Phiên tòa xét xử Adolf Eichmann (AP)

Đêm 31/5 rạng sáng 1/6/1962, vào lúc 23 giờ 58, tại nhà tù Ramla của Israel, theo bản án của tòa, tội phạm chiến tranh phát xít Đức Otto Adolf Eichmann, kẻ chịu trách nhiệm về “giải pháp cuối cùng cho vấn đề Do Thái” ở đế chế Đức phát xít, đã bị hành quyết. Trung tá SS Adolf Eichmann là kẻ cầm đầu Phòng 4 IV D4, Tổng cục An ninh đế chế của phát xít Đức, được thành lập chuyên để thực hiện “giải pháp cuối cùng” và là kẻ trực tiếp tổ chức cuộc diệt chủng người Do Thái ở châu Âu (Holocaust) tàn sát hơn 6 triệu người Do Thái.

Năm 1949, không lâu sau khi thành lập Nhà nước Do Thái, tình báo Israel đã bắt đầu truy lùng và thủ tiêu các tội phạm chiến tranh phát xít đang lẩn trốn sự báo thù của công lý. Các vụ thủ tiêu do tình báo Israel tiến hành luôn được giữ bí mật nghiêm ngặt và có lẽ khó được công khai vì đây là chuyện cực kỳ khó chịu và nhạy cảm đối với chủ quyền các nước mà tình báo Israel tiến hành các điệp vụ thủ tiêu bí mật. Riêng chỉ có vụ săn lùng Eichmann là được cả thế giới biết đến vì Israel muốn cho thế giới thấy rằng, dù thời gian qua đi, họ vẫn quyết xét xử Eichmann và bắt hắn đền tội vì những tội ác mà hắn đã gây ra.

Cuộc săn đuổi

Các hành động trừng trị hàng loạt các tội phạm chiến tranh phát xít bắt đầu ngay sau sự sụp đổ của nước Đức phát xít. Trên khắp châu Âu diễn ra các phiên tòa xét xử những tên quốc xã. Để trốn tránh sự báo thù, Eichmann đã tìm mọi cách để xóa sạch dấu vết. Nhưng ngay vào cuối năm 1945, y đã bị tình báo quân sự Mỹ bắt giữ và tống vào trại tù binh quốc xã ở Bavaria.
Eichmann không thể che giấu lai lịch SS vì giống như mọi thành viên SS, hắn cũng hình xăm một chữ cái chỉ nhóm máu ở dưới nách trá,. Vì thế, để đánh lừa các điều tra viên, hắn bịa ra cái tên giả Otto Eckmann - trung úy sư đoàn kỵ binh thiết giáp SS số 22, từng chiến đấu ở mặt trận phía đông.
 

Hộ chiếu giả của Eichmann mang tên Ricardo Klement (Natacha Pisarenko / AP)

Sau khi biết nội dung những lời khai của sĩ quan SS Dieter Wisliceny (bị treo cổ vào năm 1948), một thuộc cấp của Eichmann, tại phiên tòa Nuremberg năm 1946, Eichmann quyết định lập tức chạy trốn. Với một cái tên giả, y đã ẩn trốn ở gần Bremen và làm công nhân nông nghiệp tại một trang trại.

Được sự tiếp tay của tổ chức bí mật ODESSA (hội ái hữu của các cựu thành viên SS), vào năm 1948, năm 1948, y đã nộp đơn xin nhập cư vào Tổng lãnh sự quán Argentina ở Genoa và được chấp nhận nhập cảnh vào Argentina.

Đầu năm 1950, Eichmann vượt biên giới Áo-Italia ở khu vực dãy núi Alps và đến được Genoa. Tại văn phòng đại diện Ủy ban Chữ thập Đỏ quốc tế ở đây, tu sĩ dòng Phan Sinh Eduardo Demoter đã gặp và trao cho hắn tấm hộ chiếu tị nạn Nansen giả mang tên Ricardo Klement. Eduardo Demoter, người gốc Hungaria, cha bề trên của Nhà thờ Thánh Anthony ở Genoa, trợ thủ gần gũi của giám mục Công giáo Alois (Luigi) Hudal, kẻ đầu trò tổ chức đường dây đưa bọn quốc xã chạy trốn khỏi châu Âu.

Thời đó, Ủy ban Chữ thập Đỏ quốc tế nhiều khi lại hậu thuẫn cho những tên quốc xã chạy trốn đang bị cơ quan an ninh nhiều nước truy lùng trốn bất hợp pháp sang Nam Mỹ và các nước Arab như Syria và Ai Cập.

Vào tháng 7/1950, Eichmann xuống tàu Giovanni C ở Buenos Aires và xin vào nhà máy Mercedes-Benz ở ở ngoại ô Buenos Aires làm nhân viên bán hàng. Gia đình hắn nhanh chóng sang đoàn tụ với hắn.

Sở dĩ bọn quốc xã chạy trốn dễ dàng có được nơi ẩn náu ở Argentina như thế là vì Eva Peron, đệ nhất phu nhân Argentina (1946-1952) đã cung cấp nơi ẩn náu và hộ chiếu Argentina cho chúng để đổi lấy những bảo vật của các gia đình Do Thái bị giết trong Holocaust.

Bắt sống tên đao phủ

Trung tá SS Adolf Eichmann khi ở đỉnh cao quyền lực (Daily Mail)

Manh mối đầu tiên về Eichmann là do một người Đức gốc Do Thái sống ở Buenos Aires là Lothar Hermann, chạy trốn sang Argentina vào năm 1938, sau cuộc tàn sát người Do Thái có tên Đêm pha lê (Đêm kính vỡ) ngày 9-10/11/1938, cung cấp. Con gái của Hermann là Sylvia có quen với một thanh niên Đức có trên Klaus.

Lothar Hermann theo dõi qua báo chí phiên tòa xét xử những tên phát xít cũ bắt đầu vào năm 1957 ở Frankfurt. Công tố viên chính tại phiên tòa là Fritz Bauer, Công tố viên trưởng bang Hessen. Tại tòa đã vang lên cái tên Adolf Eichmann. Qua một số tình tiết, Lothar Hermann bắt đầu đoán ra cha của bạn trai Klaus của con gái ông chính là Eichmann. Hermann viết thư cho công tố viên Bauer và được ông này gửi cho bản mô tả ngoại hình Eichmann, sau đóm với sự giúp đỡ Sylvia, ông khẳng định được mình đã đoán đúng.

Ngày 19/9/1957, tại Frankfur am Main, rabbi (thầy giảng Do Thái giáo) Lichtigfeld thông báo cho nhà ngoại giao Israel Speer rằng, ông có một thông tin quan trọng. Lichtigfeld đã tổ chức cho Speer cuộc gặp kín với Fritz Bauer. Trong cuộc gặp này, công tố viên Bauer đã chia xẻ những tin tức nhận được từ Lothar Hermann, kể cả địa chỉ của Eichmann là: Buenos Aires, 4261, phố Chacabuco, quận Olivos.

Thông tin về nơi ẩn náu của Eichmann đã được báo cáo với Isser Harel, Giám đốc Mossad. Harel lập tức gặp Thủ tướng Israel David Ben Gurion và được ông cho phép tổ chức điệp vụ mật danh “Operation Finale” đánh bắt tên tội phạm tại Argentina và đưa về Israel xét xử.

Trước tiên, Mossad phái sang Argentina 2 điệp viên làm nhiệm vụ theo dõi suốt ngày đêm đối với ngôi nhà số 4261 trên phố Chacabuco. Tuy nhiên, đánh hơi thấy có điều không ổn, Eichmann cấp tốc thay đổi chỗ ở để tìm cách thoát khỏi sự theo dõi nhưng vô hiệu.

Ngày 21/3/1960, các điệp viên Israel có được chứng cứ cuối cùng. Hôm đó, Ricardo Klement về nhà với một bó hoa và được vợ và các con hân hoan chào đón tại ngưỡng cửa - ngày 21/3 lại chính là ngày đám cưới bạc của Adolf Eichmann.
Ngay ngày hôm đó, các điệp viên báo về Trung ương tình báo Israel rằng, nhân viên của văn phòng đại diện Mercedes-Benz sống trên phố Garibaldi mang danh Ricardo Klement, công dân Argentina, chính là Adolf Eichmann.

Isser Harel lập tức hạ lệnh tổ chức đánh bắt tên tội phạm. Họ lập ra nhóm đánh bắt hỗn hợp gồm 30 điệp viên hành động lão luyện của Mossad và cơ quan an ninh Shin Bet và gồm cả đàn ông và đàn bà.

Công tác chuẩn bị bắt cóc Eichmann kéo dài hai tháng. Mossad đã lập ra tại một thành phố châu Âu một công ty du lịch giả để làm thủ tục giấy tờ cho các điệp viên hành động. Những người tham gia đánh bắt từng người một đến Argentina từ các nước khác nhau. Tại Argentina, người ta thuê các căn nhà mật và ô tô, đồng thời theo dõi sát sao suốt ngày đêm ngôi nhà trên phố Garibaldi. Isser Harel đến Argentina vào ngày 30/4/1960 để trực tiếp chỉ huy điệp vụ sắp tới.

Ngày 19/5, tại Buenos Aires, một máy bay của hãng hàng không Israel EL AL sẽ phải thực hiện chuyến bay chuyên cơ chở phái đoàn chính phủ Israel đến dự lễ kỷ niệm 150 năm ngày độc lập của Argentina. Chính máy bay sẽ có nhiệm vụ đưa Eichmann về Israel.

Ngày 7/5, Isser Harel hạ lệnh sẵn sàng tối đa cho nhóm hành động. Ngày 11/5, các điệp viên hành động chiếm lĩnh các vị trí theo kế hoạch tác chiến để chờ Eichmann từ nơi làm việc trở về. Hai ô tô chở các điệp viên hành động đậu cách nhau 30 m.

Gần 8 giờ tối, Eichmann xuống xe buýt và khi hắn đến gần một ô tô thì có tiếng gọi: “Un momentito, señor!”. Trong tích tắc, các điệp viên Israel quật Eichmann xuống đất, tống lên ô tô, nhét giẻ vào mồm, trói tay chân và bị cảnh cáo nếu chống cự sẽ bị bắn chết. Eichmann được đưa đến một căn nhà mật và bị trói vào giường. Khi được gỡ bao trùm đầu, Eichmann nói: “Tôi lập tức hiểu ra các ông là người Israel...”.

Trong cuộc thẩm vấn đầu tiên, người ta đã kiểm tra xem trên người Eichmann có hình xăm của bọn SS không, còn Eichmann đã khai ra số hiệu SS của hắn là 45326, số thẻ đảng viên đảng quốc xã là 889895. Trong khi chờ máy bay đến, trong vòng 9 ngày, Eichmann bị giữ tại nhà mật và liên tục bị thẩm vấn.

Bác sĩ gây mê Yonah Elian ngồi trên ô tô cùng với hai điệp viên khác là những người đã nhận dạng Adolf Eichmann, bắt trói và đưa về nhà mật. Elian được giao nhiệm vụ kiểm tra để chắc chắn Eichmann không giấu ống thuốc độc xianua giữa các kẽ răng và hắn đủ khỏe mạnh để ra tòa. Ngoài ra, nhiệm vụ chính của ông là nhanh chóng làm thủ thuật gây tê phức tạp làm sao để Eichmann vẫn hoàn toàn tỉnh táo và đi lại được, song không thể chạy trốn hay kêu cứu. Eichmann tỏ ra hoàn toàn sẵn sàng hợp tác và còn viết một lá đơn để tác động tới thành phần tòa án tương lai có lợi hơn cho hắn.

Thông tin về việc bắt cóc Eichmann đã như tiếng sấm giữa trời quang đối với hàng ngàn tên quốc xã chạy trốn đang ẩn náu ở Nam Mỹ. Theo lời con trai Eichmann là Klaus, đó là do người Israel làm là điều không còn nghi ngờ.

Tổ chức của đám cựu binh SS ODESSA đã thực hiện những nỗ lực tuyệt vọng để truy tìm và cứu thoát Eichmann. Bọn quốc xã lùng sục khắp Buenos Aires, phong tỏa các hải cảng, nhà ga, sân bay. Chúng có các kế hoạch bắt cóc đại sứ Israel và gây nổ đại sứ quán Israel ở Argentina. Nhưng không kế hoạch nào của chúng nhằm cứu thoát Eichmann được thực hiện.

Ngày 20/5, Eichmann bị chích ma túy và mặc đồ phi công Israel được đưa đến sân bay, sau khi trình cho biên phòng Argentina hộ chiếu mang tên Rafael Arnon và kết luận y tế: “Ngày 17/5/1960, bệnh nhân có tên này bị thương khi đi xe ô tô. Được xuất viện ngày 20/5. Bệnh nhân có thể đi được máy bay dưới sự theo dõi của bác sĩ”.

Tất cả các nhân viên hành động và Eichmann đều mặc đồ nhân viên hãng hàng không El Al. Lý do vỏ bọc của họ là bạn họ bị ốm và cần tiễn. Gã tù binh không hề kháng cự. Người ta chỉ cần Eichmann khi hắn còn sống. Giết hắn ở nước ngoài không cần xét xử và điều tra sẽ là quá đơn giản. Người ta cần cho cả thế giới thấy rằng, Eichmann bị xét xử về những tội ác hắn đã gây ra.

Hợp chất “gây tê Eichmann” đến nay vẫn được giữ bí mật. Người ta chỉ biết rằng, việc tiêm tĩnh mạch Eichmann được thực hiện bằng mũi kim to và tiêm mấy lần trong cả chặng bay, và vấn đề chính là không được để quá liều. Nếu không Adolf Eichmann có thể hôn mê, thì sẽ không thể tổ chức phiên tòa xét xử hắn. Eichmann đã bị “làm thiếp đi”, nhưng đồng thời vẫn “tỉnh”.

(Còn nữa)