 |
Tàu sân bay Liêu Ninh vốn là tàu sân bay Varyag của Ukraine tân trang đang trở về từ thử nghiệm trên biển ngày 1/1/2014 (CNS)
|
Năm 2013 đánh dấu 20 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Trung Quốc-Ukraine vốn gắn liền với nhiều tiến triển quân sự của Trung Quốc trong thời kỳ này.
Ukraine đến nay đã xuất khẩu khoảng 30 loại công nghệ quân sự sang Trung Quốc, kể cả các công nghệ liên quan đến tàu sân bay và tàu lớn, máy bay huấn luyện siêu âm, động cơ xe tăng và tên lửa không đối không.
Trung Quốc đã bắt đầu hợp tác với Ukraine sau khi Liên Xô sụp đổ năm 1991. Nhiều cựu chuyên gia nghiên cứu cấp quốc gia đã bị Mỹ, Đức, Israel và Singapore lôi kéo. Hàn Quốc có tin đã mời chào các chuyên gia mức lương tháng 1.500-4.000 USD ngoài visa và vé máy bay miễn phí.
Trung Quốc cũng tham gia cuộc đua tuyển dụng chuyên gia bằng các mồi nhử giống như Hàn Quốc và thậm chí còn thành công hơn trong việc giành giật các chuyên gia hàng đầu nhờ quan hệ Trung-Xô một thời mạnh mẽ.
Trung Quốc vốn tương đối lạc hậu về công nghệ quân sự vào thời điểm đó, những trao đổi ban đầu có xu hướng ở các cấp thấp hơn và quy mô nhỏ hơn. Chuyên gia hải quân Trung Quốc Li Jie cho biết, trao đổi song phương trở nên khó khăn hơn sau năm 1993, khi các chuyên gia Liên Xô trước đây trở nên kín đáo hơn và đòi trả thù lao cao hơn để chia xẻ công nghệ.
Cựu Thủ tướng Trung Quốc Lý Bằng hồi đó đã bắt đầu một chương trình lôi kéo các chuyên gia Liên Xô trước đây, kể cả trao những giải thưởng “hữu nghị” đặc biệt cho những đóng góp khoa học của người nước ngoài.
Năm 2002, một báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu phát triển của Hội đồng Nhà nước cho biết, từ năm 1992, Trung Quốc đã tiếp nhận hơn 10.000 chuyên gia và 2.000 dự án kỹ thuật từ Nga và các nước khác thuộc Liên Xô trước đây. Một báo cáo năm 2006 cho biết, kể từ năm 2006, hơn 2.000 học giả và chuyên gia đến từ Ukraine đã được mời đến Trung Quốc.
Ngoài tàu sân bay đóng dở Varyag, mà sau này được tân trang thành tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc Liêu Ninh, Trung Quốc còn hợp tác với Ukraine về động cơ turbine khí DN/DA-80 trang bị cho tàu khu trục kiểu Aegis của Trung Quốc, động cơ diesel 6TD-2E cho xe tăng Al-Khalid do Trung Quốc phát triển cho Pakistan, và động cơ turbine quạt AI- 222 dành cho máy bay huấn luyện tiên tiến L-15, cũng như công nghệ tên lửa có điều khiển.
Tháng 10/2006, Trung Quốc đã gửi một phái đoàn quân sự lớn đến Ukraine để bàn về khả năng hỗ trợ huấn luyện thủy thủ đoàn tàu sân bay Trung Quốc. Các kỹ sư, phi công và chuyên gia kỹ thuật hải quân Trung Quốc kể từ đó đã thường xuyên đến thăm Trung tâm thử nghiệm và huấn luyện bay NITKA trên bán đảo Crimea.