>> Trận chiến giành Ukraine

Các đại biểu Hội đồng Cộng hòa của Cộng hòa Nhân dân Donetsk quyết định tổ chức trưng cầu dân ý về vấn đề quy chế của khu vực Donbass “không muộn hơn ngày 11/5”.

“Ngày này đã được họp bàn thống nhất với các tỉnh Lugansk và Kharkov”, một người tham gia cuộc họp nói.

Hội đồng Cộng hòa Nhân dân Donetsk cũng đã ra lời kêu gọi Tổng thống Nga Vladimir Putin đưa một đội quân gìn giữ hòa bình lâm thời vào lãnh thổ tỉnh này. Lời kêu gọi của Hội đồng Cộng hòa của Cộng hòa Nhân dân Donetsk đã được nhất trí thông qua.

“Chỉ có ở nước Nga, chúng tôi mới trông thấy người bảo vệ thế giới Nga của chúng tôi. Chúng tôi sẵn sàng đấu tranh cho những quan điểm của chúng tôi. Nhưng không có nước Nga, một mình chúng tôi sẽ khó khăn”, một trong những người biểu tình nói.

Ngày 7/4/2014, Hội đồng Nhân dân đã công bố ý định tiến hành trưng cầu dân ý về vấn đề thành lập Cộng hòa Donetsk và đưa cộng hòa này gia nhập Liên bang Nga.

Hội đồng Nhân dân được thành lập ở tỉnh Donetsk có ý định tiến hành trưng cầu dân ý về vấn đề thành lập Cộng hòa Donetsk và đưa nó gia nhập Liên bang Nga, một nhà lãnh đạo Hội đồng thông báo tại cuộc họp trong tòa nhà chính quyền tỉnh.

“Cộng hòa Nhân dân Donetsk sẽ được thành lập trong ranh giới hành chính của tỉnh Donetsk. Quyết định về việc này sẽ có hiệu lực ngay sau khi tiến hành trưng cầu dân ý”, vị đại biểu này đọc quyết định của Hội đồng Nhân dân.

Các cuộc biểu tình thân Nga đã diễn ra hôm 6/4 ở Lugansk, Kharkov, Mariupol, Donetsk. Tại Donetsk, người biểu tình đã chiếm giữ tòa nhà trụ sở chính quyền tỉnh và treo cờ Nga trên tòa nhà này.

Người biểu tình cũng đã chiếm giữ tòa nhà Sở An ninh Ukraine SBU và quyết định bầu Hội đồng Nhân dân tỉnh vì Hội đồng tỉnh Donetsk từ chối triệu tập cuộc họp bất thường và thông qua quyết định tổ chức trưng cầu dân ý về quy chế tỉnh Donetsk. Người biểu tình đã gỡ cờ tỉnh Donetsk ở cột cờ cạnh tòa nhà và treo cờ của tổ chức xã hội “Cộng hòa Donetsk” trong tiếng nhạc quốc thiều Liên Xô.

Người biểu tình cũng chiếm giữ và treo cờ Nga trên tòa nhà trụ sở chính quyền tỉnh Kharkov. Bộ Nội vụ Ukraine cho biết, sáng 7/4, họ đã giải phóng được tòa nhà chính quyền tỉnh Kharkov. Bên cạnh tòa nhà này cũng đã xảy ra đụng độ giữa hai phe thân Nga và thân châu Âu.

Tại Lugansk, người biểu tình chiếm giữ tòa nhà trụ sở SBU và đòi thả thủ lĩnh tổ chức “Cận vệ Lugansk” Aleksandr Kharitonov bị bắt ngày 14/3 vì cáo buộc mưu toan lật đổ chế độ hợp hiến. Sau khi tòa nhà SBU ở Lugansk bị chiếm giữ, có tin chính quyền Ukraine đã thả 6 người ủng hộ liên bang hóa Ukraine bị bắt trước đó. Sở Nội vụ tỉnh Lugansk cho hay, người biểu tình đã chiếm phòng vũ khí trong tòa nhà SBU.

Trước đó, lãnh đạo các cơ quan sức mạnh Ukraine đã cấp tốc bay đến Lugansk, Donetsk và Kharkov để giải quyết vấn đề các tòa nhà chính quyền bị chiếm giữ. Quyền thư ký Hội đồng An ninh quốc gia và quốc phòng Ukraine Andrei Paruby và quyền chủ tịch SBU Valentin Nalivaichenko lên đường đi Lugansk, phó thủ tướng thứ nhất Vitaly Yarema đi Donetsk và quyền bộ trưởng nội vụ Arsen Avakov đến Kharkov.

Cựu thủ tướng Ukraine, thủ lĩnh đảng Tổ quốc Yulya Tymoshenko đã kêu gọi các cơ quan sức mạnh và chính quyền áp dụng các biện pháp tiêu diệt “những kẻ khủng bố” và “ngăn chặn” những kẻ ly khai chiếm giữ các tòa nhà chính quyền. Bà Tymoshenko cũng tuyên bố: “Tôi sẽ lập tức bay đi Donestk” và “cần phải nhận thức rõ rằng, mục tiêu của cuộc xâm lược này là thôn tính miền đông Ukraine theo kịch bản Crimea” của Putin. Bà cũng kêu gọi Mỹ và phương tây áp dụng các biện pháp cứng rắn hơn đối với Nga.

EU đã lên tiếng bày tỏ lo ngại trước tình hình bất ổn tại 3 tỉnh phần lớn nói tiếng Nga của Ukraine. “Chúng tôi đang chú ý và với sự lo lắng theo dõi tiến triển tình hình”, Thư ký báo chí của Cao ủy về ngoại vụ và chính sách an ninh EU Catherine Ashton, bà Maya Kosyanchich nói.

Bà Maya Kosyanchich cũng nói rằng, “mọi yêu cầu chính trị ở Ukraine cần phải thực hiện bằng các phương pháp phi bạo lực và phù hợp với các tiêu chuẩn dân chủ và luật pháp” và về mặt này, cuộc bầu cử tổng thống sắp tới ở Ukraine là “diễn đàn tốt cho việc này”.

Ý bà Maya Kosyanchich là gì? Mục đích hay điều kiện của Putin là biến Ukraine thành nhà nước liên bang (các tỉnh miền đông thân Nga có quyền tự trị rộng rãi về kinh tế, chính trị), trung lập, không tham gia các khối quân sự  theo mô hình Phần Lan và Áo, và đưa tiếng Nga thành quốc ngữ thứ hai ở Ukraine.

Làn sóng biểu tình rộng khắp dâng lên ở miền đông Ukraine này có phải là mở đầu giai đoạn 2 kế hoạch của Putin thôn tính miền đông Ukraine và cả Pridnestrovie thuộc Moldova? Hay đây chỉ là đòn cảnh cáo buộc Mỹ, EU và chính quyền Kiev chấp nhận các điều kiện của Putin, cũng như ngăn chặn đợt trừng phạt thứ ba khốc liệt hơn của Mỹ và EU?

Nếu đợt trừng phạt thứ ba vẫn diễn ra, không còn gì để mất, Putin có thể "tiện tay dắt dê" giành lấy miền đông Ukraine, kể cả tỉnh Odessa để tạo hành lang trên bộ với Crimea, cũng như cả vùng Pridnestrovie. Lúc đó, thế là xong, những gì mà Lenin đã trao tặng Ukraine lại trở về nước Nga. Những gì Stalin đã lấy của Ba Lan, Hungary, Rumani tặng cho Ukraine có trở về với chủ cũ không? Thời gian sẽ trả lời! 

Cập nhật:

Ngày 7/4, ngay sau khi có tin Donetsk sẽ tổ chức trưng cầu dân ý, ông Daniel Baer, đại diện thường trực Mỹ tại Tổ chức An ninh và hợp tác châu Âu OSCE tuyên bố, Washington sẽ không thừa nhận trưng cầu dân ý ở Donetsk nếu như nó không phù hợp hiến pháp Ukraine.

Theo luật pháp Ukraine, các tỉnh không có quyền tổ chức trưng cầu dân ý riêng. Trưng cầu dân ý toàn quốc do Rada Tối cao và Tổng thống ấn định theo sáng kiến của nhân dân.

Để tuyên bố trưng cầu dân ý cần có yêu cầu của không dưới 3 triệu công dân Ukraine, với điều kiện chữ ký được thu thập ở hông dưới 2/3 số tỉnh và mỗi tỉnh có không dưới 100 ngàn chữ ký. Ngoài ra, việc trưng cầu dân ý toàn quốc không thể ấn định hay tiến hành trong điều kiện chiến tranh hay tình trạng khẩn cấp trên toàn lãnh thổ Ukraine.

Ngày 7/4, Tổng thống lâm thời Ukraine Oleksandr Turchynov tuyên bố, Ukraine sẽ áp dụng các biện pháp chống khủng bố chống lại tất cả những kẻ đã cầm vũ khí vào tay ở miền đông Ukraine. Ông cũng cho biết, đêm 7/4 sẽ thành lập bộ chỉ huy chống khủng hoảng, việc bảo vệ biên giới phía đông với Nga được tăng cường, các cơ quan bảo vệ pháp luật địa phương sẽ được tăng cường bằng lực lượng từ các tỉnh khác; ngày 8/4, quốc hội Ukraine sẽ xem xét dự luật tăng nặng trách nhiệm hình sự vì tội ly khai và có thể cấm hàng loạt đảng và tổ chức ủng hộ ly khai, thân Nga.

Phản ứng với tuyên bố áp dụng các biện pháp chống khủng bố ở miền đông Ukraine của ông Turchynov. Chủ tịch Ủy ban về SNG của Duma Quốc gia Nga Leonid Slutsky tuyên bố rằng, sự thù địch của Kiev đối với sự liên kết các cộng đồng Nga có thể trở thành một cuộc xâm lược thực tế.

Cần lưu ý rằng, chính ông Slutsky đưa ra những phát biểu đầu tiên sau khi Cộng hòa Crimea và Sevastopol nổi dậy đòi tổ chức trưng cầu dân ý và sáp nhập vào Nga. Sau đó, sự can thiệp của Nga bằng binh lính bịt mặt bắt đầu và Ukraine ngậm hờn mất hẳn Crimea.

Ông Vyacheslav Nikonov, đại biểu Duma Quốc gia, thành viên Hội đồng Tối cao đảng Nước Nga thống nhất và nhà nghiên cứu chính trị, cho rằng, cơ hội để giải quyết chính trị tình hình ở Donetsk vẫn còn, nhưng không loại trừ Nga có thể hỗ trợ quân sự cho dân chúng địa phương để đáp lại lời kêu gọi của Hội đồng Nhân dân về việc đưa đội quân gìn giữ hòa bình vào tỉnh này. Ông Nikonov nói, “Nếu chính phủ Kiev đưa quân vào hay sử dụng các đơn vị đặc nhiệm thì đây có thể gây ra vụ nổ lớn hơn nữa và sự can thiệp của Nga. Dù sao cũng chưa ai hủy bỏ việc Hội đồng Liên bang (Nga) cho phép ông Putin sử dụng quân đội”

>> Trận chiến giành Ukraine