Sau khi sa thải ông Murad Bayar, người phụ trách phát triển công nghiệp quốc phòng tại Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ, hợp đồng mua sắm các hệ thống tên lửa phòng không FD-2000 của Trung Quốc có thể bị phá vỡ để chuyển sang mua MIM-104 Patriot của Mỹ hay SAMP/T của châu Âu.

Chính Murad Bayar là người ủng hộ hết mình cho việc ký kết hợp đồng này và là nhân vật thế lực trong cuộc đàm phán Thổ-Trung về vấn đề mua sắm vũ khí.

Tuy nhiên, trong mấy tháng gần đây, quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ ký hợp đồng với Trung Quốc và lựa chọn FD-2000 đã làm Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao Mỹ vốn vẫn coi Thổ là thị trường của công nghiệp quốc phòng Mỹ và châu Âu lo lắng.

Ngoài ra, việc quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng FD-2000 có thể cản trở việc xây dựng khu vực phòng không/phòng thủ tên lửa Cận Đông. Việc mở rộng tầm bao phủ của hệ thống phòng không Mỹ vốn có sự tham gia của cả các hệ thống tên lửa phòng không châu Âu kiểu gì cũng đụng chạm đến Thổ Nhĩ Kỹ, một đối tác chính trị và quân sự then chốt của Mỹ ở Cận Đông. Do đó, hiển nhiên Lầu năm góc không hài lòng với triển vọng Thổ mua FD-2000.

Để hiểu rõ hơn tình hình, cần biết rằng, hệ thống FD-2000 chính là biến thể xuất khẩu của HQ-9 do Trung Quốc phát triển sau khi nghiên cứu kỹ càng các công nghệ ứng dụng khi chế tạo các hệ thống S-300PMU-1 và PMU-2. Các công nghệ đó rõ ràng là khiến Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ quan tâm và chắc chắn là cớ để lãnh đạo nước này từ chối sử dụng các hệ thống tên lửa của Mỹ và châu Âu nhằm giảm tối đa sự phụ thuộc của Thổ Nhĩ Kỳ vào ý chí chính trị của các đối tác phương Tây. Mấy năm gần đây, chính phủ Erdogan ngày càng thể hiện sự bất đồng công khai với chính sách của Mỹ về nhiều vấn đề nên việc lựa chọn tên lửa phòng không Trung Quốc có vẻ là quá logic.

Tại sao một người về thực chất đã vận động cho việc ký kết hợp đồng mua tên lửa phòng không Trung Quốc bị cách chức? Số phận tương lai của hợp đồng mua sắm FD-2000 giữa Thổ và Trung Quốc sẽ là câu trả lời. Nếu như sắp tới, quá trình ký hợp đồng bị đình chỉ, đây sẽ là bằng chứng nữa cho thấy có sự vận động mạnh mẽ cho Mỹ tại Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ.