Ngày 9/1/2018, Tờ Kommersant của Nga dẫn nguồn tin của mình cho rằng, nhóm khủng bố Ahrar al-Sham rất có thể có liên quan đến cuộc tấn công bằng UAV này. Nhóm khủng bố này từng nhiều lần sử dụng UAV để tấn công các đơn vị công binh Syria ở Homs, nhưng lần nào cũng bị phát hiện và tiêu diệt. Các dữ liệu được giải mã từ các UAV thu được cũng nói lên sự dính líu của nhóm này. Tuy nhiên, chính quyền Syria thì cho rằng, đứng sau cuộc tấn công là các phiến quân thuộc tổ chức khủng bố Jebhat al-Nusra.
Gặp gỡ các nhà báo hôm 11//1/2018, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố, các UAV tấn công căn cứ Nga ở Syria chỉ cải trang thành UAV thô sơ, thủ công chứ trên thực tế chúng có các thiết bị công nghệ cao. “Vụ khiêu khích này nhằm phá vỡ các thỏa thuận đạt được trước đó. Còn mục tiêu thứ hai dĩ nhiên là quan hệ của chúng ta với các đối tác Thổ Nhĩ Kỳ và Iran. Đây là nỗ lực phá vỡ mối quan hệ này”, ông Putin tuyên bố.
Trước đó, chuyên gia về UAV của Nga Denis Fedutinov nói rằng, các UAV bắn hạ được ở Hmeimim là loại sản xuất thủ công. Còn ngày 11/1/2018, khi trưng bày các UAV của khủng bố, các đại diện Bộ Quốc phòng Nga lưu ý đến việc các UAV được lắp ráp thô sơ, nhưng cũng nhấn mạnh các giải pháp kỹ thuật ứng dụng trên các UAV này thì hoàn toàn khác.
“Các phương tiện bay này được cải trang, tôi muốn nhấn mạnh điều này, cải trang như được sản xuất thủ công. Trên thực tế, ở đó hoàn toàn rõ là có những bộ phận có tính công nghệ cao”, ông Putin nói và khẳng định, phía Nga biết những kẻ tổ chức khiêu khích với cuộc tấn công bằng UAV. Ông không chỉ đích danh nước tổ chức, nhưng nói rằng, cuộc tấn công không liên quan gì đến Thổ Nhĩ Kỳ.
Trong khi đó, Bộ Tổng tham mưu quân đội Nga ngày 11/1/2018 cho biết, Bộ Quốc phòng Nga đang theo dõi việc sử dụng tất cả các loại vũ khí trang bị của bọn khủng bố ở Syria. “Các biện pháp đối phó cần thiết đang được nghiên cứu đưa ra. Điều đó cũng liên quan cả đến các UAV”, Cục trưởng Cục Sản xuất và phát triển UAV thuộc Bộ Tổng tham mưu quân đội Nga, Thiếu tướng Aleksandr Novikov nói.
Tướng Novikov đã thông báo kết quả phân tích thiết kế và tính năng của các UAV khủng bố sử dụng ngày 6/1/2018, cho rằng, bọn khủng bố đã được sự trợ giúp của nước ngoài khi chế tạo các UAV dùng để tấn công ồ ạt căn cứ Hmeimim ở Syria. Theo đó, các UAV này chỉ có thể sản xuất được với sự tham gia của các chuyên gia kỹ thuật tay nghề cao, có sử dụng các công nghệ mà chỉ quân đội các nước công nghiệp phát triển mới có.
Tướng Novikov cũng lưu ý đến các thiết bị nổ đã sử dụng - đó là các quả nổ nặng gần 400 g chứa các phần tử sát thương dưới dạng các viên bi kim loại. Mỗi UAV tham gia cuộc tấn công đã mang 10 quả nổ như vậy. Thành phần chính trong thuốc nổ trên các UAV đã tấn công các căn cứ Nga ở Syria là chất TEN đang được sản xuất ở một số nước, trong đó có Ukraine: “Chất nổ nói trên đang được sản xuất ở nhiều nước, trong đó có ở Ukraine, tại nhà máy thuốc thử hóa học Shostkin”. TEN có uy lực mạnh hơn Hexogen, chất này có thể sản xuất trong điều kiện thủ công hay rút ra từ các bom đạn khác. Hiện, Nga đang tiến hành cuộc điều tra đặc biệt nhằm xác định nước sản xuất.
“Chế tạo các UAV như thế là không thể trong điều kiện thủ công. Khi phát triển và sử dụng chúng đã huy động các chuyên gia từng được đào tạo chuyên môn ở các nước sản xuất và sử dụng các hệ thống trang bị UAV”, ông Novikov nói.
Các chuyên gia Bộ Tổng tham mưu Nga cho rằng, để UAV có được các tính năng kỹ thuật cần thiết cần phải thực hiện các tính toán đặc biệt và tiến hành bay thử, việc tổ chức sử dụng ồ ạt UAV chiến đấu cũng đòi hỏi việc huấn luyện và kiến thức tương ứng.
Theo các chuyên gia, các chi tiết đã biết về cuộc tập kích cho thấy khủng bố đã có các công nghệ cao và kiến thức chiến thuật sử dụng UAV chiến đấu. Tướng Novikov tuyên bố, nguy cơ khủng bố sử dụng UAV ở bất cứ nơi nào trên thế giới đã xuất hiện sau cuộc tấn công vào căn cứ không quân Hmeimim ở Syria. “Kết quả phân tích các mẫu UAV thu được và việc sử dụng chúng cho phép đưa ra các kết luận: xuất hiện mối đe dọa thực sự liên quan đến việc sử dụng UAV vào mục đích khủng bố ở bất kỳ nơi nào trên thế giới và nó đòi hỏi áp dụng các biện pháp tương ứng để hóa giải nó”.
Nhà sử học quân sự Dmitri Boltenkov thì cho rằng, các UAV khủng bố đã mang vũ khí khá yếu, các quả nổ đó không hiệu quả đối với các công trình, nhưng có thể dễ dàng loại khỏi vòng chiến một máy bay hay trực thăng với điều kiện phải thả được quả nổ trong bán kính cách mục tiêu không quá 50 m. Các máy bay ở Hmeimim không đứng yên một chỗ. Hoạt động chiến đấu diễn ra thường xuyên, các máy bay bay đi, bay đến, chúng được kéo đi, chuẩn bị cho xuất kích. UAV của khủng bố không có điều khiển từ xa. Các điểm thả quả nổ đã được lập trình trước khi xuất phát. Vì vậy, phiến quân đã cần có những dữ liệu trinh sát mới nhất. Những dữ liệu đó không thể có được từ các nguồn công khai.
Đại biểu Duma Quốc gia Nga vùng Crime, ông Ruslan Balbek thì cảnh báo tình báo Ukraine đang lên kế hoạch tiến hành “một cuộc tấn công bằng UAV” vào Crimea giống như cuộc tấn công diễn ra đêm 5, rạng sáng 6/2018 vào căn cứ Hmeimim của Nga ở Syria nhằm mục đích chính là gây ồn ào, với một máy bay do thám Poseidon của Mỹ bay ở vùng biển quốc tế sẽ cung cấp thông tin chỉ thị mục tiêu cho các UAV của Ukraine.
Khoảng 1 tháng trước cuộc tấn công bằng UAV vào Hmeimim và Tartus, các trận địa của Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DNR), phóng viên chiến trường của Đài truyền hình REN TV, ông Semyon Pegov cho biết.
Cuộc tấn công đã nhằm vào trận địa của quân đội DNR ở khu vực Gorlovka, nơi thường bố trí quân. Một chiếc UAV đã thả một thiết bị nổ làm một chỉ huy lữ đoàn suýt mất mạng khi đang đi trên chiếc xe con Niva. Ông Pegov ghi nhận đã có ít nhất 2 cuộc tấn công bằng UAV của quân đội Ukraine vào các trận địa của dân quân ly khai. Ông Pegov cũng cho rằng, Mỹ có thể dính líu đến cuộc tấn công vào quân Nga này. “Các chuyên gia quân sự Mỹ đang làm việc cả ở Ukraine lẫn Syria. Nay chỉ cần đặt một câu hỏi: Vụ khiêu khích gây bất hòa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ có lợi cho ai? Câu trả lời của tôi là rõ ràng - đó là có lợi cho kẻ có kinh nghiệm sử dụng UAV trong chiến đấu và đồng thời có thể đưa thuốc nổ của Ukraine đến Syria dễ dàng”, ông Pegov nói.
Theo các quan chức Bộ Quốc phòng Nga, tại căn cứ không quân Hmeimim và cảng Tartus đã thiết lập hệ thống phòng thủ nhiều tầng chống UAV chiến đấu, bao gồm các phương tiện phát hiện, tiêu diệt và chế áp bằng hỏa lực và vô tuyến điện tử.
Được biết, để đánh trả cuộc tập kích căn cứ Hmeimim tối 5, rạng sáng 6/1/2018, quân Nga đã sử dụng hệ thống chống UAV cơ động mới nhất. Bộ Quốc phòng Nga đã lần đầu tiên triển khai hệ thống này ở Syria vào năm 2016. Hồi đó, hệ thống đã trải qua thử nghiệm chiến đấu một cách thành công. Từ năm 2017, hệ thống đã được đưa vào trực chiến, các tính năng kỹ-chiến thuật của hệ thống không được tiết lộ, chỉ biết rằng, hệ thống dùng nhiễu mạnh định hướng “đè” các kênh điều khiển, cũng như các tín hiệu của các hệ thống định vị vệ tinh.
Chuyên gia quân sự Anton Lavrov cho rằng, trước cuộc tấn công ồ ạt bằng UAV vào Hmeimim, chỉ có tổ chức “Nhà nước Hồi giáo” (IS) là đã sử dụng UAV tiến công ở Syria. Tất cả các nhóm còn lại hiếm khi sử dụng ngay cả UAV trinh sát. Đáng chú ý là trong cuộc tấn công đã sử dụng các UAV bán kính hoạt động trung bình, đến 100 km. Loại UAV tiến công này lần đầu tiên hoạt động ở Syria. Tất cả những điều đó cho thấy, cuộc tấn công đã được lên kế hoạch và phối hợp tốt.
Cuộc tấn công này không phải là lần sử dụng UAV duy nhất chống các mục tiêu của Nga ở Syria. Theo số liệu của Bộ Quốc phòng Nga, chỉ trong năm 2017, các hệ thống phòng không của các căn cứ Hmeimim và Tartus đã đánh chặn 6 UAV. Đó không chỉ là các UAV tự tạo mà cả các Uav sản xuất loạt ở Israel, Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ, cụ thể là các UAV Heron và Bayraktar, thậm chí cả loại UAV tối tân RQ-21 Blackjack do Boeing sản xuất mà Hải quân Mỹ mới bắt đầu nhận được vào năm 2014. Ngày 27/5/2017, một chiếc Blackjack đã bị hệ thống tên lửa-pháo phòng không Pantsir-S của Nga bắn rơi cách căn cứ ở Tartus 5 km.