VietnamDefence -
35 năm trước, chuyến bay thị uy của chiếc máy bay MiG-25R trên bầu trời Tel Aviv đã ngăn chặn được một cuộc chiến tranh hạt nhân.
Tháng 10/1973, chiến tranh giữa Israel với Ai Cập và một số nước Arập khác (cuộc chiến Yom Kippur) đang diễn ra, dư luận xôn xao bàn tán về khả năng không quân Israel tấn công đập nước Aswan trên sông Nile của Ai Cập do Liên Xô viện trợ xây dựng năm 1970.
Đập Aswan này hồi đó được gọi là “kỳ quan thứ tám của thế giới” và đến nay vẫn là một công trình vĩ đại, tầm cỡ thế giới, một trong những đập thuỷ điện cao nhất thế giới. Đập cao 111 m, dài 3.830 m, rộng 40 m, móng rộng 980 m với hồ chứa Nasser bằng bê tông dài 480 km, rộng 16 km, chứa được 160 tỷ m3 nước. Nếu Không quân Israel phá hủy được đập nước thì dòng nước cao 80-100 m có thể cuốn trôi tất cả các thành phố và khu dân cư của Ai Cập xuống biển Đỏ và Địa Trung Hải. Đây sẽ là một thảm họa quy mô toàn cầu và có thể dẫn tới một cuộc chiến tranh hạt nhân.
 |
|
Máy bay tiêm kích MiG-25 Foxbat (airforce-technology.com)
|
Trong giới lãnh đạo cấp cao Liên Xô đã có tin đồn Không quân Liên Xô sẽ tấn công hạt nhân vào Israel nếu nước này tấn công đập Aswan. Theo thông tin trong cuốn sách “Ilya Mikhailovich Lifshits. Một nhà khoa học và một con người” xuất bản năm 2007 nhân kỷ niệm 30 năm ngày mất của Lifshits, một nhà vật lý lớn, Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học (HLKH) Liên Xô, thì chính Yakov Borisovich Zeldovich, nhà vật lý lý thuyết lỗi lạc, Viện sĩ Viện HLKH Liên Xô, Trưởng Phòng Lý thuyết, một trong những nhà lãnh đạo của Viện Thiết kế KB-11 (còn gọi là Arzamas-16, nơi chế tạo vũ khí hạt nhân của Liên Xô) và chương trình hạt nhân Xô-viết, tháng 10/1973, đã tiết lộ với Lifshits là ban lãnh đạo Liên Xô đang chuẩn bị tấn công hạt nhân Israel và nói ông sẽ tự sát nếu điều đó xảy ra, đồng thời gửi lại bức thư tuyệt mệnh để Lifshits giữ và công bố sau khi ông chết.
Giữa lúc chiến tranh đang diễn ra ác liệt ở Trung Đông, Thứ trưởng Công nghiệp hàng không Liên Xô A.V. Minayev đã mời Е.А. Fedosov (hiện là Viện sĩ Viện HLKH Nga, Tổng giám đốc Viện Nghiên cứu Nhà nước các hệ thống hàng không) và Viện sĩ B.V. Bunkin, Tổng công trình sư hệ thống tên lửa phòng không đến để thảo luận khả năng cho máy bay MiG-25R bay trên bầu trời thủ đô Tel Aviv của Israel. Minayev và Fedosov nhận định các tên lửa và máy bay tiêm kích do Mỹ chế tạo đang bảo vệ không phận Tel Aviv sẽ không với tới độ cao bay gần 22-23 km của MiG-25R nên chuyến bay sẽ an toàn, còn Bunkin thì cho rằng, vẫn có nguy hiểm. Cuối cùng, Minayev quyết định đồng ý cho bay và chuyển đề xuất này lên lãnh đạo cấp cao và được chấp thuận.
Máy bay tiêm kích đa năng MiG-25 do Viện Thiết kế-Thử nghiệm (OKB) mang tên Mikoyan-Gurevich chế tạo năm 1966. Hồi đó, MiG-25 là một máy bay độc đáo, không có loại tương tự trên thế giới và khiến Mỹ và NATO rất lo ngại. Máy bay này có thể bay ở độ cao lớn chưa từng có, với trần bay thực tế là 22 km, trần bay động 37 km và tốc độ bay gấp 3 lần âm thanh. Các phương tiện phòng không của quân đội Israel khi đó không thể bắn hạ MiG-25.
Sau khi nhận lệnh, phi công Liên Xô Aleksandr Bezhevets đã lái chiếc MiG-25R không mang theo vũ khí cất cánh từ một sân bay ở Cairo và sau vài phút bay đã có mặt trên không phận Tel Aviv ở độ cao 22 km. Các máy bay F-4 Phantom và Hawk của Israel bay lên đánh chặn đã bắn ào ạt tên lửa và pháo vào chiếc MiG-25 từ mọi hướng nhưng đều không bắn tới. Phi công Bezhevets bật máy ảnh và chụp cơn mưa đạn bắn vào máy bay mình và cả thành phố Tel Aviv bên dưới. Thay vì bay 1 vòng theo kế hoạch, Bezhevets đã bay một mạch 6 vòng liền, sau đó ung dung trở về căn cứ ở Ai Cập. Sau chuyến bay này, phi công Bezhevets được trao tặng danh hiệu Anh hùng Liên Xô, còn Israel thì hiểu rằng, họ sẽ bị trừng phạt nếu tấn công đập Aswan.
 |
|
Đập thuỷ điện Aswan (wikipedia.org)
|
Sau chuyến bay của chiếc MiG-25R, Tham tán công sứ đại sứ quán Liên Xô ở Washington G.M. Kornienko (Nhà ngoại giao Liên Xô nổi tiếng, nguyên thứ trưởng ngoại giao Liên Xô) đã được mời đến Nhà Trắng gặp Tổng thống Mỹ Nixon.
Theo yêu cầu của phía Mỹ, ông đã tổ chức cuộc đàm phán qua điện thoại giữa Tổng thống Richard Nixon và Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô Leonid Brezhnev mà Kornienko là người phiên dịch. Kết quả Nixon và Brezhnev thỏa thuận cùng can thiệp để chấm dứt cuộc chiến tranh Israel-Arập. Ngay hôm sau, cuộc chiến Yom Kippur chấm dứt, cứu thế giới khỏi một thảm họa chiến tranh hạt nhân.
 |
|
Tiêm kích đánh chặn tầm xa MiG-31 Foxhound
được chế tạo dựa trên MiG-25 Foxbat
|
Như vậy, chuyến bay của chiếc MiG-25R đã góp phần quan trọng dẫn đến việc Israel từ bỏ ý định tấn công đập nước Aswan và ban lãnh đạo Liên Xô hủy bỏ kế hoạch ném bom hạt nhân Israel. Ngày 17/1/1974, Nhà nước Liên Xô đã trao tặng những phần thưởng cao quý cho các kỹ sư, phi công thử nghiệm có thành tích nổi bật trong việc chế tạo MiG-25.
Sau cuộc chiến Yom Kippur, Mỹ đã tìm mọi cách lấy bằng được một chiếc MiG-25 và đã làm được vào năm 1976 khi Belenko, một phi công lái MiG-25 của Liên Xô bị tình báo Mỹ tuyển mộ ngày 6/9/1976 đã lái máy bay chạy sang Nhật Bản. Sau đó, các kỹ sư Mỹ đã tháo rời từng bộ phận chiếc máy bay này và đưa về Mỹ nghiên cứu./.