Ukraine đã ký với Nga hiệp định với Nga, gồm cả cam kết gia nhập TS, Biên tập viên Ban Quốc tế của tờ The Economist, ông Edward Lucas dẫn một “nguồn tin rất tin cậy” viết trên blog của mình trên Twitter.

Ông Lucas nhấn mạnh, theo thông tin nhận được từ nguồn rất tin cậy, hiệp định chiến lược ký ở Sochi, Nga cũng quy định Nga sẽ cấp cho Ukraine không dưới 5 tỷ USD và định giá khí đốt của Nga bán cho nước này ở mức 200 USD/1.000 m3, rẻ hơn nhiều mức giá năm 2009.

Trước đó, có tin Tổng thống Ukraine Viktor Yanokovich đã gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin ở Sochi trên đường trở về từ chuyến thăm Trung Quốc.

Một trong những điều khoản của hiệp định này, ông Lucas cho biết, là việc Ukraine đồng ý gia nhập TS trong tương lai gần, trước năm 2015, khi ông Viktor Yanukovich hết nhiệm kỳ Tổng thống Ukraine.

Tối thứ sáu, ngày 5/12/2013, Thủ tướng Ukraine Nikolai Azarov thông báo, các tổng thống Ukraine và Nga trong cuộc gặp ở Sochi đã bàn bạc việc chuẩn bị một hiệp định đối tác chiến lược.

Hiện chưa có xác nhận chính thức thông tin do nhà báo của tờ The Economist loan báo.

Tuy nhiên, phía chính quyền Nga và Ukraine đều bác bỏ thông tin nói rằng, Ukraine đã ký hiệp định gia nhập TS.  

Vài giờ trước, thư ký báo chí của Tổng thống Nga Putin, ông Dmitri Peskov đã thông báo rằng, trong chuyến thăm làm việc ngắn tại Nga của ông Yanukovich, hai bên đã thảo luận các vấn đề quan hệ song phương Nga-Ukraine, cũng như các vấn đề liên quan đến việc chuẩn bị cho hội nghị của ủy ban liên chính phủ Nga-Ukraine sắp tới tại Moskva. Hai tổng thống cũng đã thảo luận vấn đề hợp tác năng lượng, đã kéo gần quan điểm về vấn đề này, nhưng chưa đạt thỏa thuận cuối cùng.

“Vấn đề khả năng Ukraine gia nhập TS không được thảo luận trong cuộc gặp ở Sochi”, ông Peskov nói và cho biết thêm: “Putin và Yanukovich cũng đã xem xét hiện trạng và triển vọng hợp tác song phương trong lĩnh vực tài chính-tín dụng”.

Theo ông Peskov, “việc đàm phán về tất cả các chủ đề này sẽ được tiếp tục ở cấp chuyên viên trong thời gian tới”. Phiên họp của ủy ban liên chính phủ Nga-Ukraine sẽ diễn ra ngày 17/12 ở Moskva.

Cơ quan báo chí trực thuộc Tổng thống Ukraine cũng thông báo về cuộc gặp của hai nhà lãnh đạo Nga, Ukraine. Theo đó, Putin và Yanukovich đã trao đổi về hợp tác kinh tế-thương mại trong các ngành như đóng tàu, chế tạo máy bay, tên lửa, vũ trụ và việc chuẩn bị Hiệp ước đối tác chiến lược Nga-Ukraine.

Hôm 6/12, văn phòng Tổng thống Ukraine tuyên bố, ông Yanukovich và ông Putin trong cuộc gặp ở Sochi đã không thảo luận vấn đề Ukraine gia nhập TS.

“Vấn đề Ukraine có thể gia nhập TS đã không được nói đến trong cuộc gặp. Không hề có văn kiện nào được dự định ký kết và được ký kết trong cuộc gặp”, trang mạng của Tổng thống Ukraine cho hay.

Trước đó, một nguồn tin trong chính phủ Ukraine cũng nói rằng, không thể có chuyện ký kết văn kiện nào cả. “Hôm qua không thể có gì được ký kết cả, chắc chắn là thế. Bởi vì, trước khi ký kết, các văn kiện phải qua một quy trình nhất định. Quy trình đó đã không được thực hiện”, nguồn tin nói.

Cuộc gặp của hai tổng thống diễn ra không lâu sau khi Ukraine từ chối ký hiệp định liên kết với EU tại hội nghị thượng đỉnh EU ở Vilnius ngày 28-29/11/2013. Quyết định này đã khiến phe đối lập tổ chức biểu tình, gây rối ở trung tâm Kiev và nhiều thành phố lớn ở Ukraine, đặc biệt là ở miền tây. Những người biểu tình và đơn vị cảnh sát đặc nhiệm Berkut đã có đụng độ đổ máu ở Kiev.

Hiện nay, tình hình ở Kiev và miền tây vẫn rất căng thẳng, các cuộc biểu tình của phe ủng hộ gia nhập EU vẫn tiếp tục ở Kiev kể từ ngày 21/11 khi chính phủ Ukraine tuyên bố ngừng chuẩn bị cho việc ký hiệp định với EU.  Phe đối lập đang tìm cách phong tỏa hoạt động của các cơ quan chính phủ, chiếm giữ một số công sở, cắm trại trên Quảng trường Độc lập, đòi bỏ phiếu bất tín nhiệm chính phủ nhưng thất bại, đang đe dọa phế truất Tổng thống Yanukovich. Thủ tướng Azarov đã tuyên bố, đây là mưu toan thứ ba của phe đối lập chiếm chính quyền một cách bất hợp pháp.

Các nước EU, Mỹ đều lên tiếng can thiệp vào tình hình Ukraine và đe dọa áp dụng biện pháp trừng phạt đối với một số quan chức Ukraine. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Marie Harf hôm 7/12 tuyên bố rằng, Washington tiếp tục ủng hộ Ukraine trên con đường châu Âu và nhấn mạnh, Mỹ ủng hộ Ukraine từ khi giành được độc lập vào năm 1991.

Sự tức tối và can thiệp thô bạo đó từ phía Mỹ và phương Tây là hoàn toàn dễ hiểu. Vốn nghi ngờ Nga có âm mưu tái lập Liên Xô, Mỹ liên tục tìm cách phá đám mọi kế hoạch liên kết dù là về kinh tế trong không gian hậu Xô-viết. Cả Mỹ và phương Tây đều cho rằng, nếu lôi kéo được Ukraine ký hiệp định liên kết với EU, làm thất bại kế hoạch của Putin lôi kéo Ukraine tham gia TS, nước Nga sẽ chia tay mãi mãi với giấc mộng tái lập vị trí siêu cường.

Qua những thông tin nêu trên, đặc biệt là thông tin về việc chuẩn bị Hiệp ước đối tác chiến lược song phương, có thể dự đoán Ukraine đã quyết định chọn gia nhập TS, hoặc ít ra có một hình thức thỏa thuận hợp tác rất sâu rộng nào đó với Nga, trong đó loại trừ được khả năng Ukraine tuột hẳn vào tay Mỹ, phương Tây và NATO. Nếu quả thực là như vậy thì đây là một trong những chiến thắng đối ngoại lớn nhất của Nga và cá nhân ông Putin thời kỳ hậu Liên Xô.