Vietnamdefence.com

Putin dùng bài câu giờ để nỗ lực cứu Syria

Bằng tuyên bố bất ngờ này, Putin đã phá vỡ logic của Washington vốn nghĩ là Nga sẽ nhất quyết ủng hộ giải pháp hòa bình cho vấn đề.

Tuy nhiên, ông Putin nói rất rõ là điều đó chỉ có thể với sự cho phép của LHQ và đòn tấn công sẽ chỉ nhằm vào kẻ quả thực có lỗi trong việc sử dụng vũ khí hóa học.

“Tôi không loại trừ điều đó (sự đồng ý của Nga). Nhưng tôi muốn lưu ý các vị một vấn đề hoàn toàn có tính nguyên tắc.

Ông Putin cũng tuyên bố rằng, Quốc hội Mỹ không có quyền cho phép tấn công Syria, đó không phải là quyền của họ. Hợp pháp hóa một cuộc xâm lược bên ngoài khuôn khổ Hội đồng Bảo an LHQ “về nguyên tắc là không thể chấp nhận được”, Tổng thống Nga nhấn mạnh.

Theo luật quốc tế hiện hành, chỉ có Hội đồng Bảo an LHQ có thể cho phép sử dụng vũ khí đối với một quốc gia có chủ quyền. Bất kỳ lý do, phương pháp nào khác biện minh cho việc sử dụng vũ lực đối với một quốc gia độc lập và có chủ quyền là không thể chấp nhận và không thể không coi khác hơn là sự xâm lược”, ông Putin tuyên bố trong cuộc phỏng vấn với Kênh truyền hình 1 (Nga) và hãng AP.

Đồng thời, ông Putin nhấn mạnh rằng, hiện chưa có thông tin chính xác ngay cả về chuyện gì cụ thể đã xảy ra ở Syria, bởi vậy cần điều tra cẩn thận tất cả.

“Một sự nghiên cứu chuyên sâu vấn đề và sự hiện diện của chính các chứng cứ rõ ràng và chứng minh rõ ai là kẻ đã sử dụng và những phương tiện nào đã được sử dụng sẽ thuyết phục được chúng tôi. Sau đó, chúng tôi sẽ sẵn sàng hành động theo cách quyết liệt và mạnh mẽ nhất”, ông Putin tuyên bố.

Tổng thống Nga chỉ trích rằng, khi thảo luận tại Quốc hội vấn đề sử dụng vũ lực chống Syria, chính quyền Mỹ đang nói dối khi bảo rằng, các cuộc tấn công của Mỹ sẽ không dẫn đến sự củng cố vị trí của Al Qaeda ở nước này, cũng như khi khẳng định, hoàn toàn không có Al Aqаeda ở Syria. Ông Putin khẳng định, Al Qaeda là một trong những đơn vị chủ yếu chiến đấu bên phe đối lập Syria, đó chính là Al Nusra. “Nên điều đó đơn thuần đã làm tôi rất khó chịu và ngạc nhiên, chúng tôi đang trao đổi với họ, chúng tôi xuất phát từ chỗ họ là những người đàng hoàng. Nhưng lừa dối. Và biết là lừa dối. Thật đáng buồn”.

Một điều khá bất ngờ là ông Putin thừa nhận Nga đã chuyển giao cho Syria những bộ phận nhất định của các hệ thống tên lửa phòng không S-300 và việc chuyển giao vẫn đang được thực hiện.

“Nga đã cung cấp cho Syria các bộ phận của S-300, nhưng việc chuyển giao chưa hoàn thành”, ông Putin cho biết. Moskva sẽ quyết định sẽ hành động tiếp theo thế nào “tùy thuộc vào tình hình”. Tổng thống Nga nói: "S-300, chúng tôi đã chuyển giao những bộ phận đơn lẻ, nhưng toàn bộ việc chuyển giao còn chưa hoàn thành, chúng tôi hiện đã tạm dừng. Nhưng nếu như chúng tôi thấy rằng, những bước đi nào đó vi phạm các quy định quốc tế hiện hành được thực hiện thì chúng tôi sẽ suy nghĩ cần hành động ra sao trong tương lai, kể cả với việc cung cấp những vũ khí nhạy cảm như thế đến các khu vực riêng lẻ trên thế giới”.

Hồi tháng 6/2013, ông Putin đã cho biết, hợp đồng bán S-300 cho Syria đã được ký từ mấy năm trước và hiện chưa được thực hiện.

Trong khi đó, đầu tháng 8/2013, báo chí dẫn các báo cáo của Nhà máy Avangard ở Moskva và xí nghiệp chế tạo máy Nizhy Novogoroc do Tập đoàn Phòng không công bố có viết rằng, các hệ thống S-300 sản xuất cho Syria đã sẵn sàng một phần, nhưng chưa được chuyển cho khách hàng, còn việc sản xuất phần còn lại đang bị đình hoãn. Lẽ ra theo kế hoạch, S-300 phải được chuyển giao cho Syria từ mùa xuân năm 2013, còn Syria đã trả tiền đặt cọc mấy trăm triệu đô la.

Sự có mặt của S-300 tại Syria sẽ làm Mỹ bớt nóng đầu đi rất nhiều. Hôm 3/9, tàu đổ bộ cỡ lớn Novocherkassk mà về lý thuyết có thể chở đến Syria những bộ phận nhất định của S-300 đã rời Novorossysk đi Địa Trung Hải.

Ông Putin cũng cho rằng, còn quá sớm để nói về phản ứng của Nga đối với cuộc tấn công có thể xảy ra nhằm vào Syria của Mỹ.

 “Chúng tôi có những quan điểm riêng về việc chúng tôi sẽ làm gì một khi tình hình diễn biến với việc sử dụng vũ khí, hoặc là không sử dụng vũ khí. Chúng tôi có các kế hoạch của mình, nhưng hiện nói về điều đó còn quá sớm”, ông Putin trả lời câu hỏi về việc Nga sẽ làm gì nếu Quốc hội Mỹ đồng ý hành động quân sự chống Syria.

Ông Putin một lần nữa nhấn mạnh, Nga không bảo vệ chính phủ Syria hiện nay mà bảo vệ những nguyên tắc, quy định của luật pháp quốc tế, trật tự thế giới hiện tại. Ông cũng chỉ trích rằng, ngoại trưởng Mỹ John Kerry đang cho rằng, quân đội của ông Assad đã sử dụng vũ khí hóa học, nhưng “một ngoại trưởng khác trong chính quyền của ông Bush cũng đã thuyết phục cả cộng đồng thế giới hệt như thế rằng, ở Iraq có vũ khí hóa học, và thầm chí còn đưa cho chúng ta xem một cái ống chứa bột trắng nào đó”, nhưng cuối cùng thì với luận cứ yếu ớt đó, Mỹ đã tiến hành một cuộc chiến tranh mà bây giờ chính nước Mỹ gọi là sai lầm.

Ở đây, dường như có vở kịch hai người diễn rất đạt, ban đầu ngoại trưởng Nga Lavrov tuyên bố, Nga sẽ chẳng đánh nhau với ai vì Syria, còn sau đó Putin khẳng định, Nga có thể áp dụng các phương án hành động khác một khi Washington tấn công Syria. Thực tế, điều đó chỉ có thể có nghĩa là “cuộc tấn công của các vị sẽ cởi trói cho chúng tôi hành động”.  Vì thế, có thể dự đoán rằng, thông tin giám sát không phận và vùng biển trên Địa Trung Hải cuối cùng vẫn lọt vào tay quân đội Syria.

Phải nói rằng, buổi trả lời phỏng vấn của ông Putin rất thú vị và đầy bất ngờ như phong cách nói và làm vốn có của ông. Việc ông phím cho ngoại trưởng Lavrov tuyên bố Nga không tham chiến bảo vệ Syria nếu nước này bị đánh, rồi khi trả lời phỏng vấn lại nói không loại trừ Nga sẽ chấp nhận một chiến dịch quân sự chống Syria. Thoạt nghe, khối người giật mình, nhất là ông Assad. Phải chăng Putin đã trở mặt? Nước Nga đã bỏ rơi Syria, phó mặc ông Assad cho số phận?

Nhưng khi đọc tiếp vế thứ hai là: nếu chứng minh được quân đội của ông Assad thực sự đã sử dụng vũ khí hóa học, và kể cả chứng minh được rồi thì vẫn phải đợi Hội đồng Bảo an LHQ có nghị quyết cho phép rồi mới được hành động quân sự thì ta thấy rằng, nghị quyết đó không bao giờ có được bởi hai lá phiếu phủ quyết mà các đại diện Nga và Trung Quốc luôn giơ lên mỗi khi bỏ phiếu về Syria. Rồi ông viện dẫn quyền cho phép sử dụng vũ lực của LHQ mà không ai bác được.

Nghe cũng giống như vụ ông Putin gây bất ngờ khi đồng ý cho cựu nhân viên CIA tị nạn với điều kiện bất ngờ "nếu Snowden ngừng làm tổn hại nước Mỹ" và với lý do thiên kinh địa nghĩa là không thể trục xuất Snowden về Mỹ vì vấn đề quyền con người, không thể trục xuất một người về nơi họ có thể bị xử tử. Lại là luật quốc tế mà "nhà truyền giáo nhân quyền và dân chủ" toàn cầu là Mỹ cũng không cãi được. 

Như vậy, ông Putin đâu có trở mặt. Thế thì ông đang có ý gì? Có một số yếu tố để nói đó là kế câu giờ để cố gắng cứu Syria khỏi một cuộc chiến tranh có thể là đẫm máu và chế độ Assad khỏi sự sụp đổ. Bởi vì, ngoài những nỗ lực ngoại giao của Nga và các đồng minh, Nga còn tiếp tục gây áp lực quân sự đối với Mỹ khi liên tục tăng cường chiến hạm tới Địa Trung Hải và gần Syria.

Ông Putin cũng nhẹ nhàng bắn tiếng với Mỹ rằng, Syria đã có S-300. Tuy ông nói là Nga mới cung cấp một số bộ phận, chưa hoàn thành chuyển giao. Nhưng binh bất yếm trá, mấy ông tướng Mỹ sẽ nghi chắc gì Putin nói thật, nhỡ đâu S-300 đã chỉnh tề dàn trận rồi thì sao? Nếu không thì ai tuồn thông tin cho báo chí là các chuyên gia Nga đang giúp Syria triển khai 4 tiểu đoàn S-300 và có thể Nga đã cung cấp cả S-400 cho Syria? Ai tung tin Syria đã bắn rơi 1 chiếc tiêm kích tàng hình F-22 và 4 quả Tomahawk khiến Obama thấy khó xơi liền đá quả bóng sang để Quốc hội Mỹ ra quyết định?

Obama không muốn nhưng phải đánh Syria trước hết vì thể diện của chính ông, còn Putin quyết giữ Syria vì đó là một phần tham vọng tái lập vị thế đại cường quốc thế giới của nước Nga. Vì thế, Nga sẽ cố gắng không để mất hoàn toàn Syria, hoặc có mất cũng phải khiến cho Mỹ phải trả giá rất đắt.