Vietnamdefence.com

Các chuyên gia của hãng Roselektronika thuộc Tổng công ty nhà nước Rostec (Nga) đã phát triển hệ thống phát hiện mục tiêu có độ bộc lộ thấp bay ở độ cao cực nhỏ - đến 500 m với tốc độ đến 500 m/s.

Hệ thống có tên Rubezh và được chế tạo theo nguyên lý định vị mục tiêu phân trạm đo góc-gộp-đo xa mục tiêu trong vùng phát xạ của các trạm BTS chuẩn GSM. Nói một cách đơn giản là một vật thể khi lọt vào vùng phát sóng của mấy trạm BTS phản xạ một phần tín hiệu của chúng. Tín hiệu phản xạ được thu và ghi nhận bởi mấy trạm, sau đó vị trí của vật thể được tính ra bằng phương pháp tam giác đạc.

Cơ quan phát triển Rubezh là NPP Kant. NPP Kant là nhà phát triển và sản xuất các phương tiện liên lạc vô tuyến điện, các hệ thống giám sát vô tuyến điện tổng hợp và thiết bị radar phát hiện.

Rubezh được Roselektronika trưng bày tại Diễn đàn Army-2016 diễn ra từ ngày 6-11/9/2016 ở Kubinka, ngoại ô Moskva.

“Nếu như các vật thể kim loại loạt vào vùng điện từ trường, vào thời điểm đó, các phần tử thu của các trạm BTS lập tức ghi nhận sự thay đổi của trường. Rubezh xác định với độ chính xác cao các tọa độ của vật thể và vị trí của nó trong không gian”, một nguồn tin trong ngành viễn thông nắm rõ thông tin về đề án này tiết lộ.

Hoạt động trên lãnh thổ Nga hiện có hơn 250.000 trạm BTS điện thoại di động, mật độ phân bố trung bình là 11 trạm/km2, tín hiệu của chúng bao phủ hoàn toàn các vùng lãnh thổ có mật độ dân cư cao nhất. Trường phát xạ dày đặc của các trạm BTS cũng cho phép tạo ra một trường đa tần, kháng nhiễu suốt ngày đêm để định vị mục tiêu bay theo tín hiệu phản xạ từ chúng. Việc sử dụng tín hiệu của các trạm BTS để phát hiện mục tiêu bay cho phép tăng cường đáng kể việc kiểm soát không phận, hơn nữa là ở các độ cao mà các trạm radar không bao quát được.

Một ưu thế nữa của việc sử dụng mạng di động để phát hiện và nhận dạng mục tiêu bay là khả năng khác nhiễu khá tốt của chúng. Một là việc phát sóng di động thực hiện ở dải rộng từ 890-960 và từ 1.710-1.880 MHz, nên gây khó khăn một chút đối với việc gây nhiễu. Hai là trong các trạm GSM có sử dụng hệ thống tự động hiệu chỉnh tránh nhiễu. Ba là mật độ cao trong phân bố trạm BTS không cho phép gây nhiễu trên một khu vực lớn.

“Các kỹ sư của Kant đã thực hiện một sản phẩm nghiên cứu thực sự sáng tạo, bởi lẽ mật độ lưu lượng liên lạc di động cao trực tiếp liên quan đến các mục tiêu mà kẻ thù tiềm tàng lựa chọn cho một cuộc không kích tiềm tàng. Đồng thời, một vũ khí sát thương như tên lửa hành trình được phát triển đặc biệt để tàng hình trước các trạm radar chủ động. Rubezh thực tế cho phép bảo đảm phòng không trong vùng mù và bằng các phương tiện tối thiểu”, Tổng giám đốc Roselektronika, ông Igor Kozlov nói.

Rubezh cho phép phát hiện và nhận dạng mục tiêu theo lớp (máy bay, trực thăng, tên lửa, các cấu tạo tự nhiên) và truyền dữ liệu theo các mạng GSM lên các trạm thu thập thông tin cấp trên như Trung tâm chỉ đạo quốc phòng quốc gia, các sở chỉ huy phòng không/phòng thủ tên lửa.

Thiết bị của Rubezh sẽ không được lắp trên chính các trạm BTS. Các thiết bị đầu cuối được kết nối với các mạng di động sẽ được bố trí tại các sở chỉ huy phòng không và phòng thủ tên lửa, nên không khiến các nhà mạng phải mất thêm chi phí.

Ngoài ra, hệ thống có thể sử dụng để giám sát không phận trong lĩnh vực dân sự.

Các chuyên gia viễn thông được hỏi không bác bỏ ý tưởng này, nhưng nhận xét rằng, ý tưởng này rất mạo hiểm do ảnh hưởng của môi trường xung quanh đến các trạm BTS và mục đích sử dụng của chúng trong các lĩnh vực khác nhau.

Trong nhiều năm gần đây, quân đội nhiều nước đã xem xét tín hiệu vô tuyến điện dân sự như một phương thức định vị vô tuyến. Mỹ và Pháp đang phát triển các trạm radar thụ động, có khả năng phát hiện các vật thể bay theo tín hiệu truyền hình, phát thanh và điện thoại di động phản xạ từ chúng. Radar thụ động của Pháp được lắp trên máy bay và có khả năng phát hiện mục tiêu bay nhờ tín hiệu truyền hình số phản xạ từ chúng. Radar này dùng để phát hiện mục tiêu bay ở tốc độ và độ cao nhỏ. Để phát hiện mục tiêu, nó có tể sử dụng không chỉ tín hiệu phản xạ của các đài phát truyền hình mà bất kỳ sóng điện tử phản xạ nào, kể cả những sóng do các đài vô tuyến điện và trạm BTS điện thoại di động phát ra.

Các radar thụ động sử dụng tín hiệu vô tuyến điện dân sự để hoạt động có ưu điểm là tàng hình trước các hệ thống trinh sát vô tuyến điện tử.