Ngày 6/4, trên kênh truyền hình Belarus 1, trong chương trình Arsenal, có phát phóng sự độc quyền về Trung tâm bảo đảm an toàn công nghệ thông tin của quân đội Belarus, trong đó có giới thiệu một số công việc của đơn vị độc đáo này. Các chuyên gia trung tâm này có khả năng nhận dạng và phản kích các cuộc tấn công mạng hiện nay.

Lần đầu tiên kế hoạch thành lập các đơn vị tác chiến mạng trong quân đội Belarus được Tổng tham mưu trưởng quân đội Belarus Piotr Tikhonovsky thông báo trong cuộc họp báo ngày 7/12/2011. Việc thành lập các đơn vị như vậy đã trở nên phổ biến trên thế giới. Ví dụ, Nga dự định thành lập Bộ tư lệnh Tác chiến không gian mạng trong cơ cấu Bộ Quốc phòng Nga kiểu như Bộ chỉ huy Tác chiến không gian mạng USCYBERCOM của Mỹ.

Giám đốc Trung tâm, Đại tá Valery Revenko nêu rất vắn tắt các nhiệm vụ của đơn vị: “Có những giới, những đơn vị, tổ chức nhất định có nhiệm vụ thu thập thông tin cần cho họ. Còn chúng tôi cũng có những công việc của mình. Công việc của chúng tôi là chặn đứng những nổ lực của họ xâm nhập và mưu toan thu thập những thông tin này”.

Không loại trừ, mùa thu năm 2013, chính đơn vị tác chiến mạng này đã lần đầu tiên tham gia tích cực vào cuộc tập trận chung chiến lược Phía Tây-2013. Trong cuộc tập trận đó, tại 6 trường bắn của Belarus và Nga đã triển khai hoạt động tập trận quy mô lớn: trên không là hàng chục máy bay, còn trên biển là các hạm tàu của các hạm đội Baltic, Phương Bắc và Biển Đen, các lực lượng phòng không trực chiến, các bộ tham mưu và sở chỉ huy hoạt động hết công suất. Chính thời gian đó và không chỉ là theo kịch bản tập trận, các hệ thống thông tin của quân đội Belarus đã hứng chịu những cuộc tấn công mạng ồ ạt.

Các chuyên gia đã phát hiện các cuộc tấn công mạng dưới dạng gửi ồ ạt các thư điện tử mà người gửi là giả mạo. Theo ông Valery Revenko, “khi chúng tôi bắt đầu xem xét kỹ các khía cạnh, nghiên cứu các phương pháp, hình thức và phương thức hoạt động, dĩ nhiên là chúng tôi đã hiểu rằng, đây không phải là những cá nhân đơn lẻ, không phải là những kẻ khủng bố mà là những tổ chức đáng gờm với nguồn tài chính mạnh đang thực hiện những hoạt động nhất định trong không gian mạng nhằm gây tổn hại cho phía đối kháng”. Khi đọc thư này, một chương trình đặc biệt tự động cài vào máy tính, đồng thời lây nhiễm và sát thương toàn bộ hệ thống thông tin, dù đó là hệ thống vũ khí hay chỉ huy/điều khiển.

Thiếu tá Vladimir Tregubenko, cán bộ Trung tâm, cho biết, các phần mềm độc hại đó thường được phát triển cho một mục tiêu cụ thể, bởi vậy, phần mềm chống virus đơn giản là không xác định chúng là độc hại vì vậy phải phân tích thủ công hoạt động của chúng. Nhưng điều quan trọng nhất là đưa ra các biện pháp đối phó để phần mềm độc hại bị phát hiện không lây lan sang các máy khác. Kết quả là đã xây dựng được một phần mềm cho phép vô hiệu hóa mối đe dọa này trên các máy tính của quân đội.

Mặc dù, hiện nay, Trung tâm được trang bị các trang thiết bị hiện đại nhất, còn các công nghệ bảo mật ngày càng được hoàn thiện, nhưng mắt xích then chốt ngay cả trong môi trường ảo vẫn là con người.

Theo ông Valery Revenko, cán bộ của Trung tâm được tuyển chọn từ các sinh viên tốt nghiệp các trường đại học Belarus (Đại học tổng hợp Quốc gia Belarus/BGU và Đại học tổng hợp Quốc gia Tin học và vô tuyến điện tử/BGUIR), cũng như Cao đẳng kỹ sư quân sự vô tuyến điện tử Cherepovets của Liên bang Nga, nhưng về trình độ đào tạo, chuyên ngành, đáng tiếc là không phải tất cả đều phù hợp làm việc tại Trung tâm.

Bởi vậy, vào năm 2013, tại Học viện Quân sự Cộng hòa Belarus đã mở chuyên ngành mới là an toàn máy tính. Chỉ có thể vào học chuyên ngành này “sau 2 năm học ở khoa Thông tin liên lạc và các hệ thống tự động hóa điều khiển”. Các ứng viên được kiểm tra kiến thức sâu về các vấn đề cấu trúc mạng máy tính cục bộ, các hệ thống an toàn thông tin và mã hóa, mà những kiến thức này thì vượt xa ngoài phạm vi các chương trình đào tạo. Ngoài ra, còn kiểm tra việc nắm vững các kỹ năng lập trình và quản trị các hệ điều  hành, phát hiện phầm mềm độc hai và khôi phục khả năng làm việc của máy tính sau khi diệt bỏ phần mềm độc hại.

Ứng viên cũng phải có những phẩm chất cá nhân nhất định. Người ta coi trọng các khả năng phân tích và giao tiếp, chịu áp lực và kiên trì của các ứng viên. Biết ngoại ngữ, trước hết là tiếng Anh, là điều kiện bắt buộc. Học viên Dmitri Bukhanov đang học chuyên ngành này cho biết, sách chuyên ngành cần đọc tài liệu gốc nên họ còn có các tiết học thêm tiếng Anh.

Một bạn học khác là Yevgeny Astashov cho biết, học chuyên ngành này khó, nhưng thú vị. Chẳng hạn, trong học kỳ này, anh ta đang viết khóa luận “Chặn thu thông tin trên các mạng không dây Wi-Fi và các phương pháp chống chặn thu”.

Tuy nhiên, công tác đào tạo, huấn luyện cán bộ nhân viên của Trung tâm bảo đảm an toàn công nghệ thông tin quân đội Belarus không dừng lại ở bậc đại học và việc tự học. Đại tá Valery Revenko cho biết, các sĩ quan của đơn vị tác chiến mạng này còn được cử đi học các khóa đặc biệt tại một trường của NATO, tham dự các hội nghị khoa học và các hội nghị khác của NATO, Liên bang Nga và các nước khác. Bằng cách đó, học tích lũy kiến thức và kinh nghiệm để sau đó vận dụng ở Belarus.

Ví dụ, Trung úy Aleksei Ivanov, cán bộ của Trung tâm, đã được học các khóa bảo đảm an ninh mạng cho các mạng thông tin, đánh giá các lỗ hổng và nguy cơ ở thành phố Oberammergau, Đức. Anh đã đạt kết quả cao nhất trong số các học viên nước ngoài. Ivanov cho biết, trình độ kiến thức của học viên Belarus ở một số vấn đề không chỉ không thua kém các đồng nghiệp phương Tây mà còn vượt họ.

Điều ai cũng biết là ở bất kỳ nước nào thì các chuyên gia IT trình độ cao đều được trả lương tốt. Đại tá Valery Revenko cho biết, vấn đề của tất cả các cơ quan nhà nước là ở chỗ các khoản thưởng ở khu vực tư nhân dĩ nhiên là cao hơn và càng cao hơn so với trong quân đội. Người ta đang có nhiều cố gắng cả về mặt này. Tuy nhiên, trọng tâm đặt vào các biện pháp khuyến khích phi vật chất, kể từ điều kiện lao động cho đến lĩnh vực xã hội.

Các cán bộ mới của Trung tâm đang rất được chào đón. Việc bổ sung lực lượng mới trong quân đội luôn là sự kiện quan trọng, và xét đến hoạt động tích cực của tình báo và các hoạt động khác trong không gian mạng nhằm vào các cơ sở thông tin của nhà nước và quân đội Belarus, công việc của các sĩ quan đơn vị tác chiến mạng Belarus sẽ không phải là ít.