Washington. Vào một buổi sáng nọ, Valentin đến đại sứ quán và giở báo ra đọc với ý nghĩ “phải làm gì đây?” Không có gì bất thường xảy ra ở thủ đô. Anh đã chuẩn bị liệng tờ báo đi thì bỗng nhiên nhìn thấy một mẩu tin nhỏ: uỷ ban đoàn kết với nhân dân En Salvador thông báo các thành viên của tổ chức này sẽ tổ chức cuộc tuyệt thực 24 giờ cạnh nhà thờ Thánh Matwei nhằm phản đối chính sách của Hoa Kỳ tại Trung Mỹ.

Đúng 12 giờ trưa cả dại sứ quán vắng tanh - đã bắt đầu giờ nghỉ. Valentin ngồi lên xe ô tô và như thường lệ, anh về nhà. Thấy không có đuôi bám theo, anh quay xe về phía nhà thờ Thánh Matwei. Trong đầu anh hoàn toàn không hề có một kế hoạch cụ thể, hy vọng, hoặc tiên đoán nào. Anh chỉ rẽ qua đó chỉ là để phòng thế thôi.
Những người tham gia biểu tình nằm ngay trên đường. Chỉ có khuôn mặt họ thấp thoáng dưới các tấm chăn màu tối - như những chiếc mặt nạ vô hồn, đờ đẫn với những cặp mặt khép hờ. Nếu như không thấy hơi thở đều đều, hẳn người ta đã nghĩ họ đã chết.

Valentin do dự dậm chân tại chỗ vì không biết phải làm gì tiếp theo.

- Hãy ghé vào đây, - Một giọng đàn ông gọi ông.

Valentin quay lại và nhìn thấy một anh chàng Mỹ Latinh đang đứng cạnh cổng nhà thờ. Họ đi ngang qua một gian phòng, nơi đó, trên một chiếc bàn nhỏ, có bày mấy chồng truyền đơn về cuộc tuyệt thực, cũng như một số vật dụng cá nhân của những người tham gia.

- Chúng tôi đang phản đối các chính sách đế quốc của Hoa Kỳ trong quan hệ với El Salvador, - người thanh niên nói.- Ông có muốn quyên góp cho sự nghiệp chính nghĩa của chúng tôi không?

- Tất nhiên là có thể, - Valentin luống cuống thò tay vào túi rút ra một tờ 10 đô la. - Thế văn phòng của các ông đóng ở đâu?
- Hiện thời, chúng tôi tạm đóng tại nhà của một thành viên của uỷ ban, - Chàng thanh niên Mỹ Latinh thở dài. - Kia chính là chủ nhân căn nhà đó. - Anh ta chỉ vào một người tham gia cuộc tuyệt thực, người vừa vào tạm nghỉ trong nhà thờ lúc đó. - Ê, Bill! Lại đây, tôi muốn giới thiệu anh với một người bạn của chúng ta.

Gầy nhom, yếu ớt, Bill trong giống một cậu bé hơn là một người đàn ông trưởng thành. Nhưng dẫu sao, qua khuôn mặt thì thấy anh ta khoảng chừng 40 tuổi giống như Valentin. Đây là một mẫu người da đỏ điển hình vùng Nam Mỹ. Anh ta mỉm cười chân thành, một nụ cười không giả tạo và tò mò nhìn Valentin.

- Tôi là nhà ngoại giao Xôviết, - Valentin nói, - tôi muốn làm quen với tổ chức của các anh từ lâu rồi...


Ngày hôm sau, Valentin bất ngờ tìm đến người quen mới. Trưởng trung tâm tình báo thậm chí không hề ngờ vực các kế hoạch của ông. Nếu Valentin có báo cáo về cuộc gặp sắp tới thì ông cũng sẽ nhận được ngay những chỉ thị rõ ràng và ông không chỉ nghĩ về việc tuyển mộ Bill, mà chủ yếu là về việc làm cách nào thực hiện được các chỉ thị ấy hoặc né tránh chúng mà không bị chửi.

Bill sau khi mở cửa và nhìn thấy Valentin trên bậc thềm thì cuống quít cả lên.

“Thế là tốt rồi, - Valentin thầm nghĩ. - Anh ta không chờ, có nghĩa là không phải là cái bẫy. Nếu là bẫy thì không thể thể hiện sự ngạc nhiên một cách quá thật như vậy.”

Còn Bill thì nở nụ cười chào đón và mừng rỡ như khi họ làm quen với nhau.

Hai người vào một phòng khách bày biện đồ gỗ sơ sài.

- Anh sống ở Mỹ lâu chưa? - Valentin hỏi.

- Rất lâu rồi, - Bill trả lời, - Tôi đến đây từ Peru để tìm kiếm những cuộc phiêu lưu...

- Thế anh không gặp vấn đề gì với Cục Di trú Mỹ đấy chứ?

- Không, thậm chí chúng tôi còn gia nhập quân đội.

- Anh đã phục vụ ở đâu?

- Ở Tây Đức, - Bill cười tinh quái, - trong các đơn vị tâm lý chiến.

- Thế rồi sau đó, cuộc sống của anh ra sao?

- Ban đầu, tôi thử bắt tay vào học hành, - Bill trả lời, rõ ràng, anh ta hài lòng khi tôi tỏ ra quan tâm tới bản thân anh.- Lầu Năm góc nhận trả tiền học đại học cho tôi, nhưng ở đó tôi chẳng có hứng khởi gì cả. Tôi có nghề thợ mộc - một nghề không phải là tồi. Một số đại sứ quán ở Washington thậm chí đã mời tôi làm việc tạm thời, như người Trung Quốc chẳng hạn.

“Bắt đầu như vậy cũng không tồi”, - Valentin nghĩ một chút rồi cười hỏi thêm:

- Anh đã thu xếp được ổn thoả với Trung Quốc, thế với Mỹ anh làm cách nào thiết lập được mối quan hệ?

Càng nghe người quen mới của mình nói chuyện, Valentin càng muốn tiếp tục câu chuyện.

- Thế anh thích làm gì khi rỗi rãi? - Ông hỏi. Đó là một phương pháp thường gặp trong điều tra: khám phá con người qua các sở thích của anh ta.

- Có, - Bill vẫn với nụ cười trả lời. - Sở thích của tôi là thu gom rác. Vào các buổi chiều, tôi đi dọn rác cho một số văn phòng. Các công chức thường để lại sau mình hàng đống các quyển sách mỏng và tài liệu mà họ không cần nữa. Thỉnh thoảng, tôi có mang chúng về nhà, đọc và rất kinh ngạc.

- Thế các văn phòng đó nằm ở đâu? - Valentin hỏi và bắt đầu cảm thấy tim như thắt lại khi chờ câu trả lời.

- Ở Crystal city, - Bill nói và chăm chú quan sát nhà ngoại giao Xôviết. Valentin cố gắng giữ vẻ mặt bình tĩnh.

Trong trung tâm tình báo Liên Xô tại Washington, ai cũng biết Crystal city là một thị trấn ngoại ô Washington đang phát triển rất nhanh, đầy ứ các cơ quan có liên quan trực tiếp tới an ninh quốc gia Hoa Kỳ. Đấy anh ta đấy, một người bằng xương bằng thịt chiều nào cũng tới các văn phòng ở Crystal city! Đúng, anh ta quả thực chỉ là một người dọn rác. Nhưng thật không vô ích khi trưởng trung tâm tình báo Yakushkin đã nói với những “kẻ bạt mạng” của mình rằng: “Hãy tìm cho tôi một điệp viên tin cậy, khi đó chúng ta sẽ quyết định đánh anh ta vào đâu”.

- Thật là thú vị, - Valentin nhận xét một cách ỡm ờ.

- Tất nhiên là rất thú vị!- Bill cười phá lên.

“Thật là kinh khủng, - Valentin nghĩ bụng, - Cứ như không phải là mình thu hút anh ta, mà là anh ta thu hút mình bí mật cộng tác vậy”.

- Trong những giấy tờ đó có biết bao nhiêu cái thú vị, - Bill tiếp tục kể.- Về kỹ thuật quân sự này, về gián điệp này, về chính sách đối ngoại này. Và, thật lạ là những điều đó không giống như người ta viết trên báo.

- Cho tôi đọc được không?

- Sẵn sàng thôi! Tôi còn mấy thùng chứa những tài liệu ấy đấy. Số còn lại tôi đã vứt đi rồi.

“May ra, ở đó thực sự có loại giấy lộn nào đó chăng?- Valentin nghi ngờ nhưng vẫn tiếp tục:

- Mai chúng ta gặp nhau nhé, trưa được không?
 

Lúc 11 giờ 55, Valentin đỗ xe tại địa điểm đã hẹn. Tất cả các ô tô đậu gần quanh đó đều không có người. Điều đó làm anh yên tâm. “Hình như, hôm nay sẽ không có phục kích”, - Valentin thầm nghĩ. Anh hé mở cốp xe và ngồi lại vào trong xe.

Bill đi xe tới gần khi kim đồng hồ chỉ đúng 12 giờ. “Chuyện như thế này chỉ có thể trong phim ảnh mà thôi”, - vị đại tá nghĩ bụng và tiếp tục đợi. Bill sảng khoái nhảy ra khỏi cabin, lôi ra một hộp carton nhỏ, nhìn kỹ xung quanh và bình tĩnh đặt vào cốp xe của Valentin.

- Hai tuần nữa, chúng ta sẽ gặp nhau tại nhà hàng, - Valentin nói với anh ta qua ô cửa mở hé rồi nhấn ga.

Ông lái xe vào phía trong khu nhà ở của Liên Xô trên đại lộ Wisconsin và đỗ xe trong gara ngầm, tránh xa những cặp mắt tò mò xung quanh. Đã đến giờ xem qua “số cá đánh được”.

ở đó, không có cái gì là không có! Có cả những báo cáo tổng quan kinh tế các nước, bản phân tích sự phát triển của các khu vực, lại còn những đồ thị, sơ đồ khó hiểu gì đó nữa. Chỉ độc một thứ là không có - đó là những tài liệu có dấu “mật”.

- Trời ơi, - tướng Yakushkin, chỉ huy điệp báo ở Washington càu nhàu một cách hiền lành khi xem xét đống giấy tờ mà Valentin mang tới, - chúng ta đã đến mức phải đi ăn xin ở các bãi rác rồi đấy.

Yakusnin có thể cho phép đùa nhẹ nhàng. Công việc trong trung tâm tình báo diễn ra khá tốt, các điệp viên vẫn hoạt động ngon lành và trưởng trung tâm cảm thấy rất tự tin, hy vọng vào những thành công mới.

- Chúng ta sẽ cứ làm tiếp với anh ta nhé,- Valentin lạc quan đề nghị. - Có thể sẽ có một cái gì đó chăng?

- Thôi được, anh cứ làm đi, - Yakushkin đồng ý, - và báo cáo cho tôi nắm được tình hình.

Trong lần gặp sau với Bill, Valentin đã tiến hành những bước đã chuẩn bị trước ở nhà.

- Tôi đã nói chuyện với với những người có chức trách trong sứ quán,- ông nói.- Họ sẵn sàng thành lập một trung tâm ở Liên Xô để xử lý các giấy tờ của anh.
- Tuyệt vời!- Bill vui mừng thốt lên.- Thế mà tôi đã lo là cả núi thông tin phải bỏ phí đi.

- Những gì anh mang tới lần trước rất thú vị, - Valentin trấn an, - nhưng tôi biết ở các văn phòng khác còn có những tài liệu còn quan trọng hơn. Anh có thể xin việc trong các cơ quan khác nữa không?

- Vừa hay, tôi mới được một chỗ khác mời. Trong toà nhà góc đại lộ Arlington và phố Moore. Họ nói ở đó có các văn phòng của một số nhà thầu lớn của Lầu Năm góc.


“Thùng rác” hoá ra là có “cái đáy bằng vàng”.

Bill, với bí danh Gortsev, đã cung cấp các tài liệu về các vấn đề chiến lược quân sự vốn được ưu tiên cao nhất trong hoạt động thù tin của mọi cơ quan tình báo. Bây giờ, cần phải đảm bảo khâu liên hệ tin cậy và vững chắc với điệp viên.

Đến khoảng trước 17 giờ 00, Valentin chạy khắp thành phố, đi qua hết điểm kiểm tra này đến điểm kiểm tra khác đã chọn trước. Tại các điểm kiểm tra, ông quay xe, rẽ vào các đường cụt, ra khỏi xe, rồi lại vào xe và đi tiếp. Một người qua đường bình thường trông thấy hành động của ông chắc khó mà nhận ra được mục tiêu nào đó trong toàn bộ cái cảnh chạy ngược chạy xuôi này.

Vào lúc 17 giờ 00, Valentin rẽ vào bãi đỗ gần trung tâm thương mại nơi anh lái xe nghiệp vụ của trung tâm tình báo đang đợi trên xe của mình.

Trung tâm tình báo không bao giờ rời mắt khỏi chiếc xe này và trong mọi hoàn cảnh không được để nó nằm ngoài tầm nhìn để không tạo một cơ hội nhỏ cho đối phương cài “phao vô tuyến” lên nó. Trước mỗi lần làm nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, xe được tháo rời đến từng chiếc ốc, nguời ta sờ mó, đánh hơi, nghe ngóng để chắc chắn là không bị “đánh dấu”, sau đó lại lắp lại.

Trong các phiên liên lạc với điệp viên thì đây là phòng tuyến cuối cùng mà sau nó là sự bắt đầu của khu vực có tên gọi là “vỡ cơ sở”. Nhưng vào cuối những năm 70, tại địa bàn Bắc Mỹ, chưa xảy ra một trường hợp phản bội nào.

Valentin chuyển sang xe nghiệp vụ và giai đoạn quyết định của hành trình đã bắt đầu. Anh tài xế đã ngồi sau tay lái. Trong cả quãng đời trưởng thành, anh ấy đã làm việc ở Moskva trong bộ phận theo dõi ngoài và anh đã trở thành cao thủ trong lĩnh vực này. Tuyến kiểm tra là thời khắc mà anh đã mong chờ từ lâu. Anh khao khát được đụng đầu với tình báo FBI và tin tưởng là mình sẽ thắng cuộc.

Khoảng 20 giờ 30, tại một ngã tư, chiếc ôtô đỗ lại khi có đèn đỏ, Valentin mở cửa mà lặng lẽ biến vào màn đêm đang một thêm dày đặc.

Tại đầu kia của công viên, Bill đang đợi Valentin trong chiếc xe hom của mình. Họ có trong tay ba giờ đồng hồ. Họ ngồi vào trong xe ôtô, xem nhanh kết quả của “mẻ lưới” tiếp theo và chọn ra những tài liệu hay nhất. Valentin hỏi điệp viên về cuộc sống của anh ta (theo lời kể của anh ta, ông sẽ xác định xem điệp viên có bị FBI dắt mũi không), rồi bàn về công việc sắp tới. Một phần thời gian đáng kể được giành để chuyện trò tâm sự. Valentin cho rằng, giữa điệp viên và tình báo viên phải có sợi dây quan hệ cá nhân chặt chẽ ràng buộc, mà tốt nhất là một tình bạn thực sự. Valentin về đến nhà vào khoảng 2-3 giờ sáng.

Điệp viên đã mang về một số lượng giấy tờ nhiều đến nỗi không thể gửi toàn bộ trưởng trung tâm tình báo. Valentin chọn những tài liệu hay nhất, số còn lại phải tiêu huỷ. Để làm việc đó, họ dùng chiếc bếp lò cũ ở dưới tầng hầm sứ quán vốn được các nhân viên cơ yếu của KGB và GRU lần lượt thay nhau sử dụng.

Sau khi xem qua các tài liệu. Valentin cũng phải kinh ngạc vì tính dễ dãi do của hệ thống công tác văn phòng bí mật của Mỹ. Theo luật Liên Xô thì nhiều viên chức các công ty có văn phòng mà Bill được thuê dọn dẹp, chắc chắn đã bị tống ngục vì tính cẩu thả.

Nhờ Gortsev mà KGB đã nhận được cả đống thông tin về các dự án sau đây của Lầu Năm góc: tên lửa đường đạn xuyên lục địa MX, kể từ giai đoạn phát triển cho đến các bản vẽ thiết kế; tên lửa hành trình phóng từ trên không, trên biển và mặt đất, đặc biệt là về tên lửa hành trình Tomahawk; thế hệ tên lửa đường đạn mang một đầu đạn tối tân nhất của Mỹ Midgetman; tên lửa đường đạn phóng từ tàu ngầm Trident vốn được dự kiến trang bị cho thế hệ tàu ngầm mới của Mỹ; máy bay ném bom chiến lược hiện đại nhất mà ở giai đoạn đầu được gọi là “máy bay ném bom thâm nhập”, sau này gọi là Stealth (tàng hình).

Khối lượng và chất lượng của những tài liệu thu được đã làm kinh ngạc các nhà phân tích của cơ quan tình báo Liên Xô. Bill không thu thập được các tài liệu mật của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, nhưng chúng lại được trích dẫn rất nhiều trong những giấy tờ mà anh ta lôi từ các thùng rác. Nhờ những trích dẫn đó, các nhà phân tích của cơ quan tình báo Xôviết nhiều khi đã tái tạo được các tài liệu gốc.

Bill không mang đến các báo cáo tốc ký các buổi điều trần kín ở các tiểu ban về quốc phòng của thượng và hạ viện Mỹ, nhưng nhiều lần anh kiếm được ở các thùng rác đề cương các tài liệu dùng để báo cáo với các thành viên những tiểu ban này. Anh ta không làm việc ở Lầu Năm góc, nhưng lại rất thường xuyên mang về các tài liệu của DARPA (Defense Advanced Research Project Agency - Cục Các Dự án Nghiên cứu Quốc phòng Tiên tiến, cơ quan quản lý và điều phối công tác nghiên cứu quốc phòng của Bộ Quốc phòng Mỹ - ND) - một cơ quan có tầm quan trọng bậc nhất của Bộ Quốc phòng Mỹ và được xem là đối tượng xâm nhập chủ yếu của tình báo khoa học kỹ thuật của KGB.

Valentin và Bill cực kỳ sốt ruột chờ đợi những ngày lễ quốc gia của Mỹ, nhất là Ngày Độc lập (4 tháng 7). Họ biết rằng, trước các ngày lễ này, trong các văn phòng của các hãng thầu của Lầu Năm góc sẽ có những buổi dạ hội ầm ĩ, còn ngay trước các ngày lễ thì các thùng rác bị ngập tràn trong dòng thác giấy tờ. Liệu có ai muốn xem xem trong các giấy tờ bỏ đi ấy có những tin tức bí mật hay không một khi rượu sâm panh đã bật và các đồng nghiệp đang ồn ào thi nhau rót đầy ly?