Trong chuyến thăm Trung Quốc chính thức của TT Nga Dmitri Medvedev, không có các hợp đồng hợp tác kỹ thuật quân sự được ký kết.
Việc Moskva và Bắc Kinh tạm thời sẽ không ký các hợp đồng mới trong lĩnh vực hợp tác kỹ thuật quân sự đã được trợ lý TT Nga Sergei Prikhodko thông báo, mặc dù theo lời ông, "có một số dự án đang được sơ thảo, cụ thể là trong lĩnh vực không quân và hải quân".
Ông S. Prikhodko xác nhận sự suy giảm khối lượng xuất khẩu hàng quân sự của Nga sang Trung Quốc, cũng như có vấn đề cạnh tranh giữa Nga và Trung Quốc trên thị trường các nước thứ ba.
Từ đầu thập niên 1990, Trung Quốc trong một thời gian dài cùng với Ấn Độ là khách hàng nhập khẩu nhiều nhất vũ khí Nga. Các đợt bán vũ khí quy mô nhất đã được thực hiện trong lĩnh vực vũ khí không quân, hải quân và phòng không.
Cụ thể, Trung Quốc đã trở thành khách hàng lớn nhất mua các máy bay họ Su-27/Su-30. Nga đã cung cấp cho Trung Quốc tổng cộng 178 tiêm kích họ Su-27/Su-30, trong đó có 38 chiếc tiêm kích một chỗ ngồi Su-27SK và 40 máy bay huấn luyện chiến đấu 2 chỗ ngồi Su-27UBK, 76 tiêm kích đa năng Su-30МКК và 24 tiêm kích Su-30MK2. Tính cả 105 chiếc 105 Su-27SK lắp ráp theo giấy phép ở Thẩm Dương, tổng số tiêm kích Sukhoi của Trung Quốc là 283 chiếc.
Về vấn đề lắp ráp theo giấy phép Su-27SK ở Thẩm Dương, cần lưu ý là năm 1996, Trung Quốc đã mua giấy phép sản xuất 200 Su-27SK và không có quyền tái xuất sang các nước thứ ba. Đến cuối năm 2007, Trung Quốc đã lắp ráp được 105 chiếc từ các bộ linh kiện do Nga cung cấp. Sau đó, việc đàm phán cung cấp thêm 95 bộ linh kiện lắp ráp Su-27SK đi vào bế tắc. Thực tế, Bắc Kinh đã từ chối thực hiện tiếp chương trình lắp ráp theo giấy phép này sau khi chế tạo được sản phẩm làm nhái Su-27SK là J-11.
Trung Quốc trong một thời gian dài là khách đặt mua nhiều nhất các hệ thống phòng không của Nga. Các hệ thống này bắt đầu được chuyển giao vào đầu thập kỷ 1990. Năm 1993, Trung Quốc đã lần đầu tiên nhận được hệ thống tên lửa phòng không S-300PMU với số lượng 2 tiểu đoàn. Năm 1994, hai bên đã ký hợp đồng thứ hai và năm 1996, quân đội Trung Quốc đã nhận được 4 tiểu đoàn tên lửa phòng không S-300PMU-1.
Nga cũng đã cung cấp cho Trung Quốc theo 2 hợp đồng 35 hệ thống tên lửa phòng không Tor-М1 chia thành 3 đợt: 14 hệ thống vào năm 1997, 13 hệ thống vào năm 1999-2000 và 8 hệ thống vào năm 2001.
Năm 2002, Nga đã ký hợp đồng bán cho Trung Quốc 2 hệ thống tên lửa phòng không hạm tàu S-300FM Rif-M và bàn giao năm 2002-2003.
Năm 2004, Nga hoàn thành hợp đồng khác ký năm 2001 cung cấp cho Trung Quốc 4 tiểu đoàn tên lửa phòng không S-300PMU-1.
Tháng 8.2004, hãng Rosoboronoexport đã ký với Trung Quốc hợp đồng bán hệ thống tên lửa phòng không S-300PMU-2 Favorit. Đây là hợp đồng xuất khẩu đầu tiên hệ thống Favorit mà Nga bắt đầu xúc tiến ra thị trường từ năm 2001.
Trong khuôn khổ hợp đồng này, năm 2007-2008 Trung Quốc đã nhận được 2 đài điều khiển 83М6Е2, 8 hệ thống tên lửa phòng không 90Zh6Е2, 1 cơ số đạn tên lửa phòng không có điều khiển 48N6E2 và các phương tiện bảo đảm kỹ thuật.
Tháng 12.2005, Nga ký với Trung Quốc hợp đồng cung cấp lô thứ hai các hệ thống tên lửa phòng không S-300PMU-2 Favorit trị giá ước 1 tỷ USD. Số vũ khí này được chuyển giao năm 2008-2010.
Ở phân khúc vũ khí trang bị hải quân, vào nửa cuối thập kỷ 1990, Trung Quốc đã nhận được 2 tàu ngầm diesel-điện Projekt 877EKM. Năm 1997-1998, Nga đã cung cấp cho Trung Quốc 2 tàu ngầm diesel-điện Projekt 636 Kilo.
Tháng 5.2002, Rosoboronoexport đã ký hợp đồng cung cấp cho hải quân Trung Quốc 8 tàu ngầm diesel-điện Projekt 636 Kilo trang bị hệ thống tên lửa Club-S. Phần lớn các tàu ngầm này được chuyển giao vào năm 2005. Tàu ngầm cuối cùng, chiếc thứ 8 được chuyển giao mùa xuân năm 2006.
Năm 1999-2000, Trung Quốc đã nhận được 2 tàu khu trục Projekt 956Э lớp Sovremenny trang bị các tên lửa chống hạm siêu âm 3М-80Е Moskit. Theo hợp đồng thứ hai, năm 2005-2006, hải quân Trung Quốc nhận được thêm 2 tàu khu trục cải tiến Projekt 965EM.
Nga cũng đã cung cấp cho Trung Quốc một số lượng lớn trực thăng các loại, vũ khí lục quân, trong đó có hệ thống rocket phóng loạt Smerch, đạn pháo có điều khiển Krasnopol-М, hệ thống tên lửa chống tăng có điều khiển Metis, Konkurs và các vũ khí khác. Hợp đồng cung cấp 9 trực thăng trên hạm Ка-28 và 9 chiếc Ка-31 đang ở giai đoạn thực hiện.
Việc Bắc Kinh hạn chế mua sắm vũ khí Nga có liên quan đến việc năng lực của công nghiệp quốc phòng Trung Quốc đã tăng cường mạnh mẽ trong những năm gần đây với việc sao chép thành công nhiều loại vũ khí Nga, bên cạnh các mẫu tự thiết kế.
Hiện tại, ngoại lệ chỉ có động cơ RD-93 dùng để lắp cho các tiêm kích hạng nhẹ FC-1 (JF-17 Thunder) của Trung Quốc và động cơ AL-31FN do MMPP Salyut cung cấp cho Trung Quốc để thay thế các động cơ tiêm kích Su-27 đã hết hạn sử dụng, cũng như để trang bị cho các máy bay J-10 (việc phát triển động cơ AL-31FN cho tiêm kích J-10 của Trung Quốc đã hoàn thành năm 2000).
Sau này, không loại trừ Bắc Kinh sẽ mua tiêm kích trên hạm Su-33 cho các tàu sân bay tương lai của hải quân Trung Quốc (nếu như máy bay hàng nhái J-15 của họ sẽ không đáp ứng được các tính năng cần có), cũng như tiêm kích đa năng Su-35.
Trung Quốc cũng sẽ mua các tên lửa hàng không để trang bị cho các tiêm kích Su-27/Su-30 hiện có trong biên chế không quân Trung Quốc.
Trung Quốc cần có các tiêm kích trên hạm Su-33 là do kế hoạch đóng tàu sân bay của họ. Trung Quốc đã bắt đầu đàm phán với Nga về việc mua Su-33 mấy năm trước. Ban đầu, Trung Quốc nêu vấn đề mua 2 Su-33 để đánh giá tính năng, nhưng Nga không chấp nhận phương án này. Sau đó, Bắc Kinh đề nghị Nga bán 1 lô 12-14 chiếc. Song Moskva cho rằng, phương án này cũng không thể chấp nhận vì với đơn đặt hàng này sẽ không có lợi để mở dây chuyền sản xuất. Ngoài ra, phía Nga cũng lo ngại thất thoát công nghệ vì Trung Quốc có kinh nghiệm vô song về sao chép vũ khí Nga.
Công ty Sukhoi đưa ra đề xuất cuối cùng cung cấp cho Trung Quốc lô đầu gồm 12-14 Su-33 biến thể tiêu chuẩn để hải quân Trung Quốc sử dụng làm phi đội huấn luyện, và 36 chiếc tiêm kích trên hạm cải tiến trở lên. Nhưng cuối cùng, đàm phán bế tắc. Cần lưu ý là song song với việc đàm phán cò cưa mất thì giờ với Nga về việc mua Su-33, Trung Quốc đồng thời ráo riết phát triển J-15 làm nhái Su-33.
Tháng 11.2010, dự kiến sẽ có phiên họp tiếp theo của Ủy ban liên chính phủ Nga-Trung về hợp tác kỹ thuật quân sự. Có thể tại phiên họp này, người ta sẽ đề cập vấn đề J-15 (làm nhái Su-33) và J-11 (sao chép Su-27SK). Phía Nga dự định giải quyết các vấn đề này trong khuôn khổ các thỏa thuận bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ đã ký giữa Nga và Trung Quốc.
Tiếp đó, có thể Nga sẽ tiếp tục bán cho Trung Quốc các động cơ tiêm kích RD-93 và AL-31FN nếu các sản phẩm tương tự của Trung Quốc không đáp ứng các tính năng cần có.
Ngoài việc xuất khẩu quốc phòng sang Trung Quốc bị sụt giảm, ngay trong tương lai gần, Nga sẽ vấp phải sự cạnh tranh quyết liệt từ phía Trung Quốc trên thị trường nhiều nước châu Á, châu Phi và Mỹ Latinh, những quốc gia không có điều kiện mua sắm vũ khí phương Tây đắt tiền.
Trước đó, Nga đã cạnh tranh thành công với Trung Quốc ở phân khúc giá này. Tuy vậy, nay thì vũ khí Nga về giá cả “đang đuổi kịp” vũ khí phương Tây. Vì thế, Bắc Kinh sẽ bắt đầu dần từng bước chèn ép Nga khỏi thị trường nhiều nước có ngân sách quân sự hạn hẹp. Cần lưu ý rằng, giá cả của các loại vũ khí của Trung Quốc được tiêu thụ mạnh nhất trên thị trường thế giới có giá thấp hơn 20-40% so với các loại tương tự của Nga mà chúng sao chép hoặc được chế tạo dựa trên cơ sở đó.
Hơn nữa, Trung Quốc còn mời chào các điều kiện làm giá, tài trợ, tín dụng cũng như kỳ hạn thanh toán ưu đãi.