Lô súng phóng lựu “thông minh” ХМ-25 đầu tiên lẽ ra phải ra trận từ 2 năm trước, nhưng vũ khí này quá tối tân để mọi thử nghiệm có thể diễn ra ngon lành. Dẫu sao thì cũng đã có 5 khẩu súng phóng lựu được gửi đến Afghanistan và nếu không có vấn đề gì với chúng, lính dù Mỹ sắp tới sẽ nhận thêm 36 khẩu súng này.
Súng phóng lựu có tính cách mạng XM-25 được phát triển từ năm 1990 và lần đầu tiên được đưa vào quân đội sử dụng thử 5 năm trước. Năm 2009, một số khẩu đã được đưa khỏi lãnh thổ Mỹ để kiểm nghiệm trong thực tế chiến đấu.
 |
|
ХМ-25 bảo đảm tiêu diệt mục tiêu đơn lẻ và mục tiêu tốp từ phát đạn đầu ở cự ly trên 500 m
|
Có tin nói rằng, binh lính rất khoái súng mới, nhưng cũng đã phát hiện ra một số khiếm khuyết nhỏ, nay thì có lẽ tất cả những khiếm khuyết đó đã được khắc phục và XM-25 đã sẵn sàng để nhận vào trang bị.
Ban đầu, XM-25 là thành phần của tổ hợp súng XM-29 OICW gồm 1 súng trường tiến công cỡ 5,56 mm và 1 súng phóng lựu 20 mm gắn kẹp nòng. Tuy vậy, OICW cuối cùng không đưa được vào sản xuất loạt vì nhiều vấn đề về trọng lượng và uy lực sát thương yếu.
Uy lực sát thương là vấn đề then chốt: đạn lựu 40 mm nặng 540 g, còn đạn 20 mm OICW nhẹ hơn 2 lần. Kết quả là, với trọng lượng lớn hơn súng trường tiến công М-4 gắn súng phóng lựu М-203 40 mm, OICW có uy lực sát thương nhỏ hơn nhiều.
Cuối tháng 8.2003, các nhà thiết kế đã quyết định tách OICW riêng rẽ ra thành súng trường tiến công và súng phóng lựu.
Kết quả là xuất hiện súng trường tiến công 5,56 mm XM-8 và súng phóng lựu XM-25.
Cỡ nòng của súng phóng lựu được tăng lên thành 25 mm, cho phép tăng 50% số lượng mảnh đạn so với đạn OICW 20 mm. Các đạn lựu thông minh 25 mm lắp ngòi nổ độc đáo, được điều khiển bằng máy tính.
 |
|
Nền tảng của XM-25 là hệ thống ngắm ảnh nhiệt điện tử tiên tiến, có chức năng tự động hóa quá trình ngắm bắn
|
Xạ thủ XM-25 có thể chọn 1 trong 4 chế độ bắn bằng cần gạt đặc biệt. Chế độ bắn chính là nổ trên không. Việc ngắm bắn diễn ra như sau: xạ thủ trước hết tìm kiếm mục tiêu bằng 1 hệ ngắm ảnh nhiệt có độ khuếch đại 4x tiên tiến được tích hợp với súng, sau đó bật máy đo xa laser và trong thị kính máy ngắm xuất hiện thông tin về tầm và lệnh cho phép khai hỏa.
Xạ thủ cần chọn 1 điểm ở gần vị trí quân địch: bên cạnh, bên trên, phía sau, rồi bấm cò. Khi nổ, đạn lựu sát thương sinh lực trong bán kính 6 m.
XM-25 đặc biệt hiệu quả khi bắn mục tiêu động, mục tiêu trú ẩn trong các tòa nhà, công sự, sau cây cối.
Xác suất tiêu diệt mục tiêu từ phát đạn đầu ở cự ly trên 500 m là rất cao, điều khó mà làm được bằng súng phóng lựu gắn kẹp nòng hay súng trường tiến công.
Các chế độ kích nổ khác là:
- PD: kích nổ đạn lựu khi chạm mục tiêu (chạm nổ);
- PDD: kích nổ có giữ chậm (nổ chậm). Chế độ kích nổ này ứng dụng khi bắn xuyên qua cửa, kính hay tường mỏng, đạn lựu kích nổ sau khi xuyên qua vật cản. Chế độ này có thể sử dụng khi bắn ô tô.
- Chế độ “cửa sổ”: kích nổ bên ngoài điểm ngắm - được sử dụng để bắn nhanh đối phương ẩn nấp trong nhà cửa, công trình, đằng sau góc, trong công sự. Bản chất của nó là cố định máy ngắm vào một điểm nhất định của nơi trú ẩn (góc nhà, khung cửa sổ, bờ hào...), sau đó thực hiện phát bắn và đạn lựu kích nổ ở khoảng cách nhất định đằng sau điểm ngắm.
 |
Bất chấp mọi nỗ lực làm cho súng nhẹ bớt (kết cấu súng sử dụng titan, vật liệu composite), XM25 vẫn khá nặng: súng phóng lựu có trọng lượng 5,5 kg, một quả đạn lựu nặng gần 270 g.
Mặt khác, đây là vũ khí đa năng. Hiện đã có loại đạn xuyên lõm, có khả năng xuyên giáp dày đến 50 mm (vỏ giáp đầu xe của xe bọc thép chở quân BTR-80 của Nga chỉ dày 10 mm), cũng như đạn lựu nổ khối 25 mm và đạn chứa các mũi tên dưới cỡ.
Giá cả vẫn là vấn đề. ХМ-25 là loại súng rất đắt tiền. Hộp đạn tháo lắp chứa 4 quả đạn lựu, mỗi quả có giá trung bình 35 USD, hệ thống ngắm điện tử có giá 25.000 USD.
Có lẽ đây là loại súng quân dụng cá nhân đắt tiền nhất từng được chế tạo, nhưng nó cũng độc đáo về sự kết hợp các phẩm chất nên kinh nghiệm sử dụng nó trong thực tế chiến đấu có thể quyết định đường hướng phát triển vũ khí bộ binh thời gian tới.