Các phương tiện kiểm soát không gian vũ trụ quân sự Mỹ đang theo dõi các động thái cơ động trên quỹ đạo của vệ tinh quân sự Nga Kosmos-2504 được phóng lên vào tháng 3/2015 từ sân bay vũ trụ Plesesk, tỉnh Arkhangelsk, phát ngôn viên Không quân Mỹ thông báo.
“Vệ tinh đã thực hiện ít nhất 11 thao tác cơ động tiếp cận bằng khối tăng tốc vốn đã đưa nó lên quỹ đạo”, đại diện của Lầu Năm góc nói.
Ông ta đánh giá, “khả năng cơ động đó, cũng không nhất thiết nói lên rằng, đây là một vũ khí chống vệ tinh”.
Kosmos-2504 được đưa lên quỹ đạo cùng với 3 vệ tinh thông tin Gonets-M vào ngày 31/3/2015 bằng tên lửa đẩy Rokot với tầng tăng tốc Briz-KM phóng từ sân bay vũ trụ Plesetsk.
Tên lửa đẩy Rokot thường xuyên được dùng để phóng các khí cụ vũ trụ phục vụ Bộ Quốc phòng Nga. Ví dỵ, chúng đang được dùng để phóng các vệ tinh liên lạc Rodnik của Tổng cục Tình báo Bộ Tổng tham mưu GRU.
Chính Rokot vào tháng 5/2014 đã đưa lên quỹ đạo sát thủ vệ tinh khét tiếng toàn thế giới là khí cụ bay thí nghiệm bí mật tối tân Kosmos-2499 đang cơ động trên vũ trụ.
Vũ khí chống vệ tinh dùng để tiêu diệt các khí cụ bay vũ trụ làm nhiệm vụ định vị và do thám.
Về cấu tạo (cách bố trí) chia làm 2 loại chính: vệ tinh đánh chặn và tên lửa đường đạn phóng từ bệ phóng mặt đất, hạm tàu hay máy bay.
Tháng 11/2014, báo chí Mỹ đưa tin, các cơ quan vũ trụ phương Tây đang quan sát một vật thể phóng lên quỹ đạo bằng một tên lửa Nga vì nghi nó là sát thủ vệ tinh.
Trước đó, có tin các cơ quan vũ trụ phương Taayy, cũng như một số nhà thiên văn đã phát hiện trên quỹ đạo chuyển động đáng ngờ của vật thể có mật danh 2014-28E. Ban đầu, người ta nghĩ nó là rác lọt vào vũ trụ do việc phóng từ sân bay vũ trụ Plesets vào tháng 5/2014 tên lửa đẩy Rokot với các vệ tinh liên lạc Rodnik (ví dụ như bộ phận tên lửa đã hoạt động xong). Sau đó, xuất hiện những phỏng đoán rằng, nó là “vũ khí tiêm kích diệt vệ tinh”.
Báo chí phương Tây cũng lên tiếng nghi ngờ vật thể này là “sát thủ vệ tinh”.
Lãnh đạo Câu lạc bộ Vũ trụ Moskva, ông Ivan Moyseyev cho hay, “vụ phóng (tên lửa đẩy Rokot) là phục vụ quân sự, thường là phóng chùm vệ tinh. Ở đó hoàn toàn có thể có thêm một vệ tinh nhỏ. Nó có thể có khả năng cơ động - rút ra xa và tiến lại gần vệ tinh hay tầng chính. Ở đây chẳng có gì là vĩ đại cả. Nhưng không thể nói chắc chắn rằng, đây là một vệ tinh chống vệ tinh quân sự”.
Chuyên gia Nga trong lĩnh vực kỹ thuật vũ trụ đã tuyên bố rằng, những tin bài báo chí phương Tây về sự xuất hiện vệ tinh sát thủ của Nga trên quỹ đạo là có động cơ chính trị và không có liên quan gì đến thực tế cả.
Trước đó, có tin Mỹ cũng từng theo dõi gắt gao một vệ tinh tương tự của Nga là Kosmos-2499. Về vấn đề này, cựu lãnh đạo Roskosmos, ông Oleg Ostapenko khẳng định các vệ tinh nhỏ Kosmos-2499 và Kosmos-2491 không dành cho các mục đích quân sự.
“Những chuyện bịa đặt này về các vệ tinh nhỏ cơ động chúng tôi đã biết. Trên thực tế Kosmos- 2499 và Kosmos-2491 được phóng vào thang 12 và tháng 5/2014 là các khí cụ bay hoàn toàn hòa bình”, ông Ostapenko tuyên bố.
Ông ta đã bình luận như vậy đối với thông tin báo chí nói rằng, Nga đang thử nghiệm trong vũ trụ một vệ tinh thanh tra quân sự, có khả năng cơ động trên quỹ đạo.
Ông Ostapenko nói rằng, cả 2 vệ tinh đang được sử dụng phục vụ hoạt động nghiên cứu ở trường đại học. “Đây là công việc tự đưa ra và tiến hành chung với lực lượng khoa học trong trường đại học”.
Ông cũng nhấn mạnh rằng, Nga nhất quán phản đối bố trí vũ khí trong vũ trụ. Theo ông Ostapenko, việc các vệ tinh này bị báo chí gọi là sát thủ vệ tinh là “hoàn toàn không phù hợp.
Ông lưu ý rằng, vào tháng 11/2014, Nga đã đưa ra LHQ sáng kiến đặc biệt về việc không triển khai vũ khí trong vũ trụ. “Đây là sáng kiến của chúng tôi”, người đứng đầu Roskosmos nói, đồng thời cho biết, nhiều nước, trong đó có Mỹ, đã không ủng hộ sáng kiến cấm đưa vũ khí vào vũ trụ.