VietnamDefence -
René Gonzaléz, người bị xử tù vì làm gián điệp cho Cuba và được bảo lãnh tại ngoại, được sự cho phép của chính quyền Mỹ, đã bay đến Havana hôm 30.3.12 để thăm người anh trai ốm nặng.
 |
René Gonzaléz (AFP)
|
Chuyến đi mang tính cá nhân và gia đình.
Tháng 2.2012, Gonzaléz, người có quốc tịch của cả Mỹ và
Cuba, đã yêu cầu chính quyền Mỹ cho thăm Havana ngắn ngày để gặp mặt
anh trai Roberto bị ung thư đang trong tình trạng nguy kịch. Ông từng nằm trong số các luật sư bào chữa cho René và các đồng sự.
Tòa án Miami tháng 3.2012 đã đáp ứng yêu cầu của Gonzaléz xin về thăm Cuba 2 tuần, bất chấp sự phản đối của Bộ Tư pháp Mỹ. Bộ Tư pháp Mỹ lo ngại là khi về Cuba,
Gonzaléz có thể liên lạc với tình báo Cuba và quay lại hoạt động tình
báo.
Tháng 3.2012, tòa án Mỹ đã chấp thuận chuyến
đi
Gonzaléz nằm trong nhóm tình báo gọi là “bộ 5 Cuba” với các thành viên bị bắt ở Mỹ vào năm 1998 và năm 2001 bị kết án tù dài, kể cả chung thân.
Họ bị buộc tội liên quan đến một tổ chức có mục đích thu thập thông tin về các cơ sở quân sự của Mỹ. Mỹ cho là hoạt động của họ gây tổn hại cho an ninh quốc gia Mỹ. Theo
phía Mỹ, nhóm tình báo Cuba còn có hiệm vụ cung cấp cho tình báo Cuba
thông tin về những kẻ đào ngũ và các chính trị gia Mỹ chỉ trích chính
phủ Cuba.
Còn Havana luôn khẳng định cả 5 người Cuba vô tội vì họ chỉ ngăn chặn việc
tổ chức các hành động khủng bố chống Cuba, chứ không gây tổn hại gì cho
Mỹ.
 |
| Một biểu ngữ đòi thả tự do 5 điệp viên Cuba |
Lưới tình báo La Red Avispa: Theo cáo trạng của phía Mỹ, 5 sĩ quan tình báo Cuba bị bắt năm 1998 và kết án năm 2001 thuộc lưới tình báo “Ong bắp cày” (La Red Avispa) của Cuba, gồm Gerardo Hernández bị kết án 2 án chung thân, Antonio Guerrero, Ramón
Labañino bị kết án chung thân, Fernando González 19 năm tù và René
González.
Trưởng lưới
Gerardo Hernández bị buộc tội tiếp tay giết 4 phi công Mỹ năm 1996.
Bên công tố khẳng định Hernández biết âm mưu giết hại các phi công thuộc
tổ chức phản động chống Cuba Brothers to the Rescue, tổ chức này chuyên khuyến khích người Cuba vượt biên di cư trái phép. Bên công tố đã chứng minh rằng, Hernandez đã biết về cuộc tấn công sắp
xảy ra vì đã khuyên 2 điệp viên Cuba khác nằm vùng trong tổ chức Brothers to the Rescue không bay đi đâu hôm đó. Các máy bay của tổ chức này đã bị máy bay Cuba bắn hạ ở không phận quốc tế.
Phía bào chữa thì nói Hernández bị biến thành con dê tế thần vì những
hành động của chính phủ Cuba. Phía Cuba đã nhiều lần cảnh cáo Brothers
to the Rescue về những hành động vi phạm không phận Cuba.
Ngày 13.10.2009, Antonio Guerrero được giảm án xuống còn 22 năm tù. Ngày
8.12.2009, Ramón Labañino và Fernando Gonzalez được giảm án xuống còn
tương ứng là 30 năm và 18 năm tù.
René Gonzaléz, là người đầu tiên trong bộ 5 được ra tù. Ngày 7.10.2011, Gonzaléz đã được thả khỏi nhà
tù bang Florida sau 13 năm ngồi tù, nhưng không có quyền đi lại tự do và phải ở Mỹ dưới sự giám sát thêm 3 năm nữa trước khi được trở về Cuba. Gonzaléz được thả trước thời hạn vì hành vi gương
mẫu. Chính phủ Cuba đã phản đối quyết định giữ lại Mỹ René Gonzaléz thêm
3 năm và đòi trả ông về Cuba.
Năm 2010, Mỹ đã muốn đánh đổi Gonzaléz lấy công dân Mỹ Alan Gross bị
Cuba kết án tù 15 năm vì “phá hoại sự toàn vẹn quốc gia”, cùng với nhiều
nhượng bộ khác với Cuba, hòn đảo Tự do đã từ chối vụ trao đổi này.
Phía Mỹ cam kết thả tự do cho Gonzaléz và nhiều nhượng bộ khác với Cuba.
Ví dụ, nếu trao đổi thành công, Mỹ sẵn sàng xem xét khả năng đưa Cuba
khỏi danh sách các quốc gia ủng hộ khủng bố, cải thiện liên lạc bưu
chính giữa hai nước và cấp phép bán rượu rom Havana Club ở Mỹ.
Cuba từ
chối đề nghị này với lý do Gonzaléz đã chịu án xong và đã đưa ra các yêu cầu đòi Mỹ thả thêm một số công dân Cuba, song hai bên
không đạt được thỏa thuận.
 |
Alan Gross và vợ
|
Alan Gross bị bắt tháng 12.2009 vì cáo buộc đưa thiết bị thông tin bị
cấm vào lãnh thổ Cuba. Mỹ khẳng định Gross không làm gì phạm pháp, còn
các thiết bị là dành cho những người Do Thái Cuba vì họ cần chúng.
Tháng
3.2012, Gross đã trực tiếp xin Chủ tịch Cuba Raul Castro được về thăm
mẹ mình vốn cũng bị ung thư. Thượng nghị sĩ bang Florida Bill Nelson
cũng đã đề nghị Giáo hoàng Benedict XVI hỗ trợ thả tự do tạm thời cho
Gross khi Giáo hoàng thăm Cuba hôm 26.3.
Gonzaléz sẽ phải trở về Mỹ sau 15 ngày. Theo quyết định của tòa án, Gonzaléz đã phải thông báo cho chính quyền
Mỹ mọi chi tiết về hành trình chuyến đi, nêu rõ địa điểm lưu trú tại
Cuba, thường xuyên liên lạc với các cơ quan hữu trách của Mỹ qua điện
thoại. Bản thân Gonzaléz nói rằng, ông sẽ thực hiện mọi điều kiện cần
thiết và sẽ trở về Mỹ khi kết thúc chuyến đi.
Tại Cuba, 5 điệp viên của “bộ 5 Cuba” được tuyên dương như những anh hùng dân tộc, còn chính quyền Cuba đang tiến hành chiến dịch quốc tế vận động thả họ. Các biểu ngữ yêu cầu thả họ gặp ở nhiều cơ quan nhà nước Cuba, trên các đường phố và quảng trường.
- Nguồn: Lenta, 13.12.01, 13.10.09, 7.10.11, 14.10.11, 20.03.12; RIA Novosti, Lenta, 31.3.12.