 |
| Jonathan Greenert phát biểu tại bàn tròn truyền thông ở Malaysia, ngày 12.2.2014. (CFP) |
Tư lệnh Hải quân Mỹ Jonathan Greenert nói hôm 13/2/2014 rằng, Mỹ sẽ tới giúp Philippines khi xảy ra bất kỳ xung đột nào với Trung Quốc về vùng biển tranh chấp ở Biển Đông.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh đã phản ứng lại phát biểu trên tại cuộc họp báo thường kỳ. Bà ta cho biết, Trung Quốc đã nhiều lần bày tỏ vị thế vững chắc của mình trong các tranh chấp và sẽ giải quyết vấn đề thông qua các cuộc thảo luận và đàm phán trực tiếp với các bên liên quan. Là một thỏa thuận song phương, liên minh Mỹ-Philippines không nên làm tổn hại lợi ích của bên thứ ba.
Bà Hoa cũng nhấn mạnh rằng, Mỹ không phải là một bên liên quan trong tranh chấp Biển Đông và nên giữ lời hứa giữ lập trường trung lập về vấn đề này. Mỹ nên hành động thận trọng để đóng hóp thực sự cho hòa bình và ổn định trong khu vực.
Trước đó, trong chuyến thăm Trung Quốc mới đây, ngoại trưởng Mỹ John Kery khẳng định tranh chấp ở Biển Đông vẫn là ưu tiên hàng đầu đối với Washington.
Đàm phán mới đây giữa Kerrt và các nhà lãnh đạo Trung Quốc cho thấy, căng thẳng ở Biển Đông vẫn là vấn đề hàng đầu đối với Mỹ. Ông Kerry đã đến Bắc Kinh hôm 14/2 và đã gặp riêng rẽ chủ tịch Tập Cận Bình và thủ tướng Lý Khắc Cường.
Trong cuộc gặp dài 70 phút giữa Kerry và Tập, hai ông đã thảo luận các vấn đề gay cấn như Bắc Triều Tiên mà sau đó ông Kerry tiết lộ là Trung Quốc đã sẵn sàng gây áp lực mạnh hơn để Bình Nhưỡng từ bỏ chương trình hạt nhân.
Mối quan tâm chính của Washington, tuy nhiên, không phải là Bắc Triều Tiên khi hai nước đã đạt được đồng thuận về xử lý vấn đề sắp tới như thế nào mà mục tiêu chính của Kerry thực tế là nỗ lực và khẳng định lập trường của Mỹ đối với tranh chấp đang diễn ra giữa Trung Quốc với Nhật Bản về chủ quyền quần đảo Senkaku ở biển Hoa Đông.
Trong khi Tổng thống Mỹ Barack Obama dự định thúc đẩy các cuộc đàm phán liên quan đến thỏa thuận Đối tác thương mại xuyên Thái Bình Dương TPP gây tranh cãi trong số 12 quốc gia đàm phán, Washington không muốn có bất kỳ xung đột khu vực nào gây mất ổn định tình hình.
Trong cuộc gặp, Kerry nói với Tập Cận Bình rằng, Washington hy vọng có sự minh bạch hơn ở Biển Đông để giảm khả năng có “những hiểu nhầm” và ông tin rằng, Trung Quốc đã sẵn sàng để thiết lập một bộ quy tắc ứng xử cho khu vực bất ổn sau những cuộc thảo luận của họ với ASEAN.
“Điều đó sẽ giúp làm giảm căng thẳng xuất phát từ tranh chấp lãnh thổ và biển, và trong khi đó, điều rất quan trọng là tất cả mọi người đang tạo dựng các công cụ quản lý khủng hoảng và tránh các biện pháp cưỡng chế hoặc đơn phương để khẳng định bất cứ yêu sách chủ quyền mà bất kỳ nước nào trong khu vực có thể có”, ông Kerry nói.
Hai nhà lãnh đạo cũng đã thảo luận về khu vực nhận dạng phòng không mới mà Trung Quốc đã lên kế hoạch ở Biển Đông mà Kerry đã nói rõ rằng, Washington cho đó là một ý tưởng tồi.
“Chúng tôi đã nói rất rõ rằng, một sáng kiến đơn phương, không báo trước, không tính toán như thế có thể là rất thách thức đối với các dân tộc nhất định trong khu vực, và do đó là cả đối với ổn định khu vực”, ông Kerry nói và cho biết thêm rằng, lời khuyên đó không giới hạn đối với Trung Quốc.
Kerry cũng đã có những phát biểu tương tự vào năm ngoái khi Trung Quốc lập một khu vực nhận dạng phòng không tương tự ở biển Hoa Đông.
Hoa Xuân Oánh cho biết, trong một tuyên bố rằng, Bắc Kinh đồng ý tranh chấp ở Biển Đông phải được giải quyết thông qua luật pháp quốc tế, nhưng cảnh báo Washington chớ làm trầm trọng thêm tình hình.
“Mỹ không phải là một bên trực tiếp trong tranh chấp Biển Đông và nên giữ cam kết không đứng về bên nào trong các vấn đề chủ quyền lãnh thổ và thận trọng trong lời nói và hành động”, bà Hoa nói.
VietnamDefence: Dường như Mỹ có quan điểm khác nhau về khu vực nhận dạng phòng không của Trung Quốc ở biển Hoa Đông và khu vực tương tự mà Trung Quốc mưu toan áp đặt ở Biển Đông.
Trước khi đi thăm Trung Quốc, John Kerry khi gặp ngoại trưởng Nhật Fumio Kishida hôm 7/2/2014 đã cam kết Mỹ sẽ bảo vệ Nhật Bản, kể cả khi quần đảo Senkaku bị tấn công mà Trung Quốc cũng đòi chủ quyền. Ông Kerry khẳng định Mỹ tuân thủ hiệp ước an ninh song phương ký năm 1960, theo đó Mỹ có nghĩa vụ bảo vệ đồng minh của mình. Nhưng ngay sau đó, một viên tướng Mỹ chỉ huy quân Mỹ ở Nhật Bản lại lên tiếng cảnh báo Nhật không nên hy vọng quân đội Mỹ can thiệp khi xảy ra xung đột với Trung Quốc vì quần đảo Sankaku.
Còn khi gặp các nhà lãnh đạo Trung Quốc khi thăm nước này, Kerry không chỉ cảnh báo Trung Quốc chớ tuyên bố khu vực nhận dạng phòng không mới ở Biển Đông mà tiếp sau đó, Tư lệnh Hải quân Mỹ, Đô đốc Jonathan Greenert lập tức lên tiếng khẳng định, Mỹ sẽ hỗ trợ Philippines một khi xảy ra tranh chấp biển đảo với Trung Quốc.
Phải chăng Mỹ quyết ngăn chặn Trung Quốc tại Biển Đông?