VietnamDefence -
Mỹ đã phạt hãng United Technologies Corp (UTC), nhà sản xuất lớn nhất trực thăng, các hệ thống điều hòa không khí cho máy bay và thiết bị bảo vệ nhà cửa, 75 triệu USD vì bán lậu động cơ cho Trung Quốc.
Theo Defense News, UTC đã bán cho Trung Quốc các động cơ dành cho trực thăng tiến công Z-10 mà chưa có giấy phép xuất khẩu.
Hiện Trung Quốc đang bị cấm vận mọi loại sản phẩm quân dụng, nhưng không hạn chế xuất khẩu sản phẩm dân dụng. Lệnh cấm này được áp đặt vào năm 1989 sau khi Trung Quốc đàn áp sinh viên trên quảng trường Thiên An Môn. Khi cần cung cấp cho Trung Quốc sản phẩm quân dụng hay lưỡng dụng, các công ty Mỹ phải có giấy phép.
Ngày 28/6/2012, UTC đã chính thức thừa nhận họ đã cung cấp cho Trung Quốc các công nghệ được sử dụng để chế tạo trực thăng tiến công Z-10. Thời gian UTC đã cung cấp động cơ không được tiết lộ. Theo tài liệu của tòa, UTC từ năm 2000 đã biết chương trình Z-10 có định hướng quân sự. Lãnh đạo UTC khẳng định họ biết chuyện này vào năm 2003-2004.
Động cơ cho Z-10 do công ty Mỹ Pratt & Whitney, công ty con của UTC thực hiện. Pratt & Whitney đã mấy năm cung cấp cho Trung Quốc động cơ cho trực thăng vận tải và chở khách được bán cả ra thị trường thế giới. Các động cơ dành cho Z-10 chỉ khác với các biến thể dân dụng ở phần mềm.
Do không có khác biệt kỹ thuật lớn do biến thể dân dụng và quân dụng của các động cơ này nên UTC đã quyết bán động cơ Trung Quốc mà không có sự cho phép chính phủ. Tuy nhiên, Trung Quốc trong mấy năm đầu đã che giấu việc họ phát triển trực thăng tiến công. Khi mua động cơ và các vật tư khác của các công ty phương Tây, công ty CAIC sản xuất Z-10 của Trung Quốc đã nói đây là chương trình dân sự.
Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, UTC đã hợp tác bất hợp pháp với CAIC để mong chính phủ Trung Quốc ủng hộ và mở rộng sự hiện diện trên thị trường trực thăng Trung Quốc. Việc bán trái phép động cơ cho chương trình trực thăng quân sự Trung Quốc được điều tra từ năm 2006. UTC sẽ nộp phạt trong khuôn khổ một thỏa thuận giải quyết vụ việc.
Theo thỏa thuận với chính quyền, 55 triệu USD sẽ được chuyển cho Bộ Ngoại giao Mỹ, 20 triệu USD còn lại được chuyển cho Bộ Tư pháp Mỹ. Nếu UTC đầu tư khoản tiền phạt vào nền kinh tế Mỹ thì Bộ Tư pháp Mỹ có thể không đòi nộp phạt.
Nguồn: Lenta, 29.6.2012.