Thỏa thuận Nga-Syria về việc cung cấp các hệ thống tên lửa phòng không S-300 còn chưa được thực hiện, Tổng thống Nga Vladimir Putin thông báo.

“Liên quan đến các hệ thống S-300 thì quả thực đó là một trong những hệ thống phòng không tốt nhất thế giới, mà cũng có lẽ là tốt nhất. Đó dĩ nhiên là một loại vũ khí đáng sợ. Chúng tôi không muốn phá vỡ cán cân sức mạnh trong khu vực. Hợp đồng đã được ký mấy năm trước. Hiện nó còn chưa được thực hiện”, ông Putin tuyên bố tại buổi họp báo sau cuộc gặp thượng đỉnh Nga-EU hôm 4/6/2013.

Tuyên bố trên được đưa ra nhằm không làm tình hình thêm rối loạn và để dành con bài với S-300 trước hội nghị quốc tế về Syria. Tuy nhiên, không loại trừ S-300 đã có mặt ở Tartus, Syria hoặc trên các tàu chiến Nga đang trực ở Địa Trung Hải hoặc trong cảng của Hạm đội Biển Đen của Nga.

Tuần trước, báo chí đã đưa tin Nga đã chuyển giao lô S-300 cho Syria theo hợp đồng ký từ trước xung đột bùng nổ ở Syria.

Trung tâm Buôn bán vũ khí thế giới  của Nga bình luận, đây là tuyên bố chính thức đầu tiên của Tổng thống Nga Putin về tình hình thực hiện hợp đồng S-300 với Syria. Tuy nhiên, tuyên bố của ông Putin đượcc cho là hơi mù mờ vì câu nói “hợp đồng hiện còn chưa được thực hiện” có thể diễn giải theo 2 nghĩa: (1) việc chuyển giao S-300 hoàn toàn chưa bắt đầu, nhất là khi tính đến câu nói “chúng tôi không muốn phá vỡ cán cân sức mạnh trong khu vực”; (2) việc chuyển giao S-300 đã bắt đầu, nhưng chưa hoàn thành. Đồng thời, đây cũng là lần đầu tiên Nga xác nhận ở cấp nhà nước cao nhất sự tồn tại của hợp đồng S-300 với Syria. Việc nhấn mạnh rằng, “chúng tôi không muốn phá vỡ cán cân sức mạnh trong khu vực” thực tế có nghĩa là hợp đồng chỉ có thể thực hiện đầy đủ sau khi bình thường hóa tình hình ở bên trong Syria và xung quanh nước này.

Trước đó, các quan chức và tướng lĩnh cao cấp Israel đã nói bóng gió sẽ tấn công S-300 ở Syria trước khi được đưa vào trực chiến, còn Mỹ vừa thông báo sẽ điều các tiêm kích F-16 và các hệ thống tên lửa phòng không Patriot đến Jordanie giáp Syria.

Tờ báo Maariv (Israel) ngày 31/5/2013 còn tiết lộ nội dung đàm phán Putin-Netanyahu ở Sochi ngày 14/5/2013. Theo đó, ông Nentanyahu đã làm một việc táo tợn với lãnh đạo một trong những đại cường đứng đầu thế giới là Putin khi đe dọa: chúng tôi sẽ tấn công tên lửa Nga (S-300) ở Syria, đồng thời bác bỏ đề nghị của Putin là Israel không đánh bom các đoàn xe chở vũ khí cho Hezbollah trên biên giới Syria-Li-băng.

Các đại diện tình báo phương Tây có quan hệ gần gũi với cả Israel và Nga đánh giá, đe dọa của ông Netanyahu tiêu diệt tên lửa Nga cho Putin thấy mức độ đòi hỏi đối với việc dừng thương vụ S-300 với Syria và ông Putin hiểu rất rõ rằng, một chiến dịch của Israel có thể kéo theo phản ứng của Syria, điều làm leo thang (xung đột). Họ cho rằng, “ông Putin hiểu rất rõ rằng, tình thế đó sẽ dẫn đến thất bại của Bashar al-Assad và làm ông ta hết đời và điều đó khiến Moskva hãi nhất” và “Quyết định tiếp tục thực hiện thương vụ và đưa tên lửa (S-300) vào trực chiến phần nhiều nằm trong tay Putin. Dường như, Putin đang sử dụng đe dọa cung cấp tên lửa cho Syria như một đòn bẩy để bảo dảm vị trí trung tâm của ông trong việc giải quyết vấn đề Syria và đạt được nhiều thỏa thuận hơn với Mỹ về hàng loạt vấn đề khác”.

Ngoài những "tiết lộ" đáng ngờ nói trên, Maariv còn cho biết một thông tin khó tin khác là khi hội đàm với Netanyahu, Putin đã nói ngụ ý có cách hủy bỏ thương vụ S-300 với Syria nếu Israel hoặc nước nào khác mua các hệ thống tên lửa này hay “đề nghị (với Nga) một phương án thay thế” (!?).

Liên quan đến F-16 và Patriot thì mặc dù Quốc vương Jordanie Abdullah II có quan hệ không chính thức tốt đẹp với Tổng thống Syria Bashar al-Assad nhưng ông cũng không thể ngăn cản Mỹ sử dụng lãnh thổ nước mình làm bàn đẹp triển khai bất kỳ loại vũ khí nào.

Patriot và F-16 sẽ được huy động tham gia cuộc tập trận chung Mỹ-Jordanie, Lầu Năm góc thông báo và cho biết thêm là “sau khi kết thúc tập trận, một số trong những vũ khí này có thể ở lại lãnh thổ Jordanie một khi có yêu cầu của phía chính quyền Jordanie”. Hiện chưa rõ số lượng Patriot và F-16 dự định đưa đến Jordanie và để lại đây sau tập trận.

Việc đưa tên lửa phòng không và tiêm kích Mỹ đến Jordanie có thể làm bùng lên những đồn đoán là Mỹ đang chuẩn bị can thiệp vào cuộc xung đột Syria. Mỹ không hoàn toàn loại trừ phương án mở chiến dịch mặt đất chống Syria.

Đầu năm 2013, một số khẩu đội Patriot đã được triển khai ở Thổ Nhĩ Kỳ mà theo NATO và Thổ Nhĩ Kỳ là chỉ phục vụ mục đích phòng thủ. Còn Syria và Nga coi đó là một phần của chiến lược can thiệp vào Syria.

Có thể nói rằng, những thông tin của tờ Maariv nhiều khả năng là đòn gió của Israel nhằm làm cho Syria và các đồng minh nao núng và khiến họ nghi ngờ quyết tâm của Nga và ông Putin bảo vệ chế độ Assad. Tuy nhiên, tuyên bố về hợp đồng S-300 của ông Putin cũng cho thấy Nga đang rất lo ngại khả năng Israel và Mỹ tấn công Syria kể cả khi S-300 đến được nước này, thậm chí S-300 còn làm ông Assad thua nhanh hơn. Đồng thời, cũng không thể loại trừ khả năng Nga đã có những thỏa hiệp ngầm với Mỹ và Israel về vấn đề này.

Liệu Assad có bị bán đứng như Yeltsin đã làm với Tổng thống Nam Tư Slobodan Milosevic trước cuộc chiến của NATO chống Nam Tư hay không? Hồi đó, để đổi lấy sự ủng hộ và những cam kết hão huyền của Mỹ và phương Tây, Nga đã dừng việc chuyển giao hệ thống S-300 đang tiến hành dở dang cho Nam Tư. Hậu quả là S-300 thiếu những thành phần quan trọng nhất và hoàn toàn vô dụng, không thể tham gia chiến đấu chống không quân Mỹ và NATO trong cuộc xâm lược sau đó.

Không có S-300 và bị Yeltsin bán đứng, ông Milosevic đã thua trận, mất quyền lực, rồi chết thảm trong nhà tù ở La Hay. Còn ông Assad, ông có đứng vững một khi S-300 không đến được tay ông không?

Ông Putin có bắt chước người tiền nhiệm gây áp lực buộc đồng minh Syria của mình, buộc ông Assad nhượng bộ, bỏ cuộc hay không?