VietnamDefence -
Đầu thập niên 1920, GPU (một tên viết tắt cũ của KGB sau này) có cơ hội tuyển mộ vị lãnh sự Afghanistan ở Tashkent.
Điệp viên mật đã tiến hành điều tra sơ bộ để tuyển mộ vị lãnh sự đã đặt cho ông ta biệt hiệu Shapochka (chiếc mũ nhỏ) bởi vì người Afghanistan này đội chiếc mũ lông cừu non màu đen cùng bộ đồ Âu, kể cả khi ở nhà. GPU rất quan tâm đến vị lãnh sự Afghanistan vì nhiều lý do.
Một là lãnh sự quán Afghanistan ở Tashkent luôn nắm được toàn bộ chính sách của nước này đối với Turkestan. Hai là Afghanistan là nước thực hiện chính sách của Anh ở khu vực này. Ba là người ta ở Kabul lắng nghe tiếng nói của vị lãnh sự khi đưa ra các quyết định chính trị quan trọng có liên quan đến Turkestan.
Vị lãnh sự Afghanistan đồng ý cung cấp tin về những ý kiến chỉ đạo không thân thiện đối với nhà nước Xô-viết của chính phủ Afghanistan mà ông biết được nhờ chức trách. Ông đề nghị đổi quyền tiếp cận điện tín mật của lãnh sự quán và khoá mã của mật mã liên lạc giữa ông ta và Kabul đổi lấy quyền tị nạn trong trường hợp ông từ chối trở về nước, cộng thêm 10 ngàn rúp vàng. Vấn đề tế nhị về quyền tị nạn chính trị lẫn vấn đề khoản tiền lớn đòi hỏi phải có sự thống nhất của Uỷ ban Trung ương Đảng và Bộ Dân uỷ Ngoại giao.
Ban lãnh đạo đảng đã cho phép xuất ra tổng cộng chỉ 1 ngàn rúp, còn cơ quan ngoại giao Xô-viết gọi đề nghị của "Chiếc mũ nhỏ" là sự phiêu lưu có thể phá hỏng hẳn quan hệ với chính phủ Kabul.
Bởi vậy, GPU đã quyết định sử dụng cách khác, tin cậy hơn để tiếp cận các tài liệu mật của lãnh sự quán Afghanistan. Họ biết rằng, xâm nhập vào toà nhà lãnh sự quán là dễ dàng vì ở đó có ít người, còn tài liệu của lãnh sự quán thì được cất giữ trong một tủ chống cháy, mà chìa khoá thì tổng lãnh luôn treo ở cổ. Cần bí mật đánh cắp chìa khoá này, rồi dùng nó để xâm nhập vào toà nhà lãnh sự quán lúc không người, lấy tài liệu khỏi tủ, chụp ảnh tài liệu và trả về chỗ cũ. Sau đó thì bí mật trả lại chìa khoá cho chủ nhân nó.
Chiến dịch đã diễn ra thuận buồm xuôi gió. Viên thư ký có tuổi của lãnh sự quán ít khi ở chỗ làm mà để giành toàn bộ thời gian tại căn hộ của một phụ nữ Nga. Người phụ nữ này đã được GPU gọi đến và được lệnh làm sao phải giữ cho được gã bạn trai nước ngoài của cô ta nghỉ lại trong buổi tối sắp tới. Vào ngày đó, trong một căn hộ xa hoa do GPU giao cho, bên chiếc bàn nhỏ đã diễn ra một tối vui có sự tham gia thoải mái của vị tổng lãnh sự Afghanistan.
Gần nửa đêm, ông tổng lãnh sự đã sừng sừng vì rượu còn bị nhồi thêm thuốc ngủ vào cốc. Khoảng 10 phút sau, các nhân viên Cheka đã có trong tay chiếc chìa khoá hằng mơ ước kia để đột nhập vào nơi đó trước 5 giờ sáng, chụp ảnh mật mã và các tài liệu cất trong két. Và chỉ vào 10 giờ sáng, mật mã lấy cắp được đã được dùng để giải mã bản sao các điện mật mã của Afghanistan thu được trước đó.
Một thập niên sau, nhiệm vụ lấy trộm mẫu các chìa khoá của sứ quán Afghanistan ở Moskva đã được giao cho nữ quản gia và bảo mẫu Ye.Ya. Shevtsova làm việc ở đó. Để tăng sức nặng cho yêu cầu làm việc này, người ta còn đe doạ trừng phạt nếu từ chối và hứa cho con trai bà Shevtsova đi điều trị tại bệnh viện trung ương.
Rõ ràng là cây gậy chính trị và củ cà rốt đã có tác dụng vì không lâu sau Shevtsova đã được chuyển sang làm việc ở sứ quán Italia. Người phụ nữ này đã phải thường xuyên sống trong sợ hãi và một lần đã kể hết cho người em gái khiến cô ta rất lo lắng vì điều đó có thể cản trở đường binh nghiệp đang tốt đẹp của con trai cô ta là Oleg Vladimirovich Penkovsky (Sau này là đại tá tình báo GRU, tên phản bội tồi tệ nhất trong lịch sử tình báo Liên Xô và Nga, bị xử bắn vì tội phản quốc - ND).