 |
S-300PMU-1 (Bộ Quốc phòng Nga)
|
Nga và Iran sẽ nối lại đàm phán việc mua bán các hệ thống tên lửa phòng không S-300 để khắc phục các bất đồng nảy sinh, Jane’s dẫn nguồn Bộ Quốc phòng Iran đưa tin. Thỏa thuận đã đạt được trong chuyến thăm Iran của Bộ trưởng Quốc phòng Nga, Đại tướng Sergei Shoigu, nơi ông đã gặp đồng nhiệm Iran, Chuẩn tướng Hossein Dehghan.
Chi tiết của các cuộc đàm phán sắp tới không được tiết lộ. Theo tờ Kommersant, vấn đề bán S-300 đã được hai bộ trưởng quốc phòng Nga và Iran thảo luận kín, nhưng chưa đạt được các thỏa thuận cụ thể. Việc giải quyết các bất đồng về việc cung cấp S-300 sẽ phải mất vài năm.
Trong chuyến thăm Iran từ ngày 19/1 của ông Shoigu, hai bên đã ký hiệp định hợp tác kỹ thuật quân sự. Theo ông Shoigu, nhờ văn kiện này, đã “tạo ra nền tảng lý thuyết cho việc hợp tác trong lĩnh vực quân sự”, trong đó có mở rộng “việc tàu quân sự ghé vào các cảng của Nga và Iran”. Hai bên cũng đã thỏa thuận mở rộng trao đổi đoàn, tiến hành đàm phán quy mô lớn và tha gia tập trận với tư cách quan sát viên.
Sau đó, cựu Tổng cục trưởng Tổng cục Quan hệ quốc tế, Bộ Quốc phòng Nga, Thượng tướng Leonid Ivashov nói rằng, thỏa thuận về hợp tác kỹ thuật quân sự Nga-Iran có thể hồi sinh việc đàm phán bán S-300. “Ít nhất đã thực hiện một bước tiến về phía hợp tác kinh tế và kỹ thuật quân sự, các hệ thống phòng thủ như S-300 và S-400 chúng ta có lẽ vẫn sẽ cung cấp”, ông Ivashov phỏng đoán.
Hợp đồng trị giá 800 triệu USD bán S-300 cho Iran đã được ký vào năm 2007 trù định chuyển giao cho Tehran 5 tiểu đoàn tên lửa phòng không. Năm 2010, Hội đồng Bảo an LHQ áp đặt trừng phạt đối với Iran, cấm cung cấp vũ khí tiến công hiện đại cho nước này. Cũng năm 2010, Tổng thống Nga Dmitri Medvedev đã ký sắc lệnh cấm chuyển giao S-300 cho Iran.
Sau đó, Nga đã trả lại Iran 167 triệu USD tiền đặt cọc hợp đồng, nhưng Tehran đã kiện Nga ra Tòa án trọng tài Geneva và đòi Nga nộp phạt 4 tỷ USD. Tiếp đó, Moskva đã tìm cách giải quyết tranh chấp bằng cách đề nghị cung cấp cho Tehran các hệ thống tên lửa phòng không Tor-М1E, nhưng đề nghị này đã bị bác bỏ.
Chuyến thăm Iran của Bộ trưởng Quốc phòng Nga đã khiến Mỹ lo ngại. Một quan chức ngoại giao Mỹ ngày 21/1/2015 nói rằng, Mỹ coi việc Nga chuyển giao S-300 cho Iran là không thể chấp nhận.
Iran vẫn muốn mua từ Nga vũ khí trang bị hiện đại trong đó có S-300 hay các hệ thống tên lửa phòng không hiện đại hơn. Ngày 18/7/2014, đại sứ Iran tại Nga Mehdi Sanai nói rằng, Nga coi hợp đồng mua S-300 bị Nga hủy bỏ vào năm 2010 đến nay vẫn còn giá trị và hy vọng nhận được từ Nga các hệ thống này hay các hệ thống hiện đại hơn.