 |
Edward Snowden
|
Ông Kerry tuyên bố rằng, Snowden, người đã rời Hongkong và bay quá cảnh qua Moskva dự đoán là đi Cuba ngày 24/6/2013, “đã phản bội đất nước mình”.
Thư ký báo chí Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ Caitlin Hayden nói rằng, Mỹ
trông đợi phía Nga giao nộp cựu nhân viên CIA Edward Snowden. Washington
cũng bày tỏ hy vọng Nga sẽ xem xét mọi phương án dẫn độ Snowden về Mỹ.
Chủ tịch Ủy ban của Duma Quốc gia về quan hệ quốc tế Aleksei Pushkov tuyên bố rằng, ít có khả năng Nga giao nộp Snowden cho Mỹ. Do quan hệ Nga-Mỹ đang ở giai đoạn phức tạp và những sáng kiến làm mất thể diện Nga như Đạo luật Magnitsky, Washington khó trông cậy vào sự thông cảm từ phía Kremlin.
Mỹ cũng đã không thể thỏa thuận dẫn độ với Hongkong, nơi cựu nhân viên CIA
từng trú ngụ. Mỹ tuyên bố họ đã thực hiện mọi yêu cầu cần thiết theo quy
định của hiệp định song phương với Hongkong ký năm 1998 để dẫn độ
Snowden về Mỹ. Điều này khiến Mỹ rất tức giận với Hongkong và Trung Quốc.
Trước đó, có tin máy bay cất cánh theo lịch vào hồi 14 giờ 05 (giờ Moskva) dự đoán chở theo Snowden rời Moskva, đã cất cánh từ sân bay Sheremetevo, nhưng các phóng viên không thấy anh ta trên chiếc máy bay Airbus-330-200 thực hiện chuyến bay SU-150 đến Havana. Chuyến bay chật cứng vì có tới 30 phóng viên đã mua vé để đi cùng Snowden.
Một nguồn tin cho hay, chiếc máy bay của Aeroflot dự kiến chở theo Snowden sẽ bay vào vùng trách nhiệm của các điều phái viên không lưu từ New York và không loại trừ khả năng Mỹ có thể có quyết định khác thường vì họ đang tìm cách đưa Snowden về Mỹ để xét xử. Tuy nhiên, máy bay đã cất cánh mà không có Snowden trên khoang. Điều đó đã được các nguồn tin trong các cơ quan công lực Moskva và hãng Aeroflot xác nhận.
Hôm thứ hai, 24/6, chính quyền Mỹ đã hủy hộ chiếu của Snowden, nhưng không tước quốc tịch của anh ta.
Trước đó, Mỹ yêu cầu Hongkong dẫn độ Snowden vì anh ta đã bị cáo buộc phạm tội hình sự, nhưng chính quyền Hongkong tuyên bố họ không có các cơ sở pháp lý để bắt giữ Snowden. Tuyên bố của Bộ Tư pháp Mỹ bày tỏ thất vọng với quyết định của chính quyền Hongkong. Có tin Mỹ cũng sẽ hợp tác pháp lý với những quốc gia mà Snowden sẽ đến.
Cũng hôm thứ hai, ngoại trưởng Ecuador đã thừa nhận rằng, nước này đã nhận được đơn xin tị nạn chính trị của Snowden, nhưng quyết định còn chưa được đưa ra.
Mỹ đã yêu cầu các nước Mỹ Latinh bắt giữ Edward Snowden và không cho anh ta tị nạn chính trị, một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ giấu tên cho biết hôm chủ nhật, 23/6/2013.
“Mỹ cảnh báo chính phủ các nước này rằng, Snowden đang bị truy nã vì cáo buộc phạm tội và không được để cho anh ta thực hiện các chuyến đi quốc tế, ngoại trừ những chuyến đi cần để đưa anh ta trở lại Mỹ”, tuyên bố của một đại diện Bộ ngoại giao Mỹ được Reuters trích dẫn.
Hôm chủ nhật, máy bay chở Edward Snowden cất cánh từ Hongkong đã hạ cánh xuống Sheremetevo, Moskva để sau đó bay đi Havana, Cuba, rồi bay đến Caracas, Venezuela.
Được biết, các đại diện của Wikileaks đã giúp Snowden xin tị nạn chính trị ở “một quốc gia dân chủ” và hỗ trợ làm giấy tờ đi đường. Sara Harrison, nữ trợ lý của người sáng lập Wikileaks Julian Assange, là người tháp tùng Snowden trên chuyến bay từ Hongkong.
Mỹ đã bắt đầu điều tra chống Snowden và hôm thứ bảy đã cáo buộc anh ta làm gián điệp.
Giám đốc NSA Keith Alexander thừa nhận là không hiểu bằng cách nào Snowden rời khỏi được nước Mỹ cùng với thông tin mật. Ông thừa nhận: “Hệ thống đã không làm việc như yêu cầu”. Snowden được cho đã đánh cắp tổng cộng 51 tài liệu mật và đã tiết lộ cho báo chí một số trong đó.
Với câu hỏi tại sao NSA không phát hiện ra Snowden đang chuẩn bị rời khỏi bang Hawaii, ông Alexander đáp đơn giản: “Không, tôi không hiểu” và nhấn mạnh: “Những gì Snowden đã tố giác đã gây tổn thất lớn và không thể bù đắp cho đất nước chúng ta”.