Quân đội Venezuela đã nhận đươc Antei-2500 (Bộ Quốc phòng Nga)

Moskva và Tehran đã thỏa thuận tích cực để giải quyết vấn đề cung cấp các hệ thống tên lửa phòng không cho Iran. Mấy ngày tới, Tehran dự kiến sẽ chính thức rút đơn kiện đòi Nga bồi thường 4,2 tỷ USD do không cung cấp S-300 cho Iran vào năm 2010-2012.

Còn Moskva thì đẩy mạnh đàm phán nối lại hợp đồng S-300. Thông tin này được các nguồn tin ngoại giao quân sự tiết lộ.
Các nguồn tin ở Đại sứ quán Iran ở Moskva không xác nhận, cũng không bác bỏ thông tin này. Mặc dù hôm qua, nhiều báo chí đã trích lời thư ký báo chí Bộ Ngoại giao Iranа Marzieh Afkham: “Theo truyền thống quan hệ hữu nghị giữa Iran và Nga, việc đàm phán giữa các quan chức và chuyên gia có trách nhiệm đang tiếp diễn sao cho các cam kết quốc tế của phía Nga được thực hiện và đã đạt được kết quả về các hệ thống S-300”.

Nga và Iran đã ký hợp đồng trị giá 800 triệu USD cung cấp 5 tiểu đoàn S-300PMU-1 từ năm 2007. Nhưng hợp đồng không được thực hiện. Sau khi Hội đồng Bảo an LHQ áp đặt cấm vận vũ khí tiến công đối với Iran vào năm 2010, Tổng thống Nga khi đó Dmitri Medvedev đã ký sắc lệnh hủy hợp đồng này. Nga trả lại Tehran 167 triệu USD tiền đặt cọc cho thương vụ S-300. Đáp lại, Tehran đòi Moskva bồi thường hơn 4 tỷ USD.

Người ta chưa hoàn toàn hiểu rõ vì sao ông Medvedev quyết định không chuyển giao S-300 cho Iran. Bởi vì S-300PMU-1 không phải là vũ khí tiến công mà là bộ phận cấu thành của hệ thống phòng không quốc gia, dùng để bảo vệ không phận chống các cuộc tập kích của không quân và tên lửa của kẻ thù tiềm tàng. Nhiều chuyên gia cho rằng, thương vụ với Iran đã bị Mỹ cản trở và để đổi lại những nhượng bộ khi ký Hiệp ước cắt giảm vũ khí tiến công chiến lược START-3, Mỹ yêu cầu Moskva hủy hợp đồng bán S-300 cho Tehran. Các hệ thống S-300 mà Nga hứa cung cấp cho Iran đã bị Moskva bán lại cho Azerbaijan.

Nhưng thời thế dường như đã thay đổi. Thông tin về việc Nga bắt đầu đàm phán bán S-300 cho Iran gần đây liên tục xuất hiện trên báo chí Nga và nước ngoài. Nó được bàn tán rất sôi nổi sau cuộc gặp của Tổng thống Nga Vladimir Putin với người đồng nhiệm Iran Hassan Rouhani bên lề Hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải ở Bichkek, tháng 9/2013. Moskva hiện chưa bác bỏ hẳn ý tưởng bán S-300 cho Iran. Đồng thời, có tin thay vì S-300PMU-1, Nga có thể cung cấp cho Iran 5 tiểu đoàn tên lửa phòng không hiện đại hơn S-300VM Antei-2500. (Nga đã cung cấp cho Venezuela 2 tiểu đoàn Antei-2500).

Giá của chúng sẽ cao hơn nhiều trị giá hợp đồng S-300PMU-1 ký năm 2007. Các nguồn tin cho biết, hiện Moskva và Tehran chính là đang đàm phán về giá mới của hợp đồng. Thông tin này được xác nhận gián tiếp trong tuần trước bởi Đại sứ Iran tại Nga Mahmoud Reza Sajjadi. Ông nói rằng, “mặc dù chủ đề (bán Antei-2500 cho Iran) đã được đề cập, nhưng việc đàm phán nghiêm túc chưa được tiến hành”. “Đàm phán nghiêm túc” xem ra sẽ bắt đầu khi Tehran chính thức rút đơn kiện Nga về hợp đồng S-300. Quan điểm này trước đó đã được Phó Thủ tướng Nga Dmitri Rogozin nêu ra.

Giới chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh vấn đề Syria có thể căng thẳng, Nga sẽ không trì hoãn chuyển giao các hệ thống vũ khí phòng không hiện đại cho Iran.

”Nga đã phải có trách nhiệm thực hiện hợp tác kỹ thuật quân sự với Iran, nhưng áp lực từ Washington đã không cho phép chuyển giao cho Tehran những hệ thống vũ khí phòng thủ thuần túy như S-300. Ơn Chúa là nay thì sai lầm này đã được sửa chữa. Nga đang củng cố tiềm lực quân sự của Iran và qua đó góp phần ngăn chặn chiến tranh ở Đại Trung Đông”, Chủ tịch Viện Hàn lâm các vấn đề địa-chính trị, Thượng tướng Leonid Ivashov nói.

Chuyên gia quân sự, Trung tướng Yuri Netkachev tán thành ý kiến của Tướng Ivashov. “Không có gì là bí mật là việc Iran đang giúp đỡ Syria và lính Vệ binh Cách mạng Hồi giáo đang chiến đấu bên phía quân chính phủ của ông Bashar Al-Assad. Nga cũng đang ủng hộ ông Assad và sự ủng hộ này cần phải nhân lên”, ông nói.

Tướng Netkachev lưu ý đến thông tin của tình báo Đức nói rằng, hiệp định quân sự ký tháng 11/2012 giữa Syria và Iran cho phép Damascus “triển khai trên lãnh thổ an toàn của Iran một phần không quân và sử dụng nó khi cần”. Như vậy, việc nhanh chóng triển khai ở Iran các hệ thống Antei-2500 sẽ tăng cường an ninh cho không chỉ Iran mà cả cho Không quân Syria.   

Hệ thống tên lửa phòng không S-300VM Antei-2500 của Nga có khả năng tác chiến chống tên lửa đường đạn tầm ngắn và tầm trung tầm bắn đến 2.500 km. Hệ thống còn dùng để tiêu diệt các loại máy bay chiến thuật và chiến lược hiện đại và tương lai, trong đó có máy bay tàng hình, máy bay chỉ huy/báo động sớm, các hệ thống trinh sát-tiến công và máy bay gây nhiễu trong tình huống chiến đấu phức tạp có nhiều mối đe dọa trên không. S-300VM có tầm bắn mục tiêu khí động lớn hơn gần 100 km so với S-300PMU-1 và đạt 200-250 km. Tốc độ mục tiêu mà Antei-2500 có thể tiêu diệt là 4.500 m/s (với S-300PMU-1 là 2.800 m/s).