In bài này
Bê bối gián điệp Nga mới ở Ba Lan
Thứ Sáu, 17/10/2014 - 9:32 PM
Phản gián Ba Lan thông báo đã bắt giữ 2 “gián điệp Nga, một quan chức Bộ Quốc phòng và một luật sư với hai quốc tịch Nga và Ba Lan.
Viên sĩ quan còn phạm tội buôn bán ma túy. Yếu tố này, theo các chuyên gia, khiến người ta nghi ngờ về độ tin cậy của lời cáo buộc. Hơn nữa, vụ bê bối chống Nga này lại quá đúng lúc đối với chính phủ mới ở Warszawa.

Hôm 16/10/2014, báo chí Ba Lan đưa tin, một sĩ quan cao cấp trong Bộ Quốc phòng Ba Lan và một luật sư có quốc tịch Ba Lan và Nga đã bị bắt giữ vì bị nghi là gián điệp Nga.

Với nghi ngờ làm gián điệp cho Nga, một sĩ quan cao cấp quân đội Ba Lan và một luật sư có quốc tịch Nga và Ba Lan đã bị bắt, Cục An ninh nội địa ABW đặc trách phản gián, chống khủng bố, chống buôn lậu vũ khí và ma túy của Ba Lan thông báo. Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan Tomasz Siemoniak còn cho biết thêm rằng, viên sĩ quan bị bắt còn bị nghi buôn bán ma túy, Deutsche Welle đưa tin.

Đài phát thanh Radio Zet cho biết thêm, viên sĩ quan bị bắt có quân hàm đại tá. “Đây là một sĩ quan cao cấp có nhiều kinh nghiệm và hiểu biết”, Trung tá Janusz Wojcik từ Tổng công tố quân sự Ba Lan tiết lộ với kênh truyền hình TVN24. Theo lời ông, “do mới ở giai đoạn điều tra rất sơ khởi, cũng như để phục vụ điều tra”, nhân thân của người bị bắt không được tiết lộ và ông Wojcik cũng hứa sẽ cung cấp thêm thông tin vào ngày 17/10.

“Hôm nay hoặc ngày mai, sẽ diễn ra cuộc họp của ủy ban đặc biệt về các cơ quan đặc vụ của Quốc hội. Trước cuộc họp này, khó có thể đưa ra đánh giá nào đó về chuyện đã xảy ra”, Phó chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Ba Lan Tadeusz Iwiński cho biết. Nghị sĩ này xác nhận thông tin về việc “đã có hai người, trong đó có một sĩ quan quân đội Ba Lan, đã bị bắt”.

Sau khi nổ ra vụ bê bối, Ba Lan đã đe dọa trục xuất các nhà ngoại giao và phóng viên Nga. Tình báo Ba Lan có thể trục xuất khỏi nước này không chỉ các nhà ngoại giao Nga, mà cả các công dân Nga đang cư trú ở Ba Lan, trong đó có các phóng viên Nga do vụ bê bối gián điệp vừa nổ ra, tờ báo hàng đầu Ba Lan Rzeczpospolita ngày 17/10/2014 đưa tin.

“Theo thông tin của chúng tôi, trong những tuần tới, các cơ quan đặc vụ Ba Lan sẽ cố gắng tước thẻ cư trú và trục xuất một số người Nga đang sống ở Ba Lan, tờ báo Rzeczpospolita viết.

Theo tờ báo, các công dân Nga, trong đó có một phóng viên Nga, bị nghi ngờ hợp tác với tình báo Nga.

Phó Thủ tướng Ba Lan Janusz Pehochinsky hôm 17/10/2014 trên sóng kênh truyền hình TVN24 đã nói rằng, “nếu thông tin này (về việc bắt giữ một gián điệp Nga) được xác nhận - đó là nói đến hoạt động gián điệp, thì bước đi tự nhiên tiếp theo sẽ là trục xuất khỏi Ba Lan các nhà ngoại giao Nga. Rõ ràng là đáp lại, một số nhà ngoại giao của chúng ta sẽ trở về nhà”.

Tờ báo Ba Lan cũng khẳng định rằng, Ba Lan có thể trục xuất không chỉ các nhà ngoại giao Nga mà cả các công dân Nga đang sống và làm việc ở Ba Lan, cũng như các phóng viên Nga.

Câu chuyện gián điệp

Kênh TVN24 nhắc lại rằng, lần đầu tiên một vụ bê bối kiểu này xảy ra ở Ba Lan thời hậu cộng sản đã lâu - vào năm 1993, phản gián Ba Lan đã bắt giữ Thiếu tá Mark Zelinsky (mật danh hoạt động là “người tóc hung”) khi chuyển giao tài liệu tình báo cho Tùy viên quân sự Đại sứ quán Nga, Đại tá Vladimir Lomakin. Các cơ quan chấp pháp Ba Lan xác định, Zelinsky đã hợp tác với tình báo Liên Xô/Nga, cụ thể là Tổng cục Tình báo Bộ Tổng tham mưu GRU từ những năm 1980. Năm 1994, Zelinsky đã bị kết án 9 năm tù.

Một vụ bê bối lớn khác có “dấu vết Liên Xô” xảy ra vào đầu những năm 2000. Ba nhân viên Cục Bảo vệ nhà nước UOP đã bị kết án vì tội làm gián điệp trong những năm 1980-1990 - báo chí công khai gọi tên họ là “Zbigniew N., Zbigniew P. và Czeslaw V.”. Năm 2005, Trung úy phản gián quân sự “Wojciech S.” bị kết án 3 năm tù vì tội làm gián điệp cho Moskva.

Tháng 3/2014, báo chí Ba Lan đưa tin, ABW đã bắt giữ 2 công dân Belarus vì nghi cung cấp thông tin mật cho Nga. Ngoài ra, tình báo Ba Lan trước đó đã tuyên bố rằng, hơn 10% nhà ngoại giao nước ngoài tại Ba Lan là gián điệp.

Tội phạm hình sự không được tuyển làm điệp viên

Việc một sĩ quan còn bị nghi buôn bán ma túy cho thấy rằng, ông ta không thể nào hợp tác với tình báo Nga, Trung tướng KGB Liên Xô về hưu, Giáo sư Đại học Tổng hợp quan hệ quốc tế Moskva (MGIMO) Nikolai Leonov nhấn mạnh. “Trong những năm tôi còn hoạt động, các nguyên tắc của tình báo chúng ta là cấm tiệt các tình báo viên có liên hệ với những người có vấn đề với luật hình sự”, Tướng Leonov nói. Theo ông, nếu như tình báo Liên Xô phát hiện phát hiện ra ở một người cung cấp tin tiềm năng nghiện ma túy,  rượu chè, cờ bạc và lối sống vô đạo đức thì mối quan tâm đối với người đó lập tức biến mất.

“Người có vấn đề với luật pháp hay khuynh hướng phạm tội dễ bị tổn thương và bị chi phối. Một người như vậy dễ dàng bị khống chế và tuyển lại”, ông Leonov nói và khẳng định, tình báo chỉ làm việc với những người vững vàng và không có tì vết. “Việc người Ba Lan buộc tội viên sĩ quan này làm gián điệp cho Nga với tội buôn bán ma túy cùng với chính là sự trộn lẫn của những điều không thể. Tình báo chúng ta đã và sẽ không bao giờ có các nguồn tin như vậy”, ông Leonov nói.

Ba Lan chẳng có gì để tình báo Nga quan tâm

Tướng Leonov không loại trừ đây là một vụ khiêu khích tầm thường chống Nga. “Phương Tây hiện nay đang ở trạng thái kích động chống Nga. Còn người Ba Lan, cũng như người Baltic luôn đầu têu trong dàn đồng ca kích động chống Nga. Họ là những người đầu tiên nghĩ ra và làm những việc thấp hèn mà không một người có lý trí nào làm”, ông Leonov nói.

Ông nhắc lại vụ tai nạn máy bay chở ban lãnh đạo Ba Lan do Tổng thống Lech Kaczynski dẫn đầu vào năm 2010: “Trong vụ tai nạn của chiếc Tu-154M xấu số đó, nhiều báo chí Ba Lan hồi đó đã buộc tội nước Nga” và nói tiếp: “Hãy nghĩ xem, từ góc độ quân sự, tình báo Nga có việc gì để làm ở Ba Lan? Người Ba Lan chẳng có cái gì là của mình cả”. Toàn bộ vũ khí của Ba Lan là do NATO sản xuất. “Nếu muốn biết gì về NATO thì làm ở Brussels đơn giản hơn là ở Ba Lan”, ông Leonov nói và cho biết, các kế hoạch của Bộ tổng tham mưu hay tình báo Ba Lan cũng chẳng phải là mối quan tâm của tình báo Nga.

“Mưu toan rũ bỏ trách nhiệm”

Nhà nghiên cứu lịch sử, Slavơ, giảng viên Đại học tổng hợp Nhân văn quốc gia Nga (RGGU) Vadim Trukhachev cũng các vụ bắt giữ là một vụ khiêu khích. “Nga và Ba Lan đã giao đấu xung quanh Ukraine”, nhà nghiên cứu nói và lưu ý đến nguyên nhân nội bộ là việc chính phủ mới ở Ba Lan muốn sử dụng con bài chống Nga để củng cố hình ảnh, vị thế của mình, đồng thời vụ bê bối sẽ giúp di chuyển sự chú ý của dân chúng Ba Lan khỏi những khó khăn nội tại.
CC