>> Đặc điểm cất-hạ cánh của tiêm kích Su-33 trên tàu sân bay Kuznetsov
Năm 2007, Kanwa đã là ấn phẩm duy nhất đưa tin từ St. Petersburg rằng, Trung Quốc chuẩn bị mua 4 bộ cáp hãm đà do Viện Nghiên cứu trung ương Chế tạo máy tàu phát triển và sản xuất tại Nhà máy Proletarsky. Tất cả các cáp hãm đà và móc hãm đà của Nga được sản xuất tại xí nghiệp này. Trước đây, Trung Quốc cũng đã mua của Nhà máy này một số bộ phận, linh kiện cho các tàu khu trục Projekt 956E và 956EM.
Nguồn tin từ Nhà máy cho biết, người Trung Quốc đã đến Nhà máy nhiều lần và nói sẵn sàng mua không dưới 4 cáp hãm đà (nguồn tin sử dụng chính từ “mua”). Việc đàm phán diễn ra tại văn phòng công ty Rosoboroexport, trong đó các đại diện Nhà máy đã giới thiệu chuyên đề cho phía Trung Quốc; người Trung Quốc cũng yêu cầu cung cấp thông tin kỹ thuật và tài liệu.
Năm 2011, trong lần thăm Nhà máy sau đó của phóng viên Kanwa, một nguồn tin có uy tín bất ngờ tiết lộ rằng, quá trình đàm phán đang gặp khó khăn, còn ban lãnh đạo công nghiệp quốc phòng Nga có thể đã quyết định không bán các cáp hãm đà cho Trung Quốc.
Theo nguồn tin, Trung Quốc đã có được từ Ukraine các móc hãm đà cho máy bay huấn luyện-chiến đấu JL-9 và máy bay làm nhái J-15 thay vì mua thẳng từ Viện Nghiên cứu trung ương Chế tạo máy tàu và Nhà máy Proletarsky.
Lý do nào đã khiến Nga đến giây phút cuối cùng từ chối bán cho Trung Quốc? Về vấn đề Trung Quốc mua các công nghệ đóng tàu sân bay của Nga, Kanwa đã nhiều lần đặt câu hỏi cho các quan chức Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao Nga, và luôn nhận được câu trả lời chính thức như sau: “các hệ thống vũ khí chiến lược bị cấm xuất khẩu sang Trung Quốc. Các tàu sân bay, tàu ngầm nguyên tử, các công nghệ sản xuất vũ khí hạt nhân - tất cả chúng đều thuộc về nhóm vũ khí chiến lược”.
Tuy nhiên, Kanwa càng đi sâu tìm hiểu vấn đề, bắt đầu có cảm tưởng là nguyên nhân thật sự của lệnh cấm không chỉ liên quan đến “việc cấm xuất khẩu các hệ thống vũ khí chiến lược sang Trung Quốc” mà còn sự tức giận của Nga về việc Trung Quốc sao chép tiêm kích trên hạm Su-33.
Viện Nghiên cứu trung ương Chế tạo máy tàu đã cung cấp 2 cáp hãm đà cho tàu sân bay đang đóng IAC của Ấn Độ và tàu sân bay Đô đốc Gorshkov Nga đang hiện đại hóa cho Hải quân Ấn Độ. Viện này cũng hỗ trợ xây dựng trung tâm huấn luyện máy bay tàu sân bay trên bộ ở Goa, Ấn Độ.
Năm 2007, nguồn tin tiết lộ với Kanwa rằng, thiết kế và sản xuất các cáp hãm đà là nhiệm vụ rất khó khăn và hiện nay chỉ có Nga và Mỹ có những khả năng đó. “Trước đây, trên một tàu sân bay thường sử dụng 4 cáp hãm đà, nhưng trên tàu sân bay mới của Ấn Độ chỉ lắp 3, điều đó cho thấy độ tin cậy của các hệ thống của Nga”.
Sự xác nhận bổ sung
Mới đây, đại diện Rosoboronoexport A. Plotnikov nói với Kanwa: “Trung Quốc đúng là muốn mua các cáp hãm đà cho tàu sân bay, nhưng chúng tôi không bán cho họ”. Điều đó xác nhận phỏng đoán là Trung Quốc hiện không có các cáp hãm đà của Nga.
Năm 2006, Giám đốc Viện Nghiên cứu trung ương Chế tạo máy tàu và Nhà máy Proletarsky đã tiết lộ với phóng viên Kanwa rằng, Trung Quốc dự định mua 4 bộ cáp hãm đà và hai bên đã tiến hành mấy vòng đàm phán. Nhưng năm 2011, ông này nói rằng, “bất ngờ chúng tôi nhận được chỉ thị từ Moskva là ngưng mọi tiếp xúc của chúng tôi với Trung Quốc. Nói cách khác, chúng tôi không thể cung cấp cho Trung Quốc các cáp hãm đà và bất cứ thiết bị nào khác cho tàu sân bay”.
Bộ Ngoại giao Nga không lâu sau đó tuyên bố rằng, “các hệ thống vũ khí và công nghệ chiến lược sẽ không được cung cấp cho Trung Quốc”.
Tất cả những điều nêu trên giải thích đầy đủ vì sao các cáp hãm đà đã không được cung cấp cho trung tâm huấn luyện bay ở Yanliang vào tháng 8.2010 và vì sao các cáp hãm đà đã không được lắp trên tàu sân bay Varyag trong lần đầu nó ra khơi.
Theo Kanwa, việc đóng tàu sân bay này của Trung Quốc có thể gặp những khó khăn lớn.
Theo ông А. Plotnikov, trên lãnh thổ Ukraine vẫn còn các mẫu cáp hãm đà cũ và có khả năng Trung Quốc có thể mua chúng. Nhưng theo Kanwa, dù Trung Quốc có thể làm việc đó thì các cáp hãm đà đó chỉ có thể là mẫu để tìm hiểu. Tại Trung tâm huấn luyện phi công tàu sân bay NITKA ở Ukraine hiện không có nhiều cáp hãm đà.
Sau khi mua các mẫu cáp hãm đà và nghiên cứu cấu tạo của cơ cấu phanh hãm, Trung Quốc có thể phải mất một thời gian nữa mới có thể phát triển cáp hãm đà của mình.